O 24 de febreiro de 2022, Vladimir Putin pásase á historia como o comezo dunha “operación militar especial” contra Ucraína. Non se asusten, utilicei nestes momentos o mesmo eufemismo que o autocrático ruso porque é un exemplo moi representativo da guerra comunicativa que se está librando nun e outro lado da nova tea de aceiro.
Non serei eu quen estude as implicacións desta nova guerra na clave xeopolítica e económica, para iso hai auténticos expertos e un corrente de opinión que coa baixada da pandemia estaba a quedarse sen tema. O que me parece máis significativo é a batalla que se está levando a cabo polo relato e o control da opinión pública.
A Unión Europea (UE) anunciou un paquete de medidas e sancións contra Rusia, entre as que se atopaba a prohibición de emisións dos medios de comunicación Russia Today e Sputnik en Europa, así como o bloqueo das contas principais das súas redes sociais e plataformas de difusión. É unha decisión sen precedentes a nivel comunitario que atenta directamente ao dereito á información e á liberdade de expresión, abrindo a porta á censura dos medios de comunicación ao efecto.
"Aí estamos algúns, criticando a censura, e defendendo que queremos ler todas as fontes e dar credibilidade por nós mesmos"
Días despois, o alto representante de Asuntos Exteriores da UE, Josep Borrell, anunciou desde Bruxelas que estaba a traballar nun marco para castigar aos actores implicados en campañas de desinformación. “A democracia é un sistema que considera a información como combustible”, dicía. E é o que eu pregunto: quen decide que é verdade e que mentira?
As noticias que chegan de Moscova tampouco convidan o optimismo. Os xornalistas dos principais medios de comunicación de todo o mundo abandonaron o país tras a firma dunha nova lei por parte de Putin, que impón penas de prisión de até quince anos por difundir “noticias falsas”. Así mesmo, os medios de comunicación independentes foron bloqueados e as redes sociais como Facebook, Instagram e Twitter.
A este panorama desolador hai que engadir o asasinato de xornalistas que traballan no terreo, como o estadounidense Brent Renaud, que ampliou a tráxica lista de polo menos dez xornalistas mortos en 2014 desde que estalou a guerra de Donbass. Como non, eu fago as palabras do reporteiro Hibai Arbide: “As mortes dos xornalistas non son máis importantes que as dos demais, pero sen cámara as guerras son peores para todo o mundo”.
Esta presunción fai insoportable o silencio de gran parte da profesión tras a detención de Pablo González en Polonia. González é xornalista, acusado de “espionaxe” sen achegar ningunha proba, pero incomunicado ante a inacción do Goberno español por non dicir “colaboración”.
Mentres, os medios de comunicación presentan decenas de xornalistas freelance como “correspondentes” ou “representantes especiais”, pero deben afrontar por si mesmos os gastos de cobertura, arriscando a vida a cambio de catro cans pequenos. Profesionais honestos, sen ningún tipo de responsabilidade, que viaxan a unha zona de conflito sen os coñecementos necesarios e sen a posibilidade de achegar nada novo, mentres gastan os escasos recursos da poboación afectada a cambio dun puñado de líquenes nas redes sociais.
Toda esta corrupción reafirma a soada frase do político inglés Arthur Ponsonby: “Cando se declara a guerra, a primeira vítima é verdade”. E aí estamos algúns, criticando a censura, lendo todas as fontes e defendendo que queremos decidir pola nosa conta a quen dar credibilidade.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
O 26 de decembro, durante un ataque aéreo, o Exército israelí matou a cinco xornalistas palestinos que tentaban chegar á cidade. Con eles mataron a 130 xornalistas palestinos. Esta noticia lembroume un par de cousas, a primeira, a persecución que sofren os verdadeiros... [+]
Nos últimos meses tocoume traballar en varios institutos e, nalgún momento, tiven que falar cos alumnos das posibilidades que ofrece o mercado laboral. A tipoloxía dos alumnos é variada e nunha mesma cidade varía moito dun barrio a outro, dun instituto a outro, e tamén... [+]
A nena que aparece no centro da fotografía, que dificilmente se pode considerar histórica, está a escribir unha lista de adxectivos: eu, ti, el, nós, vós, eles. Mirando cara abaixo, non puiden ver como era a súa mirada.
Insensible ao labor do fotógrafo, vostede, lenta e... [+]
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]
A novidade adoita ser unha das palabras máis escoitadas que se asocia á Feira de Durango. A novidade está alí, e aquí a novidade. Con todo, nalgúns casos é suficiente con dar un aspecto diferente ao anterior para pegar esa etiqueta. Os CDs e as reedicións remasterizados... [+]