O pasado 26 de abril, Día da Visibilidade Lésbica, impartín unha conferencia por encargo dunha universidade. Custoume que me dese o visto e prace. En primeiro lugar, asumín que non son unha lesbiana buxán, completa, total (ver proxecto Nola esan/izan bollera euskaraz) e que sinto a síndrome do estafado cando me toman como referente a lesbiana.
O 17 de maio, día internacional contra a LGTBIfobia, entrevistei a Cris Lizarraga, membro do grupo de música Belako, para un documental, porque ultimamente está a fomentar a visibilidade da bisexualidad, e falar con el deume as claves para entender esa sensación.
A nosa traxectoria é similar: por falta de referentes e oportunidades creceu no heteronorma, viviu experiencias difíciles cos noivos, e cando empezou a ter relacións lésbicas, o bollera optou politicamente pola identidade. Con todo, cando escoitou a entrevista da educadora sexual A Psicowoman en Pikara Magazine á activista bisexual Elisa Coll, deuse conta de que o lesbianismo político encadeaba na síndrome do engano que eu mencionei. Grazas ao discurso de Coll, desconstruyó a sentenza da bisexualidad no seo do movemento LGTBI (que non é disidente, que é binarista*, que a bifobia non existe…).
Entón, co recoñecemento do seu bisexualidad adquiriu unha gran tranquilidade: “Supuxo pacificar co meu pasado, tamén co meu futuro”. Esa frase chocoume. Ás veces vinme tentando forzar unha coherencia biográfica. É dicir, neguei ou ocultado dalgunha maneira que vivín o amor, que vivín o desexo, que vivín o pracer cos homes. Que foi auténtico e non froito da alienación ou imposición heteropatriarcal, a pesar de que o machismo a miúdo frustrouno.
Ao futuro fíxoseme unha referencia especialmente interesante. No cine (The kids are all right, A Vie d’Adèle…) e nas series (The L Word, Orange is the new black) refórzase constantemente o estigma que padecemos as mulleres bisexuais na sociedade: que somos cambiantes, promiscuas e desleais. Que antes ou despois volveremos á heterosexualidad e será unha traizón de alto nivel para os que nos rodean. Esta narrativa machista convértese nunha pantasma para as lesbianas políticas e tamén prexudica a autoestima das lesbianas completas.
Elisa Coll tamén menciona no seu libro Resistencia bisexual que a bisexualidad é a única que non ten comunidade entre as siglas LGTB. Esta desprotección afecto á saúde emocional e esta identidade é outro obstáculo para vivir con orgullo.
Ser bisexual significa, nesta sociedade bifóbica, vivir continuas crises de identidade. Como Colle a Lizarraga, o músico de Belaco fíxome o máis importante. Causoume incomodidade a percepción de que esa bifobia interna influíu no proceso de autocomprensión e de integración social.
E, con todo, tamén son bollera, vivo bollera, vivo lesbofobia, amo a cultura lésbica.
Quizais ser cambiante non é un erro senón unha virtude.
Quizá a nosa sexualidade sexa máis rica que a simple dicotomía peixe/carne.
Talvez non teñamos que elixir unha ou outra.
Quizais podemos reivindicar o “Bollera é o único camiño”, sen esquecer que os carreiros son fermosos.
É posible que sexamos violentos.
*Propúxose Pansexual como bisexual binarista, pero, segundo Elisa Coll, unha boa definición de bisexual é que che guste o teu xénero e outros xéneros.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Zinez txalogarria, eskolako irakasle talde jakin baten borondatez, eta zenbait gurasoren inplikazioz, A ereduko ikastetxe estigmatizatu bat D ereduko eskola bilakatzeko abian jarri duten prozesua Gasteizko Judimendi auzoan. Honela, posible egiten ari dira Araba, Bizkaia eta... [+]
2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.
Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]
1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.
Felipe Gonzálezen... [+]
Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]
Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]
Sare sozialetan badira zenbait pertsona eragin gaitasun handikoak. Jarraitzaile ugari dute, eta euren iritziak egiatzat hartzen dira. Askok, ordea, egia barik, interes propioa edo klase baten interesak iraunkortzea bilatzen dute. Ameriketan komentokrata deitzen zaie. Alegia,... [+]
Antifaxismoari buruz idatzi nahiko nuke, hori baita aurten mugimendu feministaren gaia. Alabaina, eskratxea egin diote Martxoaren 8ko bezperan euskal kazetari antifaxista eta profeminista bati.
Gizonak bere lehenengo liburua aurkeztu du Madrilen bi kazetari ospetsuk... [+]
Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]
Azterketak amaitzearekin batera ohikoak bihurtu dira ikasleriaren artean, urteko garai honetan merkeak diren hegaldiak hartu eta adiskideekin bidaiatzea. Horrela egin dut neuk ere eta Londresera joateko aukera izan dut. Ildo beretik, bertan “euskaldun” pilarekin egin... [+]
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]