Peru Magdalena ten algo especial, unha forma natural de facer o máis habitual inusual. É capaz de escribir os poemas enésimos e facer sentir ao lector que por primeira vez le poesía descritiva hiper-curta. Inaugurou a “Sección de Ouro” da editorial Balea Zuria, con medio libro medio obxecto de arte do tamaño dunha caixa de mistos. Arroxaron trescentos exemplares. O douscentos setenta e sete é meu.

Xa dixemos poesía descritiva, pero, xa sabedes, os haikos ben traballados diríxense inexorablemente á filosofía, xa que provocan en nós unha resonancia especial, coma se dixesen máis do que din. Do mesmo xeito que a pedra á auga, as ondas alargan a poesía de Magdalena: “chove curta/ as follas molláronse/ o tronco secouse”, ou “pasto cortado/ diferenciámonos/ todas as herbas”, ou “leo nun vaso de auga/nun haiku conxelado/ leo”, en referencia ao gran mestre Matsuo Basho.

Haikua ten a súa orixe literaria nas principais relixións da antiga China: budismo, confucionismo e taoísmo. Estes pensamentos estendéronse a numerosas rexións de Asia e, despois da súa chegada ao Xapón, estes breves esquemas de escritura, cheos de sabedoría e de gran influencia. Os xaponeses xa tiñan na súa poesía esas formas –katautas, sedoka, txoka, tanka-. Haikua floreceu tarde no noso, pero baséase no mesmo fermoso equilibrio precario, como aquela bolboreta de Buson: “Na campá dos templos/ Dorme inmóbil,/ Pinpilinpauxa”.

Igerabide, Linazasoro… moitos practicaron esta arte delicada, pero para min os máis queridos son os de Peru Magdalena, porque é un asceta, o único prato do detalle. El sabe achegar a mellor destilación da natureza para o noso espírito, ao concibir que o Fuji é Anboto: “anboto hor/ sugandila aquí/ primavera”. El sabe pór un xesto literario no lugar adecuado –“o amante vén/ o noso corazón mestúrase/ e vaise”–. Meteoros, ríos, montañas, árbores. Animais, plantas, un mesmo. Lapis, Haiku. Peru Magdalena sente a poesía, e iso nótase; vai goteando un mundo milagroso.