En 2020 a economía mundial caeu un 4,4% debido á pandemia COVID-19, unha recesión sen precedentes desde a Gran Depresión de 1930: declive do consumo dos cidadáns, taxas en números vermellos, conxelación do turismo, aumento do paro… Os únicos que conseguiron aumentar a súa facturación no medio do caos no que se atopaban as compañías farmacéuticas. Son os únicos? Non: No ano 2020 a industria armeira tamén aumentou as cifras de produción e venda. Que a guerra –preparación da guerra, polo momento...– é un dos negocios máis seguros.

Así o demostra o recente dossier publicado polo Instituto de Estudos da Paz de Estocolmo (SIPRI nas súas siglas en inglés): Business as usual? Arms saes of SIPRI Top 100 arms companies continue to grow amid pandemic Os 100 principais vendedores de armas da lista de SIPRI seguiron crecendo no medio da pandemia”). SIPRI é un think tank independente fundado en 1966, especializado en guerra, armamento, control de armas e desarmamento, promovido en gran medida pola subvención do Goberno sueco.

O estudo revelou en cantidade exacta a saúde dos armeiros sen temor a contaminar as pandemias. As 100 maiores compañías de armas do mundo aumentaron as súas vendas de armas e servizos militares un 1,3% en 2020 respecto da facturación do ano anterior, alcanzando os 531.000 millóns de dólares (470.000 euros). O seguimento destes top 100 do ranking de armas que SIPRI iniciou en 2015 calculou que o comercio de armas e servizos militares creceu un 17% nos últimos cinco anos.

A pandemia tamén provocou grandes avarías, por suposto. Por exemplo, as vendas do armeiro francés Thales diminuíron un 5,8% debido aos confinamentos e ás interrupcións das cadeas de subministración. Pero, en xeral, o coronavirus non prexudicou ás grandes compañías, senón que lles beneficiou. Segundo Alexandra Marksteiner, investigadora do SIPRI, “os gobernos protexeron con entusiasmo aos xigantes desta industria. Os gastos militares han aumentado en moitas partes do mundo e os gobernos aceleraron os pagos á industria armamentística para paliar os efectos do COVID-19”.

Na lista dos 100 maiores produtores de armas, os estadounidenses constitúen o grupo máis numeroso, 41 deles son ianquis, entre eles o seis primeiros da lista. Entre as 41 compañías facturaron 285.000 millóns de dólares en armas, o que supón un incremento do 1,9% respecto ao ano anterior. Noutra orde de cousas, a industria armamentística estadounidense produciu e vendido por si soa o 54% das vendas das 100 maiores compañías mundiais. Non está mal para un imperio decadente.

China conta con cinco compañías entre as 100 maiores, acumulando en 2020 unhas vendas de 66.800 millóns de dólares, un 1,5% máis que o ano anterior. Nos últimos anos, os armeiros chineses beneficiáronse dos programas de modernización do exército do país e están a tratar de unir as industrias militares e civís.

RENDEMENTOS DO TRABALLO LOBBY

O seguinte gran grupo constitúeno as compañías europeas. As vendas de 26 empresas europeas alcanzaron os 109.000 millóns de dólares en 2020. Á cabeza dos europeos, sete compañías inglesas, conseguindo vender un 6,2% máis. O inglés BAE Systems atópase no dez maiores do mundo.

Seis vendedores de armas son franceses, pero este grupo é o que retrocedeu en vendas entre os europeos en 2020: 7,7% menos. Ao parecer, a compañía Dassault é culpable do avión Rafale guerra, que perde vendas ano tras ano. Neste sentido, as vendas militares de Safran creceron debido ao sistema de navegación e aos compoñentes da observación electrónica.

Séguenlle o cinco grandes produtores alemáns, como Rheinmetall e ThyssenKrupp. España tamén conta cun gran armeiro entre os grandes, Navantia, o número 84 da lista. E na lista dos 100 maiores atópanse tres compañías israelís, cinco xaponesas, catro coreanas e tres indias.

A clasificación de SIPRI pon de manifesto a perda de forza das compañías de armas rusas, que venderon un 6,5% menos que o ano anterior, na tendencia que se repite por terceiro ano. A chopera da industria militar rusa está relacionada co fin do programa de renovación de armas 2011-2020 establecido polo goberno de Moscova, pero ademais, a India e China, antigos clientes rusos durante moito tempo, avanzaron moito nesta industria, as compañías chinesas adiantáronse sobre todo aos rusos: “É especialmente rechamante observar que as compañías armamentísticas do sur do mundo son cada vez máis fortes”.

A boa saúde dos produtores de armas debe moito ao seu traballo de lobby en todo o mundo. En EE.UU., a organización non gobernamental Open Secrets declarou que “as compañías defensivas regalan cada ano millóns aos políticos e ás súas campañas. Nas dúas últimas décadas, entre os lobbystas e doantes, doaron directamente aos políticos 285 millóns de dólares para as campañas e gastado 2.500 millóns máis para influír nas políticas armamentísticas”. Se iso é en EE.UU., na vella Europa non nos imos a afastar.

Outra característica dos novos tempos da industria militar é a difuminación da separación entre o militar e o civil. “As tecnoloxías da información xa non se poden distinguir da industria armamentística”, afirma SIPRI. Así, xunto aos clásicos da industria armamentística como Lockheed Martin, nos últimos anos tamén se puxeron en xogo os xigantes de Silicon Valley como Google, Microsoft ou Oracle. Un Microsoft ten un contrato de 22.000 millóns co Ministerio de Defensa dos Estados Unidos para desenvolver xunto aos militares as tecnoloxías máis avanzadas.É posible que en breve algúns destes xigantes das tecnoloxías pasen a formar parte do Top 100 da industria armeira.

E os vascos ‘pintamos’ algo na industria armeira? Moito: vale volver lerse a elocuente reportaxe “Etxean uso, kanpo kondor”, publicado por Estitxu Izagirre en 2017.