O eúscaro é periférico
Un dos membros do Podemos de Bilbao relacionou a reivindicación da identidade vasca co “supremacismo”, a burguesía, que somos un grupo privilexiado. E, como privilexiados, vemos como unha ameaza o empoderamiento das mulleres, a pluralidade lingüística que supoñen os inmigrantes ou a liberdade sexual. Por suposto, este cidadán mundial (nin pobre, nin inmigrante, nin muller nin binario) non ten ningún problema coa súa identidade. Non ten vivencia negativa na linguaxe habitual aritzeko.Baina dos vascos os problemas non están ligados á identidade, senón á actividade. É dicir, os problemas xórdennos cando queremos actuar como vascos, unidos ás vivencias. Niso equiparámonos aos grupos ou colectivos da periferia.
"Os problemas xorden cando queremos actuar como vascos, unidos ás vivencias. Niso iguálannos a nós cos grupos ou colectivos da periferia"
As mulleres, por exemplo, teñen a oportunidade de traballar en calquera empresa. O problema xorde cando reivindican o dereito dos homes a comportarse da mesma maneira que os homes cando queren ocupar postos e condicións que desempeñan.
As persoas non binarias adquiriron o dereito a contraer matrimonio, pero aínda moitos senten duros ante a familia ou os seus amigos. E en moitos lugares pode ser perigoso bicar á parella ou agarrarse da man. Vivencias.
As persoas transexuais teñen aprobado o cambio de nome ou a intervención dos xenitais. Teñen un problema cando superan as normas hexemónicas establecidas na sociedade, cando queren expresarse libremente e actuar así. Non hai situacións que teñen que pasar pouco, no médico, na escola, no traballo, no lecer...
Os euskaldunes temos dereito a falar en eúscaro coas administracións, pero até chegar á lei mordaza podemos pasar cando se pide á policía que a atenda en eúscaro. Temos dereito a traballar en calquera empresa ou administración, e cando hai que falar en eúscaro cun usuario ou cliente, estamos aí para iso. Con todo, xorden problemas cando queremos falar en eúscaro cos xefes ou nunha reunión do departamento. Temos a oportunidade de consumir cultura, pero na carteleira de cines só atopamos o 1% das películas. Non debe ser fácil escoitar “vas de guay” ante a regra hexemónica de falar en castelán en moitas contornas en grupo de amigos.
Porque o hexemónico non é vivir en eúscaro, senón en castelán. Pero se utilizásemos ese carácter periférico como privilexio de rebeldía, buscamos sinerxías... Si puxésemos en valor as linguas dos inmigrantes...Dariamos os pasos para recuperar a forza de outrora na industria vasca.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]
Azterketak amaitzearekin batera ohikoak bihurtu dira ikasleriaren artean, urteko garai honetan merkeak diren hegaldiak hartu eta adiskideekin bidaiatzea. Horrela egin dut neuk ere eta Londresera joateko aukera izan dut. Ildo beretik, bertan “euskaldun” pilarekin egin... [+]
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]