Época universitaria, Ensanche de Bilbao, entre sucursais, luz débil dunha libraría de segunda man. Os máis marxinais: Poetas africanos contemporáneos (en castelán, Biblioteca Jucar). Para min, durante moitos anos, como un faro. Agostinho Neto, Noemia de Souza, Wole Soyinka, David Diop, Jacques Rabemananjara… e a durunda dun tambor por encima das huminas de todas as bestas: Christopher Ifecandu Okigbo. Nace en 1932 en Ojoto (Nixeria), na rexión de Igbo. Nin Nixeria, nin Camerún, nin Benini, nin ningunha colonización que lle correspondeu (nin a Comunidade Autónoma Vasca, digámoslo, por certo), e por iso o seu pobo non é de mapas políticos, senón de selvas, lugares sacros e augas correntes: “Mamá Idoto, estou espida/ diante túa de pé/ ante a túa presenza acuosa,/ eu, este veciño/// a xudía verde de aceite tombado contra unha árbore/ errante na túa fábula”. Non en balde, Christopher Okigbo foi asasinado en 1967 na loita por Biafra durante a guerra contra Nixeria.
Karmen Irizar Segurola traduciu ao poeta. É dicir, fixo o máis difícil; trouxo ao eúscaro a forza telúrica de Okigbo dunha maneira correcta e verdadeira. Insisto, volvéronme a quentar as lendas antigas, porque este libro contén a pureza da poesía africana e o infinito dos ceos, e Deus regálaos, lembrando que nós non somos nada en relación coa suor das estacións e das plantas. Nós, os animais, temos a pluma para escribir. Christopher Okigbo inventou un tambor para falar cos germinados, aínda que o fixo en inglés (tamén igboera, na área): “Os paxaros máxicos o milagre nas plumas…”.
Atrapado entre o eurocentrismo e as raíces, Okigbo é outro exemplo do longo camiño que está a percorrer África. Elegy for Alto (“Eresia para Alto”) foi o seu testamento hil-buruko e aínda cantan no seu pobo: “Aquí están os políticos neste baile de ferro dos xeradores, dos morteiros…”.
Na libraría de segunda man, por tanto, que me levaba a ese recuncho, ao recuncho dos recunchos? Poderían ser voces do continente africano que aínda non dixo a última palabra. Ou, si non, as grandes ras de delta, ai! ei!, ilargi min.
Otsailaren 23an abiatu ginen Zaragozara (Aragoi) lagun bat eta biok. Bera Haur Hezkuntzako maistra eta ni literatur dinamizatzailea. Album! elkarteak (haur eta gazte literatura argitaratzen duten argitaletxe independenteak biltzen dituen egitura) antolatutako ikastaroak gure... [+]
Tras deixar atrás o mes de abril dos libros, as bibliotecas e os seus beneficios, desde Kabiak Saharauí queremos lembrar o lado escuro da súa historia, que cobra maior importancia na defensa da identidade e a supervivencia dos pobos. Estamos a falar da destrución das... [+]
A colección de poemas que acaba de publicar Angel Erro (Burlata, 1978) é unha especie de antoloxía de proxectos fracasados ou xacementos de naufraxio. O título mesma chama a atención: Un libro de poemas –instrucións para ler– (Erein, 2022). Ao finalizar o libro... [+]