Cando cría que o futbolín estaba moi demodé, descubrín que pode ser un símbolo da retórica individualista que utiliza o coaching moderno: “Ti. Ti es o único responsable das túas vitorias e derrotas. Ninguén che impide nunca nada. Por ti e para ti” (2022, Instagram). Como os monicreques de futbolín, compartimos o campo, pero nun espazo intanxible no que cada xogador é inevitablemente seu.

Ás veces penso que nos empeñamos demasiado en non molestar. Un exemplo. Si dixéselle entre os seus amigos que si algunha vez estivese embarazada podería dar a luz na súa casa, alguén, en silencio, cuestionaría si a ocorrencia é sa. Pero seguramente diría que é a miña conta e, en voz alta, diríame que fixese o que sinto: “Que se preocupe polo seu propio movemento, que é suficiente co propio” (de paso, ademais, o amigo mantería a súa convicción sen ningún conflito interno). Todos en paz.

A tentación de manter a paz sen conflitos internos parece natural, e paréceme razoable que se mostrase desconfiada e incómoda ao detectar que se pode restablecer o propio razoamento. Seguindo o exemplo, é certo que o parto é unha suposición hexemónica de risco para a atención hospitalaria. A elección do parto no fogar esixe necesariamente a redefinición de centos de conceptos moi básicos. Cuestiona o discurso construído ao longo dos anos. Apocalipse de conviccións. Pero a clave é decidir que facer con esa incomodidade que sentimos.

Na escola ensináronnos que a relación entre iguais baséase na contemplación de calquera persoa que nos enfronte como racional, responsable e consciente: tanto eu como vostede somos suficientes para argumentar as nosas declaracións, e estamos dispostos a cambiar de opinión se a evolución da conversación obríganos a iso. Entendemos que o debate xorde precisamente polo respecto absoluto ao outro. Por iso, quizais nos últimos tempos oféndeseme bastante o respecto aparente dalgúns interlocutores.

Non está de moda cuestionar a propia sentenza. E non é de estrañar, porque o que nos fai únicos (e intanxibles) é o que adoramos e adoramos o día. Despois de tanto traballo, por suposto, é coherente protexer a nosa esencia ante calquera ataque. Así pasamos xuntos para que non rompa un co outro. Nesta marcha viviremos á vez, aínda que non vivamos xuntos. Cada un envolto nel, no mármore. Da mesma maneira que no futbolín acciónase ilegalmente o mango e os xogadores envórcanse no seu eixo. A colleita do narcisismo é próspera.

Menos mal que sementan outras terras. Un amigo di: “O individuo é fráxil, finito e incompleto, en mans de linguas, normas, tecnoloxías e procesos que lle preceden ou son transcendentais, un pobre pobre vulnerable, dependente, relacional, permeable e expropiado, reunido con outros seres vivos e non vivos, ademais do terreo(o)”*. É dicir, somos un simple racho.

Ás veces dubido si non estamos a confundir o respecto coa preguiza intelectual. Quizá o que din é correcto, e as cidades actuais non son un escenario de tolerancia, senón de indiferenza. Isto si que é unha apocalipse. De todos os xeitos, non o penses moito, porque son só as miñas modas. Portzierto, a evidencia científica demostra que ter ao neno xunto ao lume é seguro.

*Mikel Urdangarin Irastorza, Simone de Beauvoir. Individuo e soberanía, Jakin, 2021.