Liberdade, dereitos e outras plantas
Hai uns anos que trouxo a vella canción dos pescadores ás seguintes páxinas:
Pedimos a liberdade ao
señor Alcalde
deste pobo e viñemos
hoxe a alegrar á xente
Cando o escoitei por primeira vez, eu, o adolescente dos tempos escuros de Franco, pareceume un altofalante subversivo. Pero a liberdade era máis común: nos concellos obtíñase o permiso especial mediante o pago. Billete para ir de esmorga sen multas a pequenas horas. Nada que ver cos hábitos actuais: até as 24 da noite. Até mediados do século XX ampliouse a esixencia destes permisos nalgunhas localidades.
"Os dereitos son como plantas ou nenos pequenos, hai que coidalos todos os días, en caricia, porque pola contra se perden con facilidade"
Por tanto, a palabra sacra estaba bastante baixa. Levárono máis abaixo na lema que tanto éxito conseguiu nas últimas eleccións de Madrid. Convertémonos/Convertémosnos nun ídolo falso e vimos a moita xente venerando a el.
Escoitei nas noticias da televisión as declaracións dun mozo que participou nas festas de desfasamentos organizadas no Estado español ao finalizar a situación de alarma: “Os nosos avós e os nosos pais tamén foron parrandados de mozo. Nós tamén temos dereito”. O mozo necesitaba unha tese doutoral na historia.
Os dereitos das persoas ou grupos non están escritos no ceo en grandes letras luminosas, para que todos vexámolos e aceptemos a súa forza maior. Os dereitos son construcións culturais, históricas. A miúdo obtidos co traballo, o sacrificio e a xenerosidade de moitas persoas. Gañados por anos de prisión de Sarriegi ou falecementos absurdos. A propia democracia en todas as súas variantes é a creación cultural.
Os dereitos son como as plantas ou os nenos pequenos, hai que coidalos todos os días, en caricia, porque si non se perden con facilidade. Na era de pedra, o poderoso daba ao débil o queixo e dominábao, converténdoo nun criado. Exemplo do ocorrido coas mulleres. Seguen ocorrendo moi similares en moitos lugares do mundo. Tamén aquí, aínda que se faga de forma disimulada.
As persoas somos moi cambiantes, sobre todo cando o medo ou a vaidade invádenos, e en grandes bandos deixamos unha físgoa moi estreita ao pensamento intelixente. Por iso é moi fácil provocar un movemento espasmódico no que se amasa con fariña dos nosos defectos e chámase masa.
Cando os dirixentes da sociedade empezan a facelo, están a enganarse, están a converterse en pureros. Non merecen marcar o noso camiño, é demasiado arriscado. Hoxe quizais non nos deamos conta. Pero pasadomañá choraremos e entón acusaremos aos demais de culpa.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]
A novidade adoita ser unha das palabras máis escoitadas que se asocia á Feira de Durango. A novidade está alí, e aquí a novidade. Con todo, nalgúns casos é suficiente con dar un aspecto diferente ao anterior para pegar esa etiqueta. Os CDs e as reedicións remasterizados... [+]
O eúscaro ten un caudal de auga moi grande na escaseza. Cada pinga local rega e revive a nosa cultura. Ofrecerlle un mar de auga a aquela sede. Aínda que o eúscaro veu dun pozo profundo e escuro, todos sacamos a nosa mostra de auga salgada e convertémola en fonte. E agora... [+]
Os mozos comezan a consumir pornografía antes, xa que o porno é a súa única educación sexual. Como demos chegamos até aquí?
Hoxe en día, hai que recoñecer que grazas a Internet é moito máis fácil ver pornografía. Desgraciadamente, a través dun clic o neno de entre... [+]