Si preguntámoslle a alguén que música gústalle e contestámoslle “Beethoven”, quedaremos sen coñecer realmente os seus gustos musicais. O compositor alemán está máis aló do ben e do mal (musicalmente). Si gústache a música, gústache Beethoven, aínda que o teu estilo favorito é o pop. E si na súa vida espertou a admiración, co tempo non fixeron máis que aumentar a súa imaxe e o seu legado. A miúdo, o traballo dos xenios adoita ser o seu disfrace, a súa máscara. Non é o caso de Ludwig van Beethoven. Neste caso o traballo non cobre ao creador. Calquera pode cantar a súa música, que se utilizou como banda sonora de películas e series e que tivo tamén arranxos rockeiros, pero, ademais, coñecemos ben o seu rostro –hai máis retratos que si existise selfis naquela época–, a súa vida e os seus amores –ou desamores–, as súas teimas, o seu mal xenio, feitos probados, anécdotas e, por suposto, insensatos inventados. Foi, segue sendo e será unha estrela da música.

O 16 de decembro cumprirase o 250 aniversario do seu nacemento. Por tanto, este ano foi un gran ano de recordo, aínda que a pandemia o ha esvaecido. Pero, a pesar de todo, o mundo celebrou a súa arte, sobre todo dúas cidades: Bonn (Alemaña), onde naceu e creceu, e Viena (Austria), onde pasou a madurez, até a súa morte.

Beethoven é un dos primeiros exemplos do artista pensador e quizais o máis famoso. A través de Beethoven abriuse en Europa unha forma de entender a arte como forza de acción. Ela non se limita a crear música bela: a súa obra é un chamamento á conciencia, á transformación social e persoal. Por iso, non ten sentido seguir considerando a Beethoven –e a Schubert– como parte do “clasicismo” vienés. Beethoven, con todas as súas consecuencias, é un romántico, un home da nova Era Democrática, un home moderno. Aínda que antes o seu obxectivo era a música, para o alemán, a música forma parte dun proceso histórico que abarca a toda a humanidade. O progreso da ciencia, a loita contra a tiranía, a natureza e o amor ao pobo, a relixión universal non dogmática, a capacidade transformadora da arte son os alicerces das súas ideas.

Por tanto, a partir desas premisas, a próxima vez que escoitemos a música de Beethoven neste aniversario, pensemos que nos está dicindo máis que melodías inesquecibles, esquemas compositivos novos ou reflexo dunha personalidade salvaxe. A arte de Beethoven debe servirnos para facernos pensar, sobre todo nestes tempos de desolación.