As vexigas, o sarampión, a peste bubónica, a difteria, o tifus... foron as armas silenciosas que provocaron un descenso tan notable da poboación. Os aldeáns non tiveran até entón contacto con estas enfermidades, polo que non desenvolveran inmunidade ás mesmas. Pero, entón, por que non ocorreu o mesmo cos conquistadores europeos? Non atoparon ningunha enfermidade mortal nova para eles?

Hai que ir atrás a buscar a resposta, ao Neolítico. Durante a Revolución Neolítica, as comunidades recolectoras e cazadoras convertéronse en produtoras, dedicándose á agricultura e a gandaría. Os grupos nómades se sedentarizaron e a poboación aumentou. Grupos estables de alta densidade eran hayedos para os virus e xermes. Pola súa elección, non tiñan por que resistir un único hóspede e desenvolveron a posibilidade de ir en busca doutros; as enfermidades infecciosas eran moito máis contaxiosas e virulentas na nova sociedade.

Por suposto, todo isto tamén ocorreu en América, pero en Eurasia a zoonosis tivo moito máis efecto que no outro lado do océano. Domesticaron grandes mamíferos, engadindo densidade animal á alta densidade humana. Así, as enfermidades contaxiosas máis mortais para o ser humano evolucionaron desde as enfermidades dos animais: vexigas, gripe, tuberculose, malaria, peste, sarampión e cólera, que evolucionaron principalmente desde as enfermidades de vacún, porcino e ovino.

En América, durante a última glaciación de fai 13.000 anos, perdéronse moitas especies de grandes mamíferos e, posteriormente, os humanos só domesticarían catro especies de animais: pavo, chama, akuria e pato; e en cantidades moito menores que en Eurasia. Por iso, cando chegaron os conquistadores europeos, desencadeáronse violentas enfermidades eurasiáticas que non lles esperaban.

Que pasaría si en América tamén se atoparon enfermidades contaxiosas? Iso paralizaría a conquista e a colonización? Si fixámonos no exemplo de África, non. No África tropical tamén había enfermidades deste tipo, principalmente a febre amarela, que afectaron de forma importante aos colonizadores europeos. Isto deu lugar, como máximo, a unha retardación do proceso, que, como sabemos, non paralizou.