Os nosos antepasados campesiños temían que o fin do mundo chegase a converterse en “un camiño buxán e unha casa buxán”, e acabáronse os bosques, os campos e as hortas. Os que na súa mocidade rimos da súa distopía agora temos motivos para axitar as mesmas pesadelos, á vista dos cálculos que deu a coñecer o Instituto de Ciencias Weizmann de Israel: No planeta Terra o peso de todos os seres vivos é o dos materiais e produtos inertes que os seres humanos habemos producido até agora.A
suma das estradas, as casas, os centros comerciais, as fábricas, os coches, os barcos, os aparellos electrónicos e todas as ramas artificiais que compoñen o noso día a día, suman 1,1 billóns de toneladas, o que representa un total de 1.100.000.000.000 de toneladas, e, segundo publicou recentemente o Instituto Weizmann, en 2020 chegaron a ter unha carga maior que a que teñen as árbores, as plantas, os animais, os insectos, os fungos, os fungos e demais seres vivos.O
menos que pódese facer é determinar exactamente si chegamos a estas cifras sorprendentes en 2020, mentres que si nos pomos en números e gráficos pode servir para mostrar até que punto está a chegar a artificialización do planeta, tal e como fixeron os investigadores de Weizmann www.anthropogenicmass.org.
“Ten un significado simbólico, porque nos di moito sobre o papel central da humanidade na configuración do mundo e na situación da Terra que nos rodea”, dixo á BBC o doutor Ron Milo, que dirixiu a investigación. Como especie estamos a crear, de media, tanta materia artificial como masa de todas as persoas do mundo: “Velaquí unha razón para que todos reflexionemos sobre o papel que cada un xogamos en todo isto, sobre o que consumimos e como podemos tentar conseguir un equilibrio entre a biomasa e a actividade humana”.

Para
este estudo, o equipo do Instituto Weizmann lanzouse a calcular o peso de toda a biomasa terrestre –animal, vexetal, fungo, xomorro, microbio-, co fin de recompilar todas as estatísticas que puideron atopar no mundo con producións artificiais. Comparando estes datos, conclúese que a partir de 1900 o peso acumulado dos produtos artificiais duplicouse cada 20 anos.
Aínda que o ser humano transformou os ecosistemas da Terra desde hai anos, a produción de produtos artificiais cobrou especial relevancia nos últimos 120 anos: 1900.ean O peso da biomasa total no mundo era de 35.000 millóns de toneladas, mentres que o das materias artificiais era de 35.000 millóns. Século e un pouco máis tarde, aquelas 35.000 millóns de toneladas artificiais acumuladas até 1900, hoxe en día son producidas anualmente pola humanidade.O crecemento da
masa antropogénica alcanzou unha velocidade especial na década de 1950, nunha época coñecida como a Gran Aceleración polos investigadores. A generalización do plástico é tan nova no mundo como iso e xa se acumulou o dobre de plástico que o de todos os animais do mundo. Outra comparación rechamante é que hoxe cada persoa produce nunha semana unha chea de artigos artificiais como o seu peso.A principal parte da
masa antropogénica está formada por formigón, por algo o cemento é o símbolo do mundo artificializado. Séguenlle grava ou grava miúda, ladrillos, asfalto e metais. De persistir o modelo de desenvolvemento, a carga que acumularán para 2040, dentro de 20 anos, será o dobre que a de todos os seres vivos da Terra.

Un planeta cheo de residuos

Cabe destacar que, segundo cálculos do instituto Weizmann, ao longo deste século mantívose estable a perda dos seres vivos, a destrución dos bosques, etc., que nalgúns lugares pagouse co gañado noutros. Con todo, os investigadores apuntan a que a biomasa diminuíu considerablemente desde que comezou o Neolítico fai 12.000 anos e que hoxe ten a metade do peso total que tiña.
O noso planeta non se parece moito ao de fai 120 séculos: Si neste século XXI coincidise o ser humano con todos os animais domésticos, pesan 20 veces máis que todos os mamíferos e aves que viven libres no planeta. É un sinal de cantos aumentaron uns e de cantos diminuíron os outros. Un cidadán preocupado pola sustentabilidade do planeta non debería esquecer este detalle á hora de marcar obxectivos cara a un futuro ecoloxicamente equilibrado.
Outra nota importante: Os investigadores de Weizmann só incluíron nos seus cálculos os pesos das infraestruturas, materiais e obxectos que o ser humano acumulou, non contabilizaron a cantidade de residuos xerados na súa produción. Si a xuízo dos weizmannekanos contabilízanse tamén os residuos, a masa antropogénica xa superara a masa de todos os seres vivos en 2013. De aí a crítica á investigación polo uso dun estándar excesivamente conservador.

O geólogo da Universidade de Leicester (Reino Unido),
Colin Waters, puxo á revista National Geographic un exemplo de que os cálculos dos Weizmannnekos están moi baixos: contabilizaron o peso do anel de ouro que levas na man como masa antropogénica, pero non contabilizaron os miles de toneladas de materiais que se moveron e transformáronse na mina para obter eses poucos gramos de ouro no proceso produtivo. Por iso, Waters considera que si se utiliza unha visión máis ampla do impacto humano e inclúense tamén os montes de materias primas que moven as minas e a industria, para 1977 a masa antropogénica é xa maior que a biomasa.
Sobre o futuro, que? Segundo o estudo dos weizmanns, para o ano 2040 a masa antropogénica multiplicará por tres a biomasa total do planeta Terra, xa que aínda existe materia prima suficiente para levar a cabo este proceso de artificialización. A cuestión é –advertiu Fridolin Krausmann desde o Instituto de Ecoloxía Social da Universidade de Viena– que toda esta masa artificial vaise transformando co tempo nun residuo que terá que facer fronte a esta enorme masa de residuos.
Krausmann: “A cantidade de residuos que imos acumular nos próximos 20 anos será igual á que acumulamos nos 110 anos anteriores. A maior parte da masa antropogénica que temos hoxe en día construímola e creado desde 1960 nas seguintes décadas e están a esgotar o seu período de dispoñibilidade, por iso temos unha acumulación de residuos tan enorme”. Os vellos non tiñan toda a razón: o fin do mundo... camiños, casas e desperdicios buxán!