O xornal madrileño O País levaba o 31 de agosto o seguinte título: “As grandes choivas asfixian a Sahel. O cambio climático ha provocado a triplicación de tormentas violentas no sur do Sahara”. En Senegal, centos de persoas afogadas en Níxer e moitos edificios afundidos, 6.000 casas destruídas en Sudán e noiros que debían canalizar o Nilo, os barrios da capital de Dakar estaban totalmente alagados. Segundo os expertos, as choivas que sempre se difundiron en Sahel durante o tres meses de verán concéntranse agora en ataques máis raros e violentos, golpeando fortemente: Chove menos que en 1950 e 1960, pero máis concentrado.As
noticias das choivas intensas han chegado por todo o mundo durante todo o verán de 2021. As inundacións europeas entraron no continente durante os días seguintes a Inglaterra o 12 de xullo, cun mínimo de 230 mortes en Alemaña e Bélxica, Luxemburgo, Alemaña, Austria, Italia, Eslovenia e Romanía.
Ademais das persoas falecidas, a auga deixou enormes danos económicos na rexión, os maiores en Alemaña e Bélxica: os danos na vivenda, a industria, o comercio, as infraestruturas de todo tipo e a agricultura foron calculados en 2.550 millóns de euros, contando só os protexidos polos seguros. A quen deben imputarse estes danos?

En
primeiro lugar, en Alemaña, modelo de previsión, preparación e orde, cuéstionase o fundamento das autoridades cando están no limiar das eleccións decisivas: como non funcionou mellor o sistema de alertas?Hannah
Clok, asesora do Sistema Europeo de Vixilancia das Inundacións, deixou claro que a organización avisou a tempo a todos os gobernos europeos cos protocolos desenvolvidos tras as inundacións de 2002: “Informouse das alertas, das fortes choivas e inundacións, para ter coidado. Pero a xestión desta información corresponde ás autoridades nacionais”. En canto á determinación
das medidas a adoptar en Alemaña para cada rexión autónoma, na cadea de decisións producíronse rupturas: nun pobo as autoridades non evacuaron a tempo, noutro ordenaron a evacuación e algúns veciños quedaron en casa… Con todo, o sistema de alerta máis eficaz tampouco podía impedir que este tipo de chuvascos aterrasen de forma compaixón.
“Na parte alta da atmosfera as temperaturas baixas han tido bloqueadas as grandes masas de aire cargadas de auga e logo estas vertéronse sobre a rexión durante catro días”, resumiu á AFP o diluvio de xullo polo climatólogo Jean Jouzel, vicepresidente do Panel Intergobernamental para o Cambio Climático (IPCC).
Outros fenómenos complementarios foron comentados polos expertos: Inertización do vento corrente jet stream. A corrente de arrastre, como explica a Wikipedia en eúscaro, é un vento forte, de estrutura tubular, que se despraza en dirección oeste-este ao redor do Polo norte a unha altura de entre 9 e 11 km. No noso caso, o desxeo dos xeos do Ártico debilitou o Jet Stream, que tamén agravará os accidentes climáticos extremos.

MORATORIA DA
CONSTRUCIÓN Europa sufriu periodicamente inundacións importantes, pero a deste ano foi especial, tanto polo número de precipitacións caídas como pola intensidade dos chuvascos. Europa coñece así unha das consecuencias do cambio climático. Xunto ás secas, os incendios ou a subida do nivel do mar, as choivas e inundacións extremas van ser cada vez máis frecuentes, xa que os expertos nos lembraron e empezamos a aceptar aos poucos.A
mecánica do fenómeno foi resumida pola revista científica The Lancet no seu editorial de verán: “Por cada grao en que a temperatura se quenta, o aire pode chegar a acumular un 7% máis de humidade e mantela durante máis tempo, provocando secas maiores por unha banda e choivas máis intensas despois, ao liberar a humidade, un modelo de tempo extremo que se considera empeorará co quecemento”. Con todo, a
editorial de The Lancet segue dicindo: “Ademais do cambio climático, existen factores paisaxísticos que favorecen as inundacións, como a capacidade de absorción de auga do solo, a topografía e a urbanización, que aumentan a velocidade de vertido da auga [runoff]”. Estes son os riscos dun ordenamento urbanístico erróneo, dun maior uso do formigón nunha rexión xa poboada en Europa: crecentes choivas intensas en solos capaces de absorber cada vez menos auga.O
pobo de Erftstadt, que vimos en todos os medios de comunicación, foi destruído pola forza do río e os xigantescos lucernarios. Ao ver as imaxes, non se pode entender como puideron xurdir estes terremotos nunha paraxe tan suave. Ademais de desbordar as regatas, a auga afogou á autoestrada que pasa xunto ao pobo, onde atropelaron decenas de coches e camións que os militares tiveron que rescatar en días bos, as augas atrapadas nas barreiras e obstáculos dos betones acabaron explotando creando novas canles.

No
mes de xullo producíronse os maiores problemas non só nos grandes ríos senón nas proximidades dos arroios máis pequenos que se dirixen a eles. Como se puido comprobar en Erftstadt, nos países europeos os arroios convertéronse en canles artificiais, o formigón perdeu a capacidade de absorción de auga dos solos e hanse obstruido os desaugadoiros e pasos de auga necesarios para as choivas torrenciais especiais en toda a zona rural.O
arquitecto holandés Hans Ibelings pediu a finais de xullo a moratoria da construción na Unión Europea desde o xornal A Vangarda de Barcelona, porque xa construímos máis do necesario, sen artificializar novas terras, a industria traballará na renovación das que están buxán e envellecidas. O dato crave é: “A construción é responsable do 40% do quecemento global”. O culpable das fortes choivas é o que impide que o solo se absorba pola choiva...
Pero cala, o diluvio de 1983 esqueceu hai tempo en Euskal Herria a moratoria para a construción.