Dise que en Euskal Herria escríbese pouco de ficción.
Prodúcese pouco. Un pouco máis para o cine, moi pouco para a televisión. A día de hoxe, ETB é a única produtora de ficción para televisión de Euskal Telebista, é dicir, as produtoras traballan para ETB. E promove dous ou tres series ao ano.

O feito de ser o único cliente permite a ETB abusar do poder?
Totalmente. Debo aclarar que abusa e empuxa ao mesmo tempo. É o que move a industria. Pero, na medida en que ten monopolio, abusa, por suposto. Ademais da tarifa, son elas as que marcan os tipos de contidos, os temas de interese, a duración das series, a cantidade de ficcións que se crearán...

Por tanto, fai pasar as ideas polo tamiz da autocensura, lembrando os desexos de ETB?
Máis que autocensura, trátase de saber para quen escribe. Si traballo unha idea miña, sei que en ETB apenas teño mercado. Aínda que varía ano a ano, o proceso é aproximadamente o seguinte: Os responsables de produción de ETB chaman ás produtoras vascas e dinlles “este ano imos facer tres series, ou dous, ou... e queremos unha serie destas e outras características, a este prezo”. As produtoras propoñen ideas e ETB elixe. Cabe destacar, así mesmo, que na actualidade existe outra alternativa que ETB non está a aproveitar.

Cal?
ETB, nestes momentos, non ten ningún sistema de colaboración con ningunha plataforma. TV3, por exemplo, ten un acordo con Netflix. Toda a ficción que se estrea en TV3 logo estréase tamén en Netflix e Netflix dá diñeiro. Iso, ademais de dar a oportunidade de producir máis e mellor en Cataluña, abre unha porta para saír ao mundo. E contribúe á diversidade cultural e lingüística. Si vemos aquí unha serie danesa, por que non van ver unha serie vasca en Dinamarca? É posible, pero hai que cambiar de mentalidade. A Asociación de guionistas hai tempo que o está demandando.

Durante o catro anos nos que foi presidente de FAGA, loitou por mellorar as condicións laborais dos guionistas.
Esa loita continúa. Esta profesión, en si mesma, é precaria en canto á inseguridade. Eu sei que terei traballo até o venres, non máis dun intre, logo algo máis... Os guionistas temos unha reivindicación relacionada con isto, que ten que ver cos impostos. Vou dar un exemplo extremo: pode pasar tres anos traballando un guion e recibir 100.000 euros ao vendelo (normalmente non adoita ser tanto, pero bo). En cada un dos dous primeiros anos facturaches cero e no terceiro 100.000. Como é unha gran cantidade, ese ano terás que pagar case o 50% de impostos. Pero é un traballo de tres anos! Si facturaches 33.000 euros en cada unha delas, os impostos serían do 20%.

É frecuente que se produzan estas situacións?
No caso dos que estamos na televisión non é tan frecuente, cando escriben para o cine si. É habitual que non se facturen nada nun ano ou durante moito tempo.

Tamén piden confesión.
Concretamente a visibilidade. Hoxe en día, grazas á televisión, a cousa mellorou, pero antes nunca se falaba do guionista. Cando as revistas francesas empezaron a falar de cine de autor, o director era considerado o autor, pero non o guionista, aínda que a miúdo temos a primeira idea, todo o que escribimos nós... No que se refire ao cine seguimos así. Non queremos que a xente nos coñeza mentres camiñamos pola rúa, pero si a reputación profesional.

Escribe os guións para a serie de ETB Go!azen. Pero falo en castelán. Non é estraño?
No caso de Go!azen eu non escribo os detalles do guion. Eu sei crear historias, e iso é o que fago. A outros lles corresponde escribir estas historias en bo eúscaro. O eúscaro que chega aos nenos que ven a serie é moi bo, moi estudado polos filólogos.

O devandito nunha entrevista: “O modelo de televisión actual non durará máis dunha década”. Están
a producirse grandes cambios. No que se refire á ficción, as plataformas son máis numerosas e variadas tanto en contidos e tipo de público como en cultura e idioma. Con todo, non podemos negar que hai poucas plataformas e que son elas as que deciden que tipo de contido facer. Pero son máis amplos que ETB. En ETB todo ten que ser moi suave. Go!azen, por exemplo, é unha serie sobre adolescentes, pero para nenos. Os adolescentes que aparecen alí non fuman allos porros, non chocan, non beben alcol... Danse as mans e os bicos, pero non falan de condóns nin da regra. Go!azen é para nenos. E para as nais.