Os fondos europeos pretenden impulsar proxectos orientados á transición ecolóxica. Quen estará detrás destes proxectos? O
Goberno Vasco ha emprendido un camiño en contra da resiliencia e a transición ecolóxica xusta. Primando a alianza público-privada, as grandes corporacións recibirán diñeiro. Os principais destinatarios destes proxectos “estratéxicos” son Petronor, Iberdrola, Repsol, Euskaltel ou CAF. Ademais, a metade dos proxectos presentados atópanse en fase de desenvolvemento conceptual, cuxa viabilidade non está garantida.A

produción de hidróxeno verde entre estes proxectos cobrou protagonismo nas cabeceiras dos medios de comunicación e nas declaracións dos políticos. Que sabemos respecto diso? O modelo
que se está impulsando para a descarbonización é a maior infraestrutura e a estratexia do hidróxeno entra dentro desta lóxica. Está deseñado para ofrecer solucións á industria do gas, co fin de non cambiar nada no modelo de produción e consumo nun mundo globalizado. O uso máis eficiente do hidróxeno sería o combustible para maquinaria e transporte pesado e para a industria de alta temperatura, todas elas zonas de difícil descarbonización. En calquera caso, o nivel de eficiencia alcanza o 40-60%.

Entón?
Non se está promovendo a redución do consumo que necesita o planeta, nin se está facendo o camiño da centralización á distribución de forma masiva. Ademais, o acceso a esta rúa cega só poderá ser rendible para as empresas grazas ao diñeiro público.

O Corredor Vasco do Hidróxeno nace da man de Petronor - Repsol, é unha estratexia de ‘greenwashing’?
Petronor e Repsol saben hai anos que hai que cambiar a actividade da planta de Muskiz, que o petróleo pronto deixará de ser rendible. Do mesmo xeito que a industria petroquímica europea, Petronor atopou unha solución circular con hidróxeno: para o seu negocio e a súa imaxe. Pero o que nos venden como transicións ecolóxicas non é tan verde. O hidróxeno producido por Petronor derívase do gas fósil durante varios anos. Ademais, construirá unha incineradora que queimará lixo no Porto de Bilbao para extraer gas dela e utilizala no proceso de xeración de hidróxeno.

O presidente da Unión Europea, Ursula Von der Leyen, presentou o Novo Pacto Verde como “estratexia de crecemento”.
Ademais das grandes infraestruturas, a transición enerxética está a basearse no crecemento do consumo, focalizándose no mero cambio das fontes sen cambiar de modelo. Pronto teremos problemas coas reservas de materiais insubstituíbles e cos residuos desta transición enerxética.Unha das

condicións de acceso aos fondos europeos é tamén o acceso á dixitalización. É compatible coa transición ecolóxica? O
desenvolvemento dixital ten unha gran contrapartida material: a explotación de materiais, a emisión de gases de efecto invernadoiro, o uso intensivo de enerxía, os sistemas de información internacionais, os residuos… A industria 4.0 foi obxecto de fortes críticas nos últimos anos, que foron desatendidas polas administracións.As

enerxías renovables son a aposta actual pola descarbonización. Estes proxectos son denunciados polos defensores dos dereitos humanos en América Latina como “colonizadores”.
As empresas transnacionales atravesan territorios e corpos, principalmente os corpos femininos. Por iso moitas veces falamos de colonialismo enerxético. O estractivismo prosegue en todo o mundo: Iberdrola, por exemplo, está a construír un macroparque eólico en México. En primeiro lugar, non consultou aos seus pobos indíxenas en contra do establecido no Convenio 169 da Organización Internacional do Traballo. O proxecto porá en perigo o territorio que garante a vida dos pobos indíxenas e a economía tradicional, especialmente a que contribúe á autonomía das mulleres. Os negocios de Iberdrola, por tanto, non son verdes nin azamboados.As

mulleres indíxenas de América Latina son referentes na reivindicación da Terra, a natureza e a vida en xeral. Que temos para aprender? O
ecofeminismo e o binomio territorial-corpo de América Latina poden ser moi suxestivas para nós, pero existen moitas formas de levalo á práctica. En Euskal Herria, por exemplo, está a construírse un ecofeminismo que entende a agroecología como un coidado colectivo, ou que ve o espazo público como un espazo para os coidados, ou un ecofeminismo antimilitarista.

Mentres non se abandona a paradigma do crecemento, como prevé os próximos anos?
O consumo de enerxía e materiais necesarios para manter a megaestructura actual está a superar os límites biofísicos do planeta. A solución non está na substitución da enerxía fósil por fontes de enerxía renovables. Debemos reducir os nosos niveis de consumo e crecemento.