Cando estaba no Teatro Vitoria Eugenia lembrei que alí vin a Werner Herzogen Fitzcarraldo. E antes de que terminase con enfado, xa lera que algúns dos habitantes do Amazonas que aparecen transportando en montaña a embarcación utilizada na película morreran.

Ao achegarse ao Teatro Principal lembrei que nos trasladaron desde a ikastola á antiga sala Petit Casino, que agora se converteu en Casino Gran Kursaal, para ver a rompedora película Axut de José Mari Zabala.

Non vin ao gañador da Cuncha de Ouro Crai nou, lin a sinopsis e no último momento pareceume aburrido. Seleccionei as películas que quería ver en función dos meus desexos e criterios. Non me acheguei para dar a miña opinión sobre as películas. Quixen gozar do cine, dos egoístas, sentarme na cadeira de brazos e gozar das historias e relatos que me chegaban con imaxes.

Non me foi posible cumprir totalmente o meu propósito. O festival contamina o cine. Tanto como as medidas adoptadas con escusa de saúde. A película é formateada polo ritual que se organiza ao redor da película no Zinemaldia e o espectador.

Ocultando a acreditación na bolsa, tratei de ir sen atender o que o Festival trae a San Sebastián. Non o conseguín. Sentín a influencia do festival, máis que a do cine. Quixen obrigarme a ignorar algunhas cuestións. Non o conseguín.

As rúas e bares da Zona vella de San Sebastián foron enchidas por turistas afeccionados ao cine que viñeron a Tasting tour e á película de tasting. Ata que os aldeáns sentan estraños.

Vin ás policías na zona de María Cristina, preparando as súas armas. “Para protexer a Johnny Deep?”. Os responsables do que supostamente é a seguridade tiñan motivos para facer demostracións de forza nestes tempos de ausencia de fume.

Mediron a presenza do eúscaro nas películas proxectadas. A algúns lles parecerá máis do que esperan, a outros lles queixará porque lles gustaría máis, a outros lles parecerá excesivo e sobrante.

Non é necesario realizar a medición da presenza do castelán. Sabemos que é unha porcentaxe porcentual.

Trinta e sete anos despois daquela última vez tiven a oportunidade de acudir ao Festival de Cine coa sección “Barrios e pobos”. E si, claro, a contaminación do eúscaro estendeuse considerablemente en todos os ámbitos. Pero tamén no Zinemaldia, a pesar dos esforzos organizativos, o eúscaro é unha lingua subalternaria. Báculo insignificante que, baixo o castelán e o inglés, ofrécese aos voluntarios e quejidos con eúscaro.

Equivocoume cando un amigo me decatou da miña intención de participar no Festival. E outro, cando lle dixen que a razón de non aparecer na Literatura era o cansazo tras o Festival, contestoume: “A, eu tamén estou cansado dese festival de cine español, de Movistar e do Festival de San Sebastián de RTVE que paraliza a difusión da cultura en eúscaro”.

Cando me pase o vestíbulo do festival, quero facer unha lista dos que me gustaron entre os que vin para os demais e recuperar o pracer de gozar do cine no medio buxán. Si, porque iso tamén é pracer.