Por que a matrona?
Como alumnos do Liceo temos que elixir un oficio para poder realizar unha formación dun par de semanas. Non sabía que facer, pero tiña claro que quería actuar no ámbito asistencial. Fixemos unha reunión co orientador sobre os gustos persoais e saíronme médicos, matronas, enfermeiras... No seu día, para min a función de matrona era un gran misterio e todo o que ía á volta. Este misterio provocou intriga e me dedicé á matrona. No caso de Francia, ademais, hai que facer o primeiro ano de medicamento; tras o concurso e tras superalo todo ábrense as portas para a aprendizaxe posterior. No caso da matrona, xa eran catro anos máis. Hoxe creo que son seis.
Lembras o primeiro día de traballo?
Si, e nunca o esquecerei! Cheguei tarde o primeiro día e dixéronme que, sendo así, o contrato indefinido tiña ganancia, porque lles ocorreron outros moitos. Levo xa tres anos e sigo coa mesma ilusión inicial. Porque non hai ningún día igual que outro. Estou a traballar na sala de partos, un momento non ten nada que ver co que vén. Da tranquilidade podemos pasar rapidamente á situación de emerxencia ou viceversa. Podemos estar tranquilos e de súpeto pór a seis mulleres no camiño do parto. É un traballo de gran intensidade. Eu ámoo. Chegar pola mañá e non saber que pasará. Temos quendas de traballo de doce horas e dou todo.
Leva tres anos, dous deles en estado de pandemia.
Si, pódese dicir que case non coñecín “normalidade” ou épocas sen protocolo. Os últimos meses foron longos e difíciles; como na maioría das profesións, nós tamén tivemos que adaptarnos. Por suposto, tivemos diferentes fases. Ao principio era terror, sentiamos perdidos, era moi difícil cumprir os protocolos. En Baiona, ademais, a situación non era tan grave debido ao COVID-19. En decembro de 2021, en cambio, cambiamos a situación e comezamos a angustiarnos.
Ademais, antes da pandemia as matronas empezaron a facer folgas para mellorar as nosas condicións de traballo. Conseguimos un incremento salarial, pero iso non é todo, moito menos cando falamos de saúde. En Baiona, por exemplo, hai seis paritorios. Hai tres matronas de día e dous de noite. As grandes cidades francesas enfróntanse a situacións moito peores. Con todo, imos até a cabeza e seguiremos facendo folgas até conseguir o que necesitamos.
Cada vez sodes máis vascos no hospital público de Baiona!
Si, somos moitos, cada vez somos máis. Para min, como vasco, falar en eúscaro cos compañeiros é un pracer. Cando as mulleres euskaldunes chegan ao parto e ven que teño nome vasco, míranme cunha mirada especial. E entón eu empezo a falar en eúscaro. Aí xorde algo especial. Creo que se consegue máis intimidade. Só falar en eúscaro xera proximidade, confianza e complicidade rapidamente. Cando falamos de francés é diferente. Non quero dicir que sexa peor, ou que non sinto cómodo, pero todo o que mencionei chegou máis tarde.
É un grupo de traballo novo ademais de Baiona, que ademais de estar euskaldunes, está a aprender en eúscaro.
Que sentes cando unha muller dá a luz?
É moi difícil de explicar. A xestión tampouco é fácil. Cando era novato asustábame. Non sabía que dicir nin como facelo. Os partos naturais facíanseme moi fortes, pero aprendín e é moi fermoso. Preguntamos que necesita. Observo e actúo en consecuencia. Aprendo todos os días. Cada muller é un mundo. Algúns piden presenza e outros só queren estar no seu mundo.
Ademais, diría que os que desexan un parto natural adoitan chegar moi preparados. Preparados para acompañarnos.
A violencia obstétrica menciónase na actualidade. Como vives o tema?
Ouvín algo respecto diso, pero non sinto identificado con iso. Non coñezo a ninguén que o parto sexa así. No norte, as matronas liberais traballan moito preparando á súa muller para o parto. Case é unha asistencia personalizada. Na sala de partos, pola contra, escoitamos e estamos para cubrir a demanda da persoa, dependendo das circunstancias. A xente chega informada e divírtese. Nada máis nacer dámoslle o ticket á nai e nós rexeitámonos. Eses momentos son máxicos e nunha casa non se viven todos os días! Tamén aprendemos a estar calados.
Os urruñeses son auténticos. Non se pode dicir como outra. Os de Urruña son os mellores entroidos, os de Urruña son os mellores, os de Urruña son os mellores amigos… Pódese seguir e seguir. “A xira entre nós sempre se divirte, é moi bonita”, afirma Aramendi sen vello. Quen coñece Urruña sabe que é un vento especial. Pensa que, ademais de ir traballar como matrona, a matrona acode ao hospital a vender gas. Os seus compañeiros son os grandes e fieis clientes do gas que fai coa súa parella. Os nenos ou o gas, a súa paixón é a creación.
A lingüista Carmen Junyent foi a que reivindicou até a súa última etapa a posibilidade de morrer en catalán. Cando morreu, escribiu as súas vivencias co persoal sanitario e pediu que a publicasen despois da súa morte. Desta maneira quixo subliñar que a lingua forma parte... [+]