Liburuaren depresioa
Larrazkenean hitzorduak ez dira falta euskal kultur arloari buruz gogoetatzeko eta neurri handi batean literaturari buruzko jardunaldiak. Ziburuko eta Sarako azokak iragan ondoan eta sartzearekin batera gomitak zabaldu dira besteak beste Euskal Kultur Erakundeak bultzatu askotariko kultur arloei buruzko gogoetetara eta Senpere Larraldeniako euskal kultur transmisioari buruzko jardunaldietarako.
Egon lekuetan aipagai errekurentea da liburuaren munduaren zailtasun maila handia.
Beste arloei garrantzi eta protagonismorik kendu gabe, liburuaren inguruko kezkek didate oihartzun handiena egin. Ekosistema horretan ez da partaiderik airos denik Iparralde honetan.
"Ez da idazten, ez da pagatzen, ez da promozionatzen, ez da saltzen, ez da leitzen, ez da politika publikorik horretarako. Gogoa bai, bada"
Azoken arrakasta azpimarratzen dute antolatzaileek, eta han egonek hauen premia aipatzen dute. Liburua, literatur alea, ez da hain erraz eskuragarri. Lurralde txiki bezain zabalean, irakurzaleak oztopo anitz eta kilometro multzoa egin behar ditu edozein erreferentzia eta informazio kausitzeko. Oraindik ere gure “euskal amazon”aren zain gaude nolabait eta aldi berean itsuan erosteak beti beldurtzen gaitu. Ez baita inbertsio txikia liburuarena, segur izan gabe gustukoa denez, beste irakurleen iritzirik gabe, dendariaren aholkurik gabe. Horrez gain, herrietako liburutegi eta mediatekak ez dira beti izaten ongi hornituak.
Irakurleak nora jo ari diren bitartean, saltzaileak kezkatuak dira hain zuzen irakurleen urritzeaz: denda idekitzea desafio arriskutsua da. Zenbakirik ez dago, inork ez baitu horren inguruko ikerketarik argitaratu. Omenak dira. Ez omen da irakurtzen euskaraz Iparraldean, ez omen da zaletasunik, ez gaitasunik batzuek diotenez, ez baita transmisioaren erronka gainditu eta oraino falta baita euskalduntze masiboa gauzatzea eta plazeraren pedagogia lantzekoa omen da. Ondorioz frantsesez irakurtzen gozatzen da, hautu gehiago, eskuragarritasun handiagoa eta hiztegiarekin ez delako ibili behar.
Azoka eta topaketetan gurutzatzen diren sortzaileak dira irrifartsuenak, nola ez, kanpainan dira, ekoitzi dutenaren autopromozioan: aurpegi ilunarekin agertzea baizik ez litzateke faltako! Publizitatea, ororen buru, haien gain baita, lortuko dituzten hitzorduen eta inguruan duten lagun sarearen araberakoa da ezagupena. Mikrofonoak jaten dituzte agertu arau, irriek bisaiak urraturik, kondatuz ibilbideak eta asmo literarioak. Gaineratekoak atxikitzen dituzte off the record aipatzeko: ebaska idaztea lo orenak sakrifikatuz, edizioraino eta agian publikaziorainoko nekeziak, laguntza psiko-afektibo beharra, ezagupen eta balorizazio eza, bakardade handi hori, grina eta ezina, izanen ez den ordain ekonomikoa. Idatziz euskaraz sortzen duenak hautu militante handia du egiten.
Holakoak dira entzuten.
Bai, badakit, oraindik ere erranen didazue ezkortasunak irentsi nauela eta erantzunen dizuet ezetz. Munduan egonen banintz uhainik ez egitekotan, gauzak diren bezala ez agertzekotan, jite horrek ez luke piperrik balioko: utzidazue liburuaren depresioa xehatzen. Diot halaxe dela, hori dela entzuten, ez dela nire baitako ahotsa, egoerak direla mintzo: ez da idazten, ez da pagatzen, ez da promozionatzen, ez da saltzen, ez da leitzen, ez da politika publikorik horretarako. Gogoa bai, bada. Sinets ala ez, baikor naiz, inteligentzia kolektiboan sinesten duenak baitaki elkartzetik ager daitezkeela aterabide gehiago, egokiagoak, neurtuagoak eta eramangarriagoak.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]
A novidade adoita ser unha das palabras máis escoitadas que se asocia á Feira de Durango. A novidade está alí, e aquí a novidade. Con todo, nalgúns casos é suficiente con dar un aspecto diferente ao anterior para pegar esa etiqueta. Os CDs e as reedicións remasterizados... [+]
O eúscaro ten un caudal de auga moi grande na escaseza. Cada pinga local rega e revive a nosa cultura. Ofrecerlle un mar de auga a aquela sede. Aínda que o eúscaro veu dun pozo profundo e escuro, todos sacamos a nosa mostra de auga salgada e convertémola en fonte. E agora... [+]
Os mozos comezan a consumir pornografía antes, xa que o porno é a súa única educación sexual. Como demos chegamos até aquí?
Hoxe en día, hai que recoñecer que grazas a Internet é moito máis fácil ver pornografía. Desgraciadamente, a través dun clic o neno de entre... [+]