Ondas sonoras
Alguén que non coñecese a realidade lingüística que padecemos o eúscaro e os vascos sorprenderíase dunha tradición lingüística moi estendida, de dicir en castelán a maioría das citas. É un fenómeno moi curioso.
É sabido que os vascos vivimos durante séculos nun estado diglósico. Hoxe en día a diglosia segue sendo moi evidente no noso día a día, tanto no Norte como no Sur. A maioría dos medios que consumimos, eventos culturais, etc. son en castelán. De feito, moitos de nós aprendemos en castelán, os maiores de corenta e tantos anos por necesidade... É comprensible, por tanto, que así sexa, xa que coñecemos a práctica totalidade destas mencións en francés español castelán.
"Vou lembrar o que escoitei en Euskadi Irratia a un colaborador habitual da emisora de radio. Estaba a facer a crónica do Concerto de Viena de Ano Novo, e pronunciou os títulos das pezas musicais en castelán (!!!)"
É posible que sexa comprensible. Pero, na miña opinión, non é aceptable. As citas deben facerse no idioma orixinal, no que o autor as pronunciou ou escribiu, ou no propio. Non ten sentido mencionalo traducido a unha terceira linguaxe, polo menos no caso dunha persoa cun nivel cultural medio e capaz de desenvolverse con normalidade en eúscaro.
Tamén facemos algo parecido ao que é máis grave: pronunciamos en castelán moitas palabras e expresións sinxelas que non se mencionan con exactitude. Frases enteiras, a miúdo. Probablemente sexa esta un costume que vostede mesma orixinou. Pero este costume non é máis que unha neglixencia, unha preguiza en todo sentido.
A verdade é que non entendo como as persoas cun nivel cultural medio e capaces de traballar en eúscaro cunha destreza normal non son capaces de falar en euskera cando se lles di que teñen que falar en eúscaro. O nivel de gravidade non é o mesmo, por suposto, cando se trata dunha linguaxe informal entre amigos ou cando se traballa a un nivel máis elevado que o requirido polo contexto, por exemplo nunha conferencia, unha lección ou un traballo xornalístico.
Os exemplos serían numerosos. Por citar un, o outro me vou a acordar do que ouvín en Euskadi Irratia a un colaborador habitual da emisora. Estaba a facer a crónica do Concerto de Viena de Ano Novo, e pronunciou os títulos das pezas musicais en castelán (!!!). Quedei estupefacto. Comprendo que resultase difícil pronunciar en alemán o nome da coñecida peza de Schallwell, de Johann Strauss, por exemplo, pero resultáballe tan difícil dicir Ondas Sonoras en eúscaro en lugar de Ondas Sonoras en español?
Deixamento claro.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Danimarkatik iritsi zaigu berria: 400 urtez estatuak eskainitako zerbitzua etengo du PostNord enpresa publikoak, eta eskutitzak banatzeari utziko dio 2025 urtea amaitzean. Gobernuak adierazi du enpresa publikoak negozioa paketeak banatzera bideratuko duela. Bi arrazoi eman ditu... [+]
“Hondakinik ez platerean!”. Hori zen kontsigna gure txikitako otorduetan. Janariak zeozer sakratu bazukeen, batez ere ogiak; lurrera erori eta, jasotakoan, musua eman behar zitzaion. Harik eta adin zozoan mamia baztertzeko moda etorri zen arte, lodiarazten zuelakoan... [+]
Zenbait estatistikak berretsi dute begiak hondar urteotan ikusten ari zirena: gimnasioak (eta estetika-zentroak eta nolako-edo-halako-terapia eskaintzen duten negozioak) nabarmen ugaldu dira gurean. EITBk plazaratutako datu bat emateko: EAEn 2010-2019 urteen bitartean, zazpi... [+]
Topatu eta topa! Tipi-tapa, elkarrekin ekin eta, bidea, eginean egin aurrera. Mahaiak, aulkiak, koadernoak eta boligrafoak, platerak, konfidentziak, tragoak eta ahotsak, eskuak, ideiak eta barreak, borrokarako besarkada gozoak. Txistulariak bileran, erraldoiak lasterka eta... [+]
Hezkuntzari buruzko legediak, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen eta planetako jaun eta jabeen aginduei jarraituz, ikasleek ikasketa etapa bakoitzaren amaieran “irteera-profil” jakin bat izatea bilatzen du. Ez pentsa profila zerbait itxia eta bukatua... [+]
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Zer esango zenioke Palestinako aktibista bati aurrez aurre izango bazenu? Ni mutu geratu nintzen Iman Hammouri nire herrian bertan aurkeztu zidatenean. Eskerrak andre nagusi bat gerturatu zitzaigula eta solaskide roletik itzultzailearenera pasa nintzela.
Palestinako Popular... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Gaur buruko minez iritsi naiz etxera. Ostiral iluntze hotz bat da; ez du euririk ari, baina haizeak bota ditu lurrera bi kontainer eta korapilatu dit ilea. 23:39 dio telefonoak. Lagunekin afaldu dut gure ostiraleroko tabernan. Barre asko-asko egin dugu, eta bihotza bete-beteta... [+]