Desde o pasado verán estamos a escoitar a recuperación da economía; ao inserir á maior parte da poboación, a economía sufrirá un crecemento histórico. Fixéronnos chegar que esta crise de Enegar apareceu por sorpresa e que grazas ás vacinas e o mana europeo superarase mágicamente.

O feito de que no capitalismo as crises sexan algo endémico esquécese aos gobernos e analistas de que está no corazón do funcionamento do capitalismo: nos últimos 150 anos producíronse catorce grandes retrocesos mundiais. Os problemas estruturais do capitalismo xa estaban aí, e a Gran Recesión e a crise do 2020 non fixeron máis que agravalos. Si realizamos unha análise a longo prazo, as taxas de beneficios das principais economías imperialistas descenderon, tal e como analizaron os economistas Michael Roberts e Esteban Maito. A pesar de que varios gobernos queren dar unha solución, este camiño descendente está a consolidarse e a pandemia non fixo máis que acelerar a tendencia.

Con todo, a pesar destes atrasos, seguiuse xerando riqueza, outra cousa é á conta de quen. Cos últimos 40 anos, a riqueza no País Vasco (co Produto Interior Bruto) duplicouse, a pesar da Gran Recesión de 2008. O outro lado da moeda é o dos asalariados, que reduciron a súa participación no PIB desde 2006 até a actualidade, e é de destacar que estas estatísticas inclúen tanto aos mileuristas como aos que cobran 90.000 euros anuais. O capital conquistou a riqueza á conta dos asalariados. Estabamos nesa situación antes de que explotase a pandemia. A curto prazo, é posible que existan cadros técnicos que verán reducidas as súas condicións laborais e os seus salarios: para o sistema non é moi sostible reducir os salarios de 800 euros, pero aínda queda marxe para reducir os salarios de máis alto nivel.

Para os traballadores, a foto que temos diante non é nada boa. Con todo, nesta loita permanente entre clases, non todo é golpear. Nos últimos tempos, traballadores de empresas en conflito, como Tubacex, Petronor, IPT, están a realizar un gran labor para sumar forzas. Con Pandemia reavivouse tamén o concepto libertario da axuda mutua, reflexo da proliferación de redes solidarias e sindicatos de vivenda. Porque a loita entre clases abarca todos os aspectos da vida, non só o mundo laboral.

Temos unha década por diante. Os problemas derivados da crise multisistémica incrementaranse a ritmo exponencial. Non podemos deixar a esperanza en mans do crecemento económico postpandémico, porque é evidente que o capital asumirá ese crecemento á conta de todos: A Gran Recesión de 2008 é un claro exemplo. A solución non virá da man dunha elite, aínda que sexa o “saber máis”. A clave está na traballadores clave para a mobilización económica e a creación de riqueza. Por suposto, si deixamos atrás o concepto fordista do traballador, subliñando a ampla definición do traballador que sempre foi máis plural. Buscando os puntos que nos unen e loitando por esa diversidade.

Aprendendo dos erros da década anterior, comprendendo o devir da economía e identificando os grandes retos que temos, o traballo duro permite conseguir un mundo mellor para todos. Ese é o noso reto, esa é a nosa esperanza.