A cuestión da emerxencia climática ha gañado unha prioridade na axenda política desde hai moitos anos, “un dos maiores retos aos que se enfrontou a humanidade nalgún momento”, segundo os organizadores de Euskarabildua. Neste sentido, o programa deste ano pretende trasladar os conceptos de contaminación e sustentabilidade ao ámbito da informática e as telecomunicacións.

“Vemos as froitas envoltas en plástico nos supermercados e alterámonos -con toda razón-. Con todo, non vemos a influencia ecolóxica dos millóns de datos que movemos cada segundo na rede”. Como din os organizadores, o rápido proceso de dixitalización en marcha non permite reflexionar sobre a súa sustentabilidade. Ademais, lembran que o contexto da segunda década do século XXI caracterízase tamén polas “desigualdades sociais extremas”. Así mesmo, Euskarabildua ofrecerá o próximo 28 de outubro, entre outras cousas, un espazo para reflexionar sobre o impacto das infraestruturas tecnolóxicas en todo iso. “Máis aló dos finais distópicos do mundo, os futuros posibles desexables” son os temas que se tratarán, sobre todo, pondo o foco na construción de alternativas.

Orde informática A Xornada
responderá a unha serie de preguntas co fin de ofrecer algunhas claves principais. Falarase sobre todo das “metologías para construír Internet sostible”, pero tamén da “contaminación polo uso habitual de Internet”, da filosofía de “Solar Punk”, dos “valores das tecnoloxías dos antepasados” ou da “relación entre o software libre e o desenvolvemento sostible”. Máis aló dos relatorios dos relatores e o intercambio de puntos de vista, poderase coñecer os proxectos concretos en marcha: Fair Phone, Onaro e Recilanet.

Os relatores
estarán en San Sebastián Sandra Pérez, membro do grupo de comunicación Iametza, autora belga da revista Low-tech Magazine, Kris De Decker, membro da asociación de ciberfeministas de Guatemala March Momentanea, fundadora do colectivo Spideralex Donestech e membro da Cooperativa Beñat Irasuegi Talaios. Pola súa banda, os proxectos FairPhone, Onaro e Reciclanet serán presentados por Iratxe Acha, Xabier Igartua e Ivan González, respectivamente.

Kris de Decker ofrecerá unha conferencia titulada “How (not)
to build a solar powered internet” ou “Como (non) construír internet con enerxía solar”. Ademais da edición da revista Low-tech Magazine, o autor encárgase de fornecer enerxía solar ao servidor de Internet que sustenta a súa publicación. Publicou varios artigos do Demand Centre da Universidade de Lancaster, “analizando a demanda enerxética en relación coas prácticas sociais”. Tamén impulsou o proxecto Human Power Plant, un proxecto artístico que analiza as posibilidades de produción de enerxía humana. Antes da creación de Low-tech Magazine en 2007, participou en diversos medios de comunicación sobre ciencia e tecnoloxía como xornalista autónomo. Actualmente vive en Barcelona (Países Cataláns) e adiántanos algúns aspectos do tema que tratará no coloquio.

A contaminación de Internet,
segundo De Decker, é moi difícil medir con exactitude o impacto da actividade da rede sobre o medio ambiente, xa que Internet é unha “arquitectura complexa de evolución rápida”. En consecuencia, é frecuente nas investigacións que os resultados se desfasen unha vez que se extraen os cálculos. Con todo, De Decker destacou que “se pode facer unha estimación de toda a enerxía que utilizan as máquinas que compoñen Internet” e, por certo, da “enerxía que foi necesaria para producir estas máquinas”.

Á hora de
integrar as fontes de enerxía renovables na informática coa enerxía solar, De Decker pretende alertar sobre “o enorme impacto do deseño web no uso da enerxía en Internet”. Di que o importante non é a orixe da enerxía, senón “limitar o consumo de enerxía”. Neste sentido, a alimentación do servidor web cun pequeno panel fotovoltaico “obriga a deseñar o sitio web dentro duns límites determinados”. Na súa opinión, iso é o que falta hoxe en día: establecer límites. “Non hai nada que obrigue aos deseñadores web a construír webs áxiles, porque é unha enerxía barata e aparentemente infinita”, explica o editor da revista Low-tech Magazine. Doutra banda, no caso das webs convencionais, considerou “imposible” que estas póñanse en marcha en servidores propios alimentados por enerxía solar. “Hai que innovar”, conclúe o belga.

Considera que a redución
de emisións é posible si as alternativas baseadas na enerxía solar frean a tendencia a crear sitios web máis pesados. O cambio na fonte de enerxía non implica cambios se non se aborda a cuestión da demanda crecente de enerxía. “Necesítanse enerxía e emisións para producir paneis solares, baterías, reguladores de carga solar, servidores, etc.”, lembra De Decker. Neste sentido, expón a filosofía que sustenta a innovación: “A nosa web con enerxía solar reduce as emisións, non porque se alimente de enerxía solar, senón porque é moi lixeira”.

Fronteiras Aínda, De
Decker prevé un longo camiño para estender o bo uso da enerxía solar. Na súa opinión, hai moitos litixios que escapan aos servidores de enerxía renovable. “Por exemplo, o noso router non funciona con enerxía solar. Gustaríanos facelo, pero Internet é o provedor do router e non podemos substituílo por outro que consuma menos enerxía”, confesou. O mesmo ocorre co tipo de computador dos usuarios.

Da man do software libre
É imposible falar sobre a construción de alternativas no ámbito informático e non falar de software libre. De Decker ten moi presente a importancia do software de código aberto e está seguro da súa capacidade para reducir o uso de enerxía. Hoxe en día, o hardware informático envellécese “inmediatamente”, “debido a un software novo e máis pesado”, segundo De Decker. Comenta o caso de Microsoft Windows para explicar o proceso co seguinte exemplo: “(Microsoft) Deixa de prestar asistencia técnica aos antigos sistemas operativos regularmente e obriga aos clientes a actualizar os máis recentes”. Os novos sistemas operativos, pola súa banda, consomen máis recursos e necesitan novos computadores para funcionar correctamente. Segundo as previsións do creador, a ampliación do uso de software de código aberto suporía un avance na dirección contraria, retardando o proceso de obsolescencia do hardware. Engade que “para producir todas estas máquinas habería que utilizar menos fontes de enerxía renovables”.

A viabilidade
Moitas considera imposible construír enerxías renovables a gran escala. De Decker non ten ningunha dúbida: “Tecnicamente, estes proxectos son máis realistas que todas as alternativas de alta tecnoloxía, porque son máis baratos e necesitan menos enerxía e menos materiais”. O reto, por tanto, para o creador sería: “Motivar á xente con Internet que non sempre está en liña”.

Inscrición
É necesario que todas as persoas interesadas en participar no Euskara apúntense previamente. É totalmente gratuíto, o prazo está aberto e pódese realizar na propia web www.euskarabildua.eus.