Moita xente non sabe que Iseo é de Barañain e a súa familia é de Lumbier…
Si, porque me fun moi nova de aquí. Primeiro a Barcelona, para estudar tradución e logo a Madrid. Ademais, sempre viaxamos dun lado a outro. Con todo, cando podo veño a Lumbier a estar tranquilo. Necesítoo.

Que foi Barcelona para ti?Unha
gran cidade e a posibilidade e necesidade de empezar de cero. De súpeto non coñeces a ninguén e ninguén che coñece.
Unha noite fun ao bar O Mediterráneo. Alí cantaba alguén cada noite e pensei que eu tamén quería estar alí. Falei co meu dono, probei e empecei a tocar todas as semanas. Converteuse na miña segunda casa! Alí aprendín a estar en público. Sendo tan pequeno tiña moi preto á xente. Parece que os sitios grandes son máis difíciles, pero non é así. Ademais aí pasaba de todo. Un día foi unha soa persoa e para ela fixen toda a miña actuación.

Vostede tamén Jaio.Musika.Hil?
Totalmente. Desde pequenos en casa sempre tivemos música ao noso ao redor de forma moi natural. A nai toca a frauta travesera, o pai tocaba o bombardino na charanga Jarauta 69, o tío e todas as curmás de curmán tocan algo. Ademais, eu creo que para a xente da miña xeración en Barañáin foi unha gran oportunidade ampliar a escola de música Luís Morondo. Grazas a iso, o público aprendeu música. Eu empecei a tocar o piano aos 6 anos. Ademais en casa sempre fomos amantes do canto. En Lumbier, por exemplo, en Nadal, sacabamos dous ou tres guitarras e faciamos un cancionero completo cuns poucos acordes.

Sempre tiven Internet moi preto, e iso permitiume escoitar novas músicas. Aos 12-13 anos escoitaba a Cristina Aguil, Back Street Boys, Spice Girls... Con 15 anos fixemos con algúns amigos o grupo Síndrome de Cronos para cantar as versións e escribín a miña primeira canción aos 18-19 anos, cando estaba en Barcelona.
Os impactos proveñen de todos os lugares. De aí e tamén me tocou explorar a miña forma de cantar.

E algunha vez traballaches como tradutor?
Como ao principio non podía vivir só da música, fixen algúns proxectos. Unha delas foi a tradución do guión do Black is negro de Fermín Muguruza, e tamén participei na banda sonora da película.

Ademais, traballei en educación, como locutor, historia nun libro de audio... pero a música foi adquirindo cada vez máis peso na miña vida.

Como tomou a decisión de ser profesional?Ese
momento é moi difícil. Cando fun a Madrid sentín que tiña que tomar unha decisión. Estaba a facer música, o meu primeiro disco en solitario e Iseo & Dodosoundena xa estaban na rúa. Ao finalizar o posgrao tiña claro que quería facer música e decidín probalo. Case todos os que estamos no mundo da arte pensamos, dalgunha maneira, que temos que buscar un traballo “serio” e dedicar ao outro, á nosa afección, o tempo que nos sobra. Pero neses tramos sobrantes non tes nin cabeza nin ánimo para traballar. Naquel momento decidín converter a música no meu traballo e dedicar todo o meu tempo de calidade a el.

Ao principio non todo é moqueta e purpurina, está claro. A clave foi que lle dixen esa oportunidade á música. A vida é moi curta e hai que probala. O medo é moi cómodo e ás veces mesmo escusa. Son consciente de que eu tiven a axuda dos meus pais e que todo o mundo non a ten, pero por medo non temos que quedarnos sentados.

As condicións dos artistas doutros lugares son mellores?
Pasei varias tempadas fóra, sobre todo aprendendo idiomas, e a situación de Francia, por exemplo, non ten nada que ver coa de aquí. Alí teñen dereito á seguridade social e ao desemprego se se dan máis de 30 concertos ao ano. Iseo & Dodosound ofreceu 150 concertos no ano e medio na última xira, por exemplo, e non tivemos ningunha axuda.

Nas actuacións vemos a miúdo como un grupo de pequenos pobos de á beira abre un festival cun extraordinario nivel. É aquí onde se aprecia o investimento en música e arte en xeral.

A min moitas veces, sobre todo ao principio, a xente preguntábame si pagábanme por facer música, como sorprendida. Hoxe en día aínda é difícil entender a música como un oficio.

Salgue diñeiro da venda de discos?
Economicamente, a principal fonte de ingresos son os concertos, pero co vinilo sorprendémonos/sorprendémosnos moito.Ao redor do noso estilo musical, o vinilo ten un gran valor. Os nosos dous discos enviámolos a Europa, Estados Unidos e a todo o mundo.

O que tes con Dodor é unha historia sen buscar?
Totalmente. El é de Cizur e eu de Barañáin. Na escena da Comarca de Pamplona coñecémonos todos. El estaba con Raperos de Emaús desde os 15 anos e en 2013 coñecémonos. Coñeceume nunha entrevista que me fixeron en Radio 3. Entón busqueime e quedámonos para tomar unha cana. Entregámonos as nosas maquetas e propúxome facer algo xuntos. Cando non tes moito propósito salguen cousas interesantes.

A miña forma de composición era totalmente orgánica, unha guitarra e un caderno, e de súpeto estabamos diante do computador cun programa e un teclado. Para min era como un programa de asasinato de marcianos. Unha especie de videoxogo. Con todo, compuxemos medio disco en dous ou tres meses. Estabamos a gozar. El tiña moitos programas como DJ aquí, co tenor saxo de Rock, e eu tamén empecei a ir con eles. Saía no centro da sesión e cantaba cancións que acababamos de facer. Ao principio era así, pero a finais de verán a xente preguntaba si ía vir a moza e logo pedían que viñese Iseo. Así foi creando o grupo. Baixamos a Madrid en setembro de 2014 e en abril seguinte saímos en Cat Platoon.

A partir de aí todo foi moi bonito. En India realizamos dúas xiras, en América Latina estivemos tres veces, en Lituania, Francia, Alemaña, Italia, Reino Unido... e estivemos sen parar en todo o Estado.

Agora o seu terceiro disco.
Temos previsto virar en 2022. O festival ZEID será o 2 de abril un dos primeiros e a partir de aí todo o demais.

Sacastes como adianto o alegre single arigato? Será así o novo disco?
Si. É unha celebración. Saíu un disco moi interesante. Arigato é unha canción de agradecemento á xente de todos os lugares. A pandemia influíu na creación como en todos os ámbitos. Este disco será unha especie de abrazo. Queremos animar á xente. Iso saíu sen pensar, pero aí está, nas letras.

A xente nova está a pasar mal coa crise e a pandemia...
Os recortes foron duros. Foi moi difícil para a xente. Cando es mozo queres facer todo fose de casa e con esta situación non se puido facer todo.

Por outra banda, grazas á pandemia se demostrou que todos necesitamos a arte, o entretemento, a cultura... para escapar da realidade ou para comprendela mellor. A xente necesita concertos e vimos como este verán a xente compraba as entradas a toda velocidade, a pesar do seu elevado prezo.

Cantaches atrapada no confinamento.
Así é, na cociña do piso de Madrid. Tamén inclúe unha chamada de teléfono real. Relaciónome coa miña nai no vídeo da canción. Todos os días chamaba aos meus pais. A pandemia foi moi difícil nas cidades. As cidades están pensadas para vivir en moitas revolucións e cando isto rompe é difícil vivir aí. Só quédache o peor da cidade, por iso aceleráronme as ganas de marcharme e fun á montaña.

Acaba de publicar o seu EP en eúscaro na súa casa. Por un novos micro, verdade?
Ocorreu a finais do verán. Estabamos a probar o novos micro que chegaban a casa. Para min o mes de agosto sempre foi un mes melancólico. O verán é unha época moi viva e confusa, e a finais de agosto dáme ganas de ir ao pobo a descansar, a estar coa familia e os amigos. Sinto a necesidade de recuperar a orde. Cando estabamos a probar os micros collín a guitarra que tiña ao meu lado e empecei a cantar algunhas cancións que tanto me gustan. Eu non sabía que Dodo estaba a gravar. Óuvense cans, hai erros... E cando escoitamos sorprendeunos. Decidín que tiñamos que publicalo. É natural, como a vida mesma. O paxaro atáscase no paxaro nun acorde e logo corríxoo, por exemplo. Obsérvase que non está preparado. E creo que é bonito sacar un traballo tan natural e real, porque hoxe todo está moi montado, moi corrixido, controlado, medido. E as cousas naturais non ven. Sabemos que o que vemos nas redes sociais non é real. Non se mostran defectos nin engurras. Agora vivo na natureza, algunhas cousas xa non me importan, teño outra posición no meu aspecto... e esta idea está moi presente neste EP.

Por que estas cancións?Na casa Baldorba de
Benito Lertxundi sempre escoitamos e cantei moito cos meus pais. Cando damos concertos en Euskal Herria tocamos moitas veces.

Txoria txori é unha canción que tiven cerca nos últimos anos. Tocabamos unha versión desta nunha xira.

Tocé o recoñecemento unha soa vez, nun concerto celebrado no pobo unha noite de verán. É moi fermoso.

As mans son moi especiais para min. Os primeiros discos de Berri Txarrak coñézoos de arriba abaixo, e cando me propuxeron cantar con eles no concerto que celebraron en Kobetamendi no ano 2019, foi terrible. Cantamos xuntos as Mans e a Supervivencia e foi terrible.

Creo que este EP é un pequeno e íntimo agasallo para a xente.Indo de Madrid estou noutra fase nova e eu creo que iso é o que se nota nestas cancións. Estou nun momento de mirar cara a dentro e, doutra banda, empecei a sentir madurez na miña voz. Unha cuestión moi interesante.E todo é Iseo.

Intención de facer algo directo?
Cando o sacé pensei que podía ser bonito facer unhas charlas de concertos, pero decidín respectar o proceso de creación do terceiro disco de Iseo & Dodosound. Facer un disco é como o embarazo. Longo, hai momentos difíciles e bos, e decidimos terminar isto primeiro. Eu non teño ningunha présa con nada.

Tivemos unha resposta moi bonita e real por parte da xente e dos medios de comunicación. De verdade, grazas a todos! Cando traballas cos sentimentos inflúe nas persoas, aínda que non coñezas a esas persoas, e iso é o máis belo da música.

Como ves a escena? Existe un gran movemento na Comarca de Pamplona?Sempre houbo
moito movemento na escena da Comarca de Pamplona, pero é verdade que ultimamente está moi movida e iso está moi ben.O panorama está
moi interesante neste momento. En épocas complicadas prodúcense fortes traballos de creación. En Europa, na época de entreguerras xurdiron todas as vangardas en moi pouco tempo. Cando as cousas son difíciles hai que buscar un punto de fuga e coa pandemia está a suceder algo parecido. Eu vexo normal que haxa tanta xente nova con ganas de falar. Iso é o que necesitamos. Talvez sen pandemia non se atopase esa bor-bor. Hai que escoitar aos adultos, pero nunca aos mozos. Novas ideas, estilos de voz... enriquecen o panorama. É un bo síntoma que a escena estea tan activa.

Nas redes sociais divulga mantra positivos desde a mañá.
Si. O meu mantra está en Twitter “hoxe será bo”. Ao final recollemos o que proxectamos. Estes mantra son ferramentas para representarche nun lugar positivo. Teño.