"Cando a prensa é axeitada, desinteresada e xenerosa, está preparada para coñecer o ben e ten a valentía de facelo, esa prensa pode gardar e coidar a virtude pública; sen ela, o goberno do pobo só é farsa e burla. A prensa cínica, mercenaria e demagóxica, por último, dará forma a un pobo tan fráxil como el”.
Joseph Pulitzer, 1904.

Nunca quixen ser xornalista. De mozo tiven un noivo. El si. El aprendeu xornalismo. Quería ser xornalista, pero non se lle abriu ningunha porta do proxecto que lle merecía a pena. Hoxe dedícase a outra cousa.
Nunca quixen ser xornalista, pero como non entendín esa paixón? Quen non quere que se revelen as mentiras do poder? Quen non quere aclarar a sucidade que se nos esconde? Levantar a rede de sumidoiros? Dar a verdade á cidadanía? Quen nunca viu All the President’s Men, The Post ou Spotlight?

Dirase, e razoablemente, que as apaixonantes rutas xornalísticas son só en películas, que cando se aterra se ventean todos os soños de can. Que basta con non perder o traballo na situación na que nos atopamos, debido á crise dos medios de comunicación habituais e, sobre todo, da prensa escrita.

Andra en dúas conversacións. Está a contarse que a redacción está medio buxán, mellor dito, quéixanse mutuamente en penas polo ben que ambos saben. A maioría son freelance, incluíndo a moitos traballadores até hai pouco. Ao parecer , co mozo que conta os followers e os lices está cansado da gaivota que lle deu ao petisco. A vocación, si búscase, si búscase ben entre nenos, facturas, cansazo, aínda pode atopala, pero a liberdade de actuar non aparece en absoluto. Que si, a resposta do outro, que está de pegar a copita até a tortola.

E a min, na mesa traseira, case acababa outro artigo, a noticia fíxome crak no móbil. Morte de Pepe Rei. E empecei a reflexionar sobre o xornalismo. A Ovella Negra sacou no seu momento o libro de Borbón renovado e moito máis estendido.

O xornalismo segue sendo o cuarto poder, pero se nalgún momento tivo o papel de controlar a outros poderes, pronto pasou a converterse nun instrumento de propaganda dos poderes. E de aí á última escalinata: a fábrica de mentiras, incluídas as que arrincan coa descobertura das faces news do inimigo.
Levantar as alfombras do poder pode ter graves consecuencias. Pepe Rei, ademais de ser un modelo de principios e valores xornalísticos, é un exemplo diso. Quizais alguén teña que plasmalo nunha película aproveitando que o relato dunha parte atopou esa xanela.
No noso país, o xornalismo adoptou múltiples camiños. É de parabén que algúns fagan o cargo como única forma de facer outro xornalismo, que funcione doutra maneira. Na mera copia do que fan os grandes grupos non hai proxectos liberadores. Como non está ao dar o pescozo ao compromiso coa verdade e convertelo en altofalantes e pasaportes propagandísticos alleos.Unha vez
pagas as dúas crrianzas e o tres pintxos, a loura lanza ao antiojante unhas preguntas crave ata que toma o camiño á rúa: “A que ou a quen queremos estar os xornalistas? Debemos defender os intereses da empresa que nos paga e interéselos partidistas que defende ou loitar polo rigor que se lle supón a este oficio? Moza, quizais temos que deixar de facer preguntas e dar respostas incómodas?”.