A pesar de finalizar o Euskaraldia de 2020, aínda ven chapas nas rúas de Pamplona, neste inicio de 2021. Tamén ocorreu na primeira Euskaraldia: Moitos vascos de Navarra preferiron alargar o tempo de levar a chapa de ahobizi ou belarriprest. Viron unha vantaxe fundamental: coñecerse de inmediato, saber que a medida que vían a un chapado, terían a oportunidade de falar en eúscaro con el. E moita xente, polo menos na comarca de Pamplona, decidiu aproveitar ao máximo a ocasión. Creo que algúns homes se quitaron os abrigos e metéronse no armario coa chapa posta.

Este ano vin menos chapas en Pamplona que na primeira Euskaraldia, pero tamén é normal, porque a pandemia nos impediu andar máis pola rúa, que as chapas se xunten máis veces cos vascos da cidade, que falemos con máis vascos (coñecidos e descoñecidos). Con todo, aínda ven chapas nos abrigos –eu tamén dubidei: volverei vestirme?–. Porque en Pamplona é
difícil empezar a falar en euskera si non é con coñecidos.

A min sempre se me acende un escáner mental. Tentarei falar en eúscaro? Coñecerá o eúscaro? Non lle sentará mal? E de súpeto, non sempre pero en moitas ocasións, dalgunha maneira (pode ser suficiente un “iepa”), doume conta de que si, de que con esa persoa podo falar en eúscaro, e, dalgunha maneira, acompáñame (fala). Esas dúas cousas, a toma de conciencia e a parede de falar en eúscaro, producen en min unha alegría inesperada –e sempre me lembran o arraigamento que sentía o seu pai cando unha enfermeira do hospital faláballe en eúscaro–.

Ás veces pregúntome como vai ser falar en eúscaro con descoñecidos sen escáneres previos, natural, sen receos para recibir un xesto de rexeitamento ou unha negativa amarga. Ou porque non sabe eúscaro sen molestar ao outro. Do mesmo xeito que en castelán. E dígome a min mesmo que é un pouco raro que así sexa, coas dúbidas, non coa mensaxe, senón coa linguaxe co que se transmite a mensaxe.

Pasaron catro décadas desde que comecei en eúscaro, e poucas veces fixen en eúscaro sen pensar en si terei o “permiso” para facelo cun descoñecido.

Por iso entendo moi ben aos que non queren quitarse a chapa de Euskaraldia. As chapas afórrannos moitos problemas psicosociais: vendo un –pouco importa si é ahobizi ou belarriprest– podemos empezar comodamente en eúscaro co portador. Podemos darlle a chapa con tranquilidade e comodidade, en eúscaro.