A caravana composta por máis de cen coches colapsou o 21 de marzo o centro da cidade de Cádiz, en protesta contra a reserva mariña de Mar de Gades, que o Goberno de España quere establecer nos seus arredores. Reivindicaban o dereito a seguir pescando polos seus iates, canoas e barcas para o lecer. Nestes momentos, os novos inimigos xurdiron aos peixes que foron destruídos pola flota industrial até case desaparecer.

Gades é o nome que os romanos puxeron hoxe ao gaditano, antes chamado Gadir polos fenicios. E bautizaron Mar de Gades o proxecto de reserva elaborado por ecoloxistas e profesionais da pesca artesanal, que se reúnen fundamentalmente na confraría de Conil de la Frontera, durante moitos anos: 35 quilómetros de costa preto da capital gaditana, desde Sancti Petri até a punta de Trafalgar, con 12 millas de ancho español, 65.000 hectáreas de mar, onde a pesca drástica quedará regulada.Prohibición total da pesca nas tres zonas determinadas do interior.

O porto de Conil conta con 54 vapores profesionais, con preto de 200 postos de traballo. A confraría que representa a estes pequenos pescadores comezou a traballar en 20o9 a idea de reserva a partir dos modelos que existen en EEUU e Europa. Ecoloxistas en Acción (Ekologistak Martxan, Hego Euskal Herria) axudou a definir os límites da reserva e as súas propostas de xestión. Con todo, a intención non avanzaba nas oficinas da Administración española e foi necesario que o Fondo Mundial da Natureza (WWF nas súas siglas en inglés), unha poderosa organización non gobernamental, puidese abrir as súas portas a políticos e burócratas. Finalmente, o pasado mes de febreiro o Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación de Madrid deu acceso ao proxecto e abriu o prazo para que os interesados poidan facer alegacións.

Entón mobilizáronse os pescadores afeccionados de lecer mencionados, moi numerosos nesta zona hiper-turistificada: Sancti Petri, Chiclana, Barbate, Conil… 1.670 buques de pasatempo, grandes e pequenos. Na asociación contra a Reserva hai 4.000 persoas, recolleron 20.000 firmas. Non se soubo que os grandes vapores dedicados á pesca industrial haxan dito nada, probablemente porque están ocupados noutras pesqueiras máis ricas do Mediterráneo polas medidas de protección ás que se refire a Unión Europea.

Os promotores da Reserva do Mar de Gades consideran que as zonas protexidas sen pesca permitirán a reprodución dos peixes diminuídos nas últimas décadas e que de aquí a prosperidade estenderase a todo a contorna. Ademais de peixes, mariscos e moluscos, espérase salvar e recuperar a destrución das plantas e corais do fondo mariño, incluíndo a cor laranxa da coral Astroides calycularis. Para iso, preténdese afastar destas 65.000 hectáreas aos grandes vapores de arrastre, pero tamén se deberá controlar con rigor a pesca con pretexto de lecer, incluído o submarino máis furtivo.

Será o ministerio de Madrid capaz de manter a industria turística e a presión dos pseudopescadores de pasatempos? Isto adianta aos promotores de Mar de Gades que terán que reunir máis apoios a favor da reserva: “As reservas mariñas decídense por consenso”. Non é o mellor sinal.

Entre as noticias relacionadas coa biodiversidade adoitan ter pouca repercusión as da invida dos mares do planeta. A balea e o resto de mamíferos, por unha banda, os peixes, por outro, diminuíron drasticamente en número e diminuíron en tamaño. Son as consecuencias da caza e a pesca levada a cabo polo home, entre eles os vascos condenamos á destrución dunha especie de balea, e que Callum Roberts expuxo no intenso libro "The Unnatural History of the Sexa", así como noutros libros e películas.

Pode servir para consolar a pena do desastre, pero tamén para manter a esperanza necesaria para loitar, tanto a toma de posesión como o anhelo e a forza de revitalizar o mar nos refuxios. Por exemplo, no parque marítimo de Lyme Bay (Inglaterra).

No suroeste de Inglaterra, nas proximidades de Plymouth, tamén se coñece co nome de Jurassic Coast o manto mariño dos arredores de Lyme Bay, debido ás peculiares pegadas que atoparon os paleontólogos. É unha zona de gran biodiversidade, con especies moi singulares no seu fondo, tanto vexetais como corais, ademais de moi rica en peces. Os ecoloxistas reforzaron na década de 1990 as campañas de protección da zona.

Desde sempre tiveron fama as cunchas de Lyme Bay, entre elas a vieira ou as cunchas de peregrino. Recóllense os cangrexos que escavan o fondo mariño, con salabardo metálico arrastrado, pero até o ano 1980 os equipos utilizados polos pescadores locais só tiñan forza para explorar a area. As vieiras reducíanse e a tecnoloxía avanzaba, xa que para a década de 1990 o fondo da bahía non se estaba deixando coral nin vexetal, como demostraron as imaxes alagadas polos ecoloxistas. 2005.erako, ademais, os grandes vapores doutros portos ingleses chegaron a Bieiras para escavar aínda máis os fondos de Lyme Bay.

En 2008, ante a gravidade da situación, finalmente o Goberno de Londres declarou a protección da área de Lyme Bay, prohibindo escavacións con dragas e outros cangrexos en 16.000 hectáreas, que hoxe conta con 23.000 hectáreas estritamente reguladas. Pero como é máis fácil prohibir unha actividade que organizar unha xestión alternativa, a xente implicada en Lyme Bay tivo que percorrer un camiño cheo de friccións até chegar ao equilibrio que ten hoxe.

Ademais do goberno e as autoridades locais, a organización ecoloxista Blue Marine Foundation e os pescadores e oficiais de Lyme Bay tomaron parte na organización da nova marcha da Reserva de Pesca e Conservación. O documental 'Lyme Bay' mostra o camiño percorrido e a situación actual deste tobo: a recuperación. Os científicos que alí falan recoñecen que nos anos posteriores á posta en marcha da reserva resultaban moi pesimistas, xa que o fondo mariño seguía unha roca en forma de deserto, pero a partir do cuarto ano comezou a materializarse o cambio como un milagre, coa atención e a proliferación de novas plantas e corais, coa proliferación de cunchas, mariscos e peces nestas augas e a irradiación da nova vida ás augas próximas.