Katinka Bock (Frankfurt am Main, 1976) é un escultor que crea as súas obras de cerca á contorna xeográfica e contextual no que traballa. Ten moi en conta a arquitectura, o urbanismo, a sociedade, o clima ou o medio ambiente do lugar onde traballa, polo que desenvolve proxectos locais. As esculturas que crea –de madeira, cobre, cerámica, arxila, aceiro– preséntaas dunha maneira especial no espazo a través de sutís e coidadosos displays. Mestura, superpone e tensa con destreza os extremos exteriores e interiores, natural e artificial, efémero e eterno. Crea espazos de encontro entre a escultura e o espazo, tecendo fíos finos que os unen e atraen.

Para preparar a súa exposición en Vitoria-Gasteiz, Bock realizou varias viaxes ao País Vasco e ao museo Artium. Quería ver unha e outra vez a sala de exposicións, analizar as múltiples posibilidades que podía ter o espazo e coñecer os arredores do museo para que as súas obras tivesen certa imbricación coa contorna. Nun destas viaxes abandonou Vitoria e xunto a un grupo de novos artistas coñeceu a factoría de Albaola de Pasai San Pedro. Sorprendeu ver como se estaba construíndo a nave San Juan, que se está construíndo de forma artesanal cos materiais e ferramentas da época. Chamou a atención nas táboas de madeira coas que se constrúe o barco, as táboas coas que se constrúen a quilla, o mastro e as costelas do barco ao longo dun longo pedazo de madeira de carballo.

Despois de ver isto, e tras coñecer a Selma Huxley, quixo relacionar a sala de exposicións co que coñeceu en Albaola. Unha das longas táboas de madeira que se utilizaban para construír barcos baleeiros pensou que podía atravesar a sala de exposicións de lado a lado. Por outra banda, funcionaba como escusa para levar a Vitoria algúns raios da costa. Así, coa axuda dos carpinteiros de Albaola, traballou a táboa curva de madeira de oito metros de lonxitude e preparouna para a exposición. O efecto que produce a peza de madeira na sala é enorme, xa que a simple curvatura da parte de madeira rompe dalgunha maneira a forma ríxida da sala e a lectura deste elemento exterior (océano, baleeiro, caza de baleas) é moi diferente. O Segment with Unknown Radius (Segmento con radio descoñecido) titulou a obra que dá forma á sala de exposicións situada no subsolo da adega dun barco e unha balea.

Con todo, non é esta a única intervención que fixo na arquitectura da sala de Artium: Coa obra Confusions Possibles (Mesturas posibles) realizou aberturas en falsas paredes da sala, retirando fragmentos de pladur e revelando a estrutura interna. Do mesmo xeito que o barco con forma de balea, aquí tamén se puxeron de manifesto as costelas de arco no interior das paredes. Así mesmo, as xanelas circulares con cerramentos anteriores abríronse en coincidencia con esta exposición, e as xanelas circulares que nos iluminan desde o exterior, acentúan aínda máis o estado de ánimo que fai pensar que estamos dentro dun barco. Aos poucos, con xestos moi simples, o artista fixo súa a sala de exposicións.

Na sala podemos ver, bastante divididos, as obras que Bock realizou nos últimos cinco anos, como a instalación escultórica One to Eight of Eight (Dun a oito, oito da sorte). Trátase dun conxunto de oito pezas que, sobre oito caballetes, atopamos medio peite de bronce, un zapato, unha culler ou un peixe, elegantemente presentados, como pezas dun desfile. Podían ser obxectos que atopariamos no fondo do mar ou no ventre dunha balea, unha colección de instrumentos antigos. É interesante observar como traballa con diferentes materiais, sobre todo cando no centro do noso percorrido atopamos un absorbente ou un radiador que se unen a materiais non convencionais como a cerámica ou a madeira.

No ano 2019, Bock realizou unha exposición individual no centro de arte Pivô de São Paulo. Teño que recoñecer que coñecín poucos sitios que me pareceron tan especiais como leste. Nos anos 60, o arquitecto Óscar Nienmeyer construíu o impoñente edificio Copan (6 bloques, 37 plantas, 1.160 apartamentos, 72 tendas e unha igrexa no seu interior), no que se sitúa no baixo o espazo dedicado á investigación e exposición artística. Para a exposición Avalanche (Elur-jausi), Bock explorou e estudou en primeiro lugar o propio edificio e os seus arredores, como é habitual na súa metodoloxía de traballo. Destas inspeccións xurdiu a idea de que un mes colgou un pano azul de 20 metros cadrados do edificio Copan. O clima e a meteorología fixeron o seu traballo e ao cabo dun tempo recolleu a tea, cortouna en anacos pequenos e uniunas á exposición. A escultura de plantas e cementos que creou para este proxecto construíu un sistema de rega propia que, a través dun sistema de canaletas, tubaxes e barcos, proporcionaba unha rega que chegaba até as plantas.

Katinka Bock expón propostas que hai que fixarse ben nos recunchos, esquinas, rendijas, ocos e lugares máis insospeitados. O visitante que mira cara arriba na exposición de Artium atopará o busto cerámico de Selma Huxley, que o coida todo. Porque este diario de navegación é unha viaxe que empeza e termina con el.