Mikel Acosta (Irún, 1986) foi capturado xusto despois de tres meses de confinamento. Tiveron a oportunidade de saír a comprar e facer deporte durante un par de horas, pero no resto tiveron que estar en casa. Con todo, el traballa catro veces por semana na tenda de viños e comidas dun amigo, polo que tivo máis posibilidades de moverse que os demais. Vive “inevitablemente” con tres compañeiros de piso. “Aquí os alugueres son moi caros e é habitual vivir con tres, catro ou cinco persoas”. En calquera caso, non se queixa. Como se observa desde o outro lado da pantalla, na casa teñen un pequeno xardín e fanse grelladas ao mediodía, aproveitando que hai moito tempo que fai bo ambiente. Roubámoslle un intre antes.

Hai nove anos que vives en Londres. Que lle atraeu?

Músicas. Vin por primeira vez nunha viaxe de Interrail cun amigo e quedeime flipado. Aquí hai moita e variada música. A nivel mundial, despois de Nova York, Londres probablemente sexa a cidade con máis variedade de música: reggae, dub, música africana, asiática… Iso atraeume. En moi poucos lugares notei tanta paixón como aquí por aprender música, para discutir, para compartir cos amigos, para ampliar o meu punto de vista. Aquí a música está en todas partes. Antes deste raro ano celebrábanse máis de 200 concertos diarios en salas de todos os tamaños. Cando vin por primeira vez cambioume moitísimo a forma de escoitar música, e cada ano máis.

En que sentido?

Cando vin ouvía sobre todo música indie. Arcade Fire e similares. Todos estes grupos chegan a Euskal Herria, pero aquí o oído cambioume rapidamente. Unha das miñas mellores amigas é a turca, a través da cal escoitei unha chea de músicas africanas: Fela Kuti, jazz, e, en fin, moitas outras cousas. Fas amigos de todos os recunchos, cada un trae a súa cultura, e todos os días saboreas todo iso.

Por tanto, Londres serviuche para ampliar o espectro do que vén das canles oficiais.

Totalmente. A cidade está tan viva, porque vostede mesmo fai o seu propio espectro. Pitchfork e similares sempre marcan unha liña, pero aquí moitos non dan moita importancia a iso e fan o seu propio camiño. En definitiva, onde hai unha gran riqueza musical redúcese o impacto das canles oficiais.

Foise coa intención de traballar como técnico de son.

Fixen un ciclo de dous anos de son nunha escola privada de Pamplona. Gustoume moito e ao terminar vin a Londres pensando que igual podía traballar como técnico de son. En canto cheguei deime conta de que a prioridade era aprender inglés de forma intelixente. Os primeiros anos paseinos traballando en hostalaría e mellorando un pouco o inglés. Aos poucos empecei a tocar o baixo nalgúns grupos de música, e pouco despois souben que había unhas bolsas para os europeos e estudei un grao universitario, o Bachelor of Science in Music Technology. Dedicábase á música e a tecnoloxía: produción, produción directa, outros. Terminei e empecei a traballar. Tiven a sorte de que os fins de semana fun como DJ residente a través duns amigos con catro ou cinco salas de música.

E como técnico de son?

Un pouco si, pero despois do pouco que andei deime conta de que non me gusta moito. Os músicos son xente difícil [ri]. Hai moito ego, un quere máis volume, o outro… son moi difíciles de manexar. Neste sentido, sinto máis a gusto no ambiente electrónico que no rock tradicional. Gústame a actitude experimental, ese momento no que as cousas se mesturan, aí sempre xorde algo interesante. Interésame o inclasificable.

Cando che atreveu a idea de crear os Discos Sur?

Son un coleccionista de música e atopei un par de discos vascos, bastante curiosos, sen escoitar nunca: Haizea, Errobi, e eses grupos dos anos 70 que estaban preto do rock progresivo. Eu escoitaba a Kaotiko, Segismundo Toxicómano, Eskorbuto, máis tarde a Lisabö, etc. Doutra banda, aquí hai unha emisora coñecida chamada NTS. Músicos ou DJs dedícanse a pór cancións e pódese escoitar calquera cousa fóra dos circuítos comerciais. Un deles puxo música vasca, un disco de Amaia Zubiria e Pascal Gaigne dos anos 60. O jazz mesturábase co canto tradicional, saxofón, sintetizadores, etc. Teñen cancións fantásticas. A partir de aí descubrín máis cousas, e volvín interesarme por Euskal Herria.

Que é exactamente o que lle fascinou?

Paixóns para a mestura. Podes mesturar as cousas de mil maneiras, pero o máis difícil é facelo de forma natural, sen ningún tipo de fraude, sen ningún tipo de coacción. E no caso destes músicos vascos non hai cálculo, sácaselles naturalmente. Iso nótase. Ouves o disco A Noite de Bufo do Vento coas súas campás e guitarras eléctricas, cancións de dez minutos… algo moi raro e nada vendible. Facíano porque realmente querían experimentar.

Chama a atención como todos estes grupos quedáronse na parte B da “historia oficial” da música vasca…

Teño esa sensación, si. “Como non ouvín antes estes discos?”. Se eu non o ouvín até hai pouco, sinal de que aí hai un gran buxán. O rock radical ha tido un gran peso, Ez Dok Amairu e as cancións de protesta tamén, pero entre ambos hai grandes tesouros. A cuestión é que para chegar a eles hai que rastrexar un pouco. A boa música estivo sempre, en todas as épocas, en todos os lugares. A Polla Records e eses están ben, pero foi unha época, e agora chámanme a atención outras cousas. Para min a música é unha aprendizaxe permanente, sempre estou a escoitar cousas novas.

E entón, atrevíache a descubrir a aqueles artistas dos 70 a crear o teu propio selo?

Como mencionei, colecciono discos. No ambiente coleccionista hai de todo, a xente paga unha fortuna polos estraños discos. En 2007 Rogelio Astigarraga, de Akauzatz, iniciou o seu propio proxecto Atanas Akerstra. Un disco impresionante, blues e mestura de psicodelia, incluíndo órganos, que parece gravado nunha cova. Quería compralo en vinilo, pero non o atopaba. Ao final atopei un tipo que tiña o disco a 250 euros. Ridículo. Era de Valencia e dedicábase a iso: se se extraían cen copias dun disco, este compraba a metade para logo vendelo máis caro.

Un especulador de música experimental?

Absoluta. Existen no mundo dos coleccionistas de vinilos. Tentei comprar a un prezo máis razoable, pero que non. E ao final penseino: algún día eu mesmo vou facer un selo, e vou reeditar ese disco. Iso é o que se me ocorreu, medio en bromas. Pouco despois, estando en Irun, Karlos Osinaga ensinoume as cancións de Anxo Katarain e gustáronme de golpe. E pensei: “Isto vai gustar aos meus amigos de Londres”. Creo que esa noite decidín que tiña que selar. Algúns amigos de aquí crearon pequenos selos e ao ter tres ou catro cousas que quería publicar empecei a falar con eles. Non tiña nin idea de como se fai algo así. Onde facer vinilos? Canto diñeiro necesítase? Durante uns meses estiven a aprender deste tipo de cousas.

A portada do disco de Katarain foi realizada polo ilustrador Jon Zabaleta. Como se dirixiu a el?

Estiven a pensar durante moito tempo quen podía facer a pel, pero non atopaba a ninguén. En Madrid tiña un amigo, un deseñador gráfico, pero non quería unha portada típica. Teño bastante claro o que non me gusta. Un día estaba a escoitar o disco de vento en casa e fixeime na pel. É incrible e fíxoo Jon Zabaleta. Ademais, dentro da portada hai un debuxo realizado por casualidade no barrio de Jaizubia de Irun, xusto onde traballaba o meu avó. E pensei, “este tipo está vivo?”. Entraba en Facebook e estaba alí. Terminamos falando por videollamada e mostrouse listo. Envioume varios borradores, e díxeno axiña que o tiven, “isto é”. É moi diferente ás superficies dominantes na actualidade. Se ves ese disco nunha tenda, no primeiro golpe dásche conta de que algo é diferente.

Ademais de recuperar obras antigas, tamén publicarás obras de músicos contemporáneos.

Acábame de chegar o segundo disco do grupo Carcascara. É un proxecto de Iñigo Ugarteburu e os seus dous amigos. El vive en Londres e os seus amigos en Zumaia, se non me equivoco. Un disco que gravaron hai doce anos. Reúnense unha soa vez ao ano, durante unha semana, e só entón fan música. Non tiñan intención de publicar un novo disco, pero mo demostraron, gustoume moito e pensei en engadilo á colección.

Que une aos músicos do teu selo se nada os une?

No botepronto, nada. A música ambient de Katarain é completamente diferente á de Carcasa. Eles confunden a guitarra acústica co jazz dunha forma introspectiva. Todo se une aos meus gustos persoais, nada en común. E logo, as persoas que están detrás destes proxectos teñen unha gran importancia. Este selo non o creei por diñeiro. Vender 300 copias de vinilo non compensa economicamente o tempo que meto. Estes músicos tampouco fan música por diñeiro, senón porque están nun proxecto que lles gusta. Se hai algunha liña, aí está: son proxectos singulares, con ganas de facer cousas diferentes. Por exemplo, no disco de Carcasca faremos cartafoles separadas. E non pomos música como Spotify.

En que marcha estás a pensar en empezar? Tes intención de sacar tantos discos ao ano ou similares?

O único obxectivo é sacar moitas cousas nada máis empezar. Teño moitas ideas. Non querería que despois de sacar algo bo haxa medio ano sen sacar nada. Gustaríame sacar algo cada dous meses, se é posible. Polo que vin, a xente está interesada en Euskal Herria, e aquí tamén. Non me falta ningunha idea. Hai pouco escribín un artigo sobre Haizea e a música dos anos 60 en inglés, e estou a pensar en facer unha especie de fanzine. O selo está aberto para traballar en diferentes proxectos.

Cando volverás o seguinte?

Normalmente vou dous ou tres veces ao ano. Cara a xaneiro, e durante o verán un par de veces. Estou a traballar en hostalaría e ás veces é difícil coller as vacacións. E noutras ocasións tamén quero ir a outro sitio. A ver si vou un mes en xuño ou en agosto. Quero ver á miña familia e aos meus amigos, e a Angel Katarain, e a Jon Zabaleta… Alí teño moitas cousas que vincular para os próximos proxectos.