Acabo de ler a Layla Martínez que Utopía non é unha illa no ensaio: “As distopías reflicten as nosas ansias colectivas no ámbito cultural da posmodernidad. A diferenza do que ocorre na modernidade, xa non cremos que o futuro estea ligado ao progreso e sexa necesariamente mellor. Converteuse en algo que nos produce medo e ansiedade, polo que lanzamos creativos que nos advirten dos perigos que se esperan nun futuro próximo. É lóxico, pero tamén destrutivo”. E a continuación a frase que me picou ao longo do tempo: “Os traballos creativos reflicten a realidade, pero ao facelo producen á súa vez a realidade. Imaxinar futuros peores arrebatounos a capacidade de pensar nun futuro mellor”. Unha vez lida, hánseme entretejido algunhas pasaxes escoitadas, lidos, vividos e apresos ao comezo do ano. No marco das xornadas que organizou a Praza Buxán sobre a reanimación do eúscaro, no apartado Impulso cultural para a recreación do relato popular, Garbiñe Ubeda denunciou a falta dun soño colectivo, que o sentido do pobo non está na rúa, que non respiramos, que nos falta un soño como pobo e cre que ese soño nos falta

que o fol somos os creadores, pero que os creadores somos incapaces. No seu artigo de opinión, asinado por Iratxe Esnaola e Urko Aiartza, con motivo do 40 aniversario da morte de Telesforo Monzón, Monzón afirmaba que “o eúscaro e a cultura eran o eixo e o corazón da nosa nación, perdidos, e que, por tanto, ningunha independencia tería sentido”. Lembrei que en 2019, no marco da xira Ikusi Arte de Berri Txarrak, en Kobetamendi, Bilbao, reunímonos 20.000 persoas para asistir á actuación dun grupo de música que canta en eúscaro e ao anterior festival. E lembrei que fixemos un gran esforzo para organizarnos en Sadar, Anoeta, Mendizorroza e San Mamés, porque creemos firmemente que seriamos capaces de reunir a máis de 20.000 persoas no marco dunha gran celebración da cultura vasca.Si respondésemos á realidade, non reuniriamos a 22.000 persoas en Nafarroa Area os días 22 e 23 de novembro de 2019. Pero fixémolo, creamos a realidade, grazas ao inmenso esforzo dun enorme equipo de traballo que criamos nas nosas capacidades, dunha xente que responde xenerosamente si proponse. A Factoría de Accións Aiaraldea, seguindo o que parecía utópico, sen aterse á realidade, creando unha nova realidade, abrirá as súas portas en abril en Laudio Faktoria Kultur Praza, a factoría para construír proxectos transformadores que se estruturen en eúscaro en todos os ámbitos da vida. E paréceme que este pandemiape que vivimos é o momento perfecto da historia de Euskal Herria para crear novas realidades, para facer un repaso das utopías que realizamos e enumerar as que podemos levar a cabo. Eu vou a iso. Até pronto.