O Dr. Ghassan Abu Sitta expuxo as consecuencias sanitarias das guerras modernas na LARRUN (Ecoloxía da guerra, novas feridas do conflito interminable do século XXI) de novembro de 2017, entrevistado polo xornalista André Vltch. O doutor nado en Gaza e con nacionalidade libanesa e británica, especializado en cirurxía plástica, relatou os danos observados nas guerras que lle tocaron intervir desde Iraq a Gaza, a través de Siria, e que constitúen unha nova “ecoloxía da guerra”.

O 10 de maio, cando se estendeu a Gaza o conflito rueiro provocado por Israel para expulsar aos palestinos do barrio de Sheikh Jarrah en Xerusalén, Abu Sitta asistiu a un congreso telemático, no seminario “Xeopolítica da saúde en Oriente Próximo”, organizado pola London School of Economics and Political Science. Bo coñecedor das consecuencias da guerra asimétrica entre Gaza e Israel, un par de días máis tarde traballaba en Gaza coa asociación Médecins Sans Frontières, auspiciada pola Organización Mundial da Saúde.

Nacido nunha familia refuxiada en Gaza, foi a atender aos voluntarios feridos en todas as guerras que tiveron lugar desde a primeira intifada de 1987. A última en marzo de 2018, cando os gacatarras organizaron o Gran Retorno a Israel, enfrontándose cada venres ás forzas xudías durante as semanas. Entón os médicos debían atender principalmente aos mozos feridos a tiros, aos que as baleas máis maléficas, incluídas as prohibidas internacionalmente, deixaron uns sáibanos de vida se non morrían. Na batalla de maio de 2021, case todas as vítimas foron civís de todas as idades bombardeadas masivamente en artilería e avión.

O lume dos israelís mata a dous coñecidos doutores, compañeiros de crises anteriores de Abu Sitta. Un, Ayman Abu ao-Ouf, xefe do Hospital Ao Shifa e responsable da demoledora campaña contra o COVID-19 –esposa Reem, falecida xunto a dúas dos seus tres fillos e máis membros da familia–, e outro, o neurólogo e psiquiatra Moen ao-Aloul. En todas as entrevistas, Abu Sitta lembra estes feitos para denunciar que cando Israel planifica bombardeos “cirúrxicos” con grandes
cálculos, buscaba prexudicar o máis rapidamente posible aos barrios habitados e ao sistema de saúde esquelético de Gaza.

A doutora especializada en cirurxía plástica subliñou aos xornalistas que no hospital Ao Aoudeh que foron atrapados no traballo, os ataques de Israel neste ano foron diferentes aos anteriores, masivos: “Aquí están a ver unha catástrofe humanitaria provocada polo home, que non foi provocada por volcáns, terremotos ou tsunamis: esta zona está asediada intencionadamente nunha crise humanitaria
incesante. (…) A maior parte das feridas foron provocadas polo afundimento das vivendas sobre as persoas, o lume das explosións, as feridas provocadas polas achas metálicas das bombas, os ósos rotos das persoas atrapadas polas paredes da casa…”.

Na curta pero violenta batalla entre Hamas e o exército israelí, estes lograron que os foguetes cheguen máis lonxe que nunca, estes responderon con bombardeo masivo… pero a lista de vítimas e danos mostra a asimetricidad do conflito. En Israel morreron dez civís, dous deles nenos e 119 feridos. 253 palestinos mortos en Gaza, 66 nenos e máis de
1.900 feridos. 1.500 vivendas en Gaza quedaron totalmente destruídas, outras 1.500 deberán ser demolidas pola irreparable e 17.000 máis sufriron danos.

NON HAI INTERNACIONAL

A maioría dos feridos son golpeados dentro das súas casas. Nos hospitais de Gaza pódense atopar familias enteiras distribuídas en diferentes habitacións. A maior parte dos feridos baixo a bomba da la israelí ou dos avións vivían nos barrios centrais da cidade, non nos suburbios ou fóra das zonas poboadas.

O feito de que o 40% dos feridos sexan nenos, especialmente desgusta a Abu Sitta, cirurxián endurecido na atención de tantas guerras e feridas en conflitos, porque sabe que os nenos só iniciaron un longo calvario: “Se traballaches neste traballo dásche conta de que estes teñen diante anos de operacións e problemas, xa que ao crecer o corpo van necesitar sucesivas cirurxías de reconstrución até chegar á idade adulta”.

Di que o máis duro do oficio de cirurxián é traballar con nenos feridos, e que por iso volve a Gaza cada vez, até o tres nenos que ten en Líbano: “Atender aos nenos feridos é aínda máis duro cando ti telos. Aquí os feixes hoxe para que os nenos feridos volvan ser feridos na seguinte guerra”.

Ten especialmente en mente a unha nena, entre elas a que tiña diabetes e que perdeu a metade do nariz e un lado da cara pola acha de ferro dunha bomba. Así son as feridas de guerra, que necesitan cirurxiáns formados para traballar na ecoloxía especial da guerra, as feridas complexas provocadas pola violencia da guerra, moitos cirurxiáns, moito máis do que necesita un sistema sanitario convencional.

Gaza é un exemplo extremo da ecoloxía da guerra: as feridas provocadas pola guerra, que o sistema sanitario que quedou afundido por un asedio total utilizado como arma dunha longa guerra non pode atender ben no medio da miseria, a fame e a falta de servizo público. E se todo isto non fose suficiente, engadir a pandemia COVID-19. “Isto é o que conseguen a guerra e o asedio, pon á xente esta vida que non é vivir”.

E aí... facer medicamento de guerra na guerra máis asimétrica: “Para a operación dunha coxa debes utilizar un torniquete, unha mangueira inchable para evitar o baleirado de sangue. Aquí non está, estamos a falar dunhas cintas de caucho. Non hai trades. Fórceps e luvas anticuadas, endurecidos ou perforables. Se necesita un bisturí para cortar a pel, teno da década de 1950, deses vellos de uso manual, e non do tradicional coitelo motorizado”.

E a esperanza de solucionar o palestino? De súpeto á presión internacional? “Non hai posibilidade de convidar á comunidade internacional si trátase dun árbitro. O mundo árabe tamén desapareceu; Siria e Iraq están afogados no seu sangue, sen poder ter alguén na rexión de Exipto, os Estados do Golfo deixaron ao carón a Palestina para reconciliarse con Israel... e non hai máis”.