É un fenómeno curioso o de perder a razón. Pódense utilizar verbos como perder, non ser, dar… A min gústame roubar, roubáronme a razón. É máis correcto, sen eufemismos, porque a razón non se perde por si mesma sen rumbo. Alguén che quita algo. A acción ten un suxeito claro. Trátase, pois, dun fenómeno curioso, o de roubar a razón.

Recordo que nos meus tempos de estudante, cun compañeiro de clase que agora teño un amigo íntimo, anotabamos nun papel as razóns que se roubaban uns a outros. Un e buxán, un, dous e un, tres. Xunto ao nome escribiamos as vitorias con guións pintadas con lapis, a razón á altura dos goles e as canastras, como un partido para non equivocarnos na zona que cada un ten que defender. Cando róubanche a razón hai que pasar un duelo, un proceso de asimilación. Polo menos eu teño que pasalo. A palabra “duelo” parece esaxerada, pero é así. Porque até entón alimentaches a túa opinión de diferentes fontes de coñecemento, de reunións de gaztetxe, de debates cos teus, de libros de intelectuais que compraches na Feira de Durango, daquela decena que sacaches nunha materia do centro, da que o teu referente dixo unha vez… Acumula lexitimidades da razón no seu interior. Ladrillo a ladrillo cose todas as ideas e garda no seu interior un conxunto de premisas que exaltan a túa identidade. Déixasche hibernar e nas discusións que virán expulsa todo o que custaches e construído previamente. Canto máis se constrúa, máis cerca será a razón.

Pero ese interior faime crispar cando me rouban a razón. En poucos segundos sinto un terremoto de 7,5 na escala de Richter, e todas as ideas que había na hibernación, todos os argumentos construídos de ladrillo a ladrillo se me arraquean. As gretas soben, as columnas me balancean e case non se me manteñen de pé. Son consciente: neste momento teño máis gretas que o sistema. Os fundamentos da razón derrúbanse, fágome unha derriba. Entón teño que empezar o duelo, o proceso de aceptar a perda do que me roubaron.

Non ten por que, pero moitas veces é duro. Vou empezar a construílo desde que se me ha desconstruido no fondo. E no paradoxo do que podo gañar grazas a unha perda, púxenme a pensar si non me converto nun pouco máis rico que o que son cada vez que me rouban a razón.