O 2 de novembro de 2020, os nosos nenos volvían á escola fóra do período vacacional. Esa mañá, a Educación Nacional francesa preparáralles un programa especial: os institutos e institutos ensináronlles, nun prazo de tres horas, que os nenos, por unha banda, deberán tapar a cara con máscaras para protexer a súa saúde, e tamén os seus avós e avós, e por outro, que poden gozar da liberdade de expresión en Francia. Precisamente, o Goberno francés ha imposto máscaras na escola a todos os nenos a partir dos 6 anos, co pretexto de arrastrar a velocidade de contaxio COVID-19 a partir do 2 de novembro. E tamén elixiu a data do 2 de novembro para homenaxear a Conflans-Sainte Honorine, o profesor Samuel Paty, asasinado salvajemente na cidade de París: os profesores deben presentar o suceso como un “atentado terrorista” aos nenos, explicando que ese profesor de historia morreu en clase por falar de liberdade de expresión.

Empecemos polo primeiro precepto. Quen pode crer que é san colocar o bico no visor durante 6 anos, durante oito horas ao día, e quen pode pensar que tan mal tratalo terá ganas de aprender e de crecer? Como promover o desexo de habituar aos nenos nun ambiente de confusión, tolerando malos tratos?

Vexamos agora o segundo precepto. O asasino do profesor Samuel Paty era checheno –non árabe, como moitos dixeron–, non tiña unha estreita relación cun grupo terrorista, tiña poucos cómplices. A pesar de que o seu xesto é terrible, non foi impulsado pola relixión, pero pola miseria. Desde hai décadas, a miseria social, económica, psicolóxica e cultural arraigou nas grandes cidades francesas. É ben coñecido que nestas zonas as autoridades recuperan as fealdades para fomentar o medo e o nacionalismo francés no pobo. Tamén neste caso, impondo en todos os colexios a homenaxe pública ao mártir republicano, o Goberno alimenta as chamas do odio e o racismo en todos os recunchos do reino.

Non hai que ser un gran psicólogo para darse conta do prexudicial que é que os nenos de 6 anos reciban ambas as leccións ao mesmo tempo. Que lea armaron na súa cabeza? Si tápome a boca, serei libre. Si falo, serei lancero para os demais. Para que a sociedade siga sa, teño que calarme como neno. Ou si non: para ser admitido no mundo dos adultos, teño que aprender a maltratarme a min mesmo. Segundo o catecismo republicano, a liberdade de expresión dos nenos é o silencio, e o máis maduro é facer propaganda do laicismo.

En clase, imaxinándome alumnos enmascarados, para soportar a predicación republicana do profesor, lembrei unha imaxe do libro autobiográfico Persèpolis, de Marjane Satraw: A república islamita acaba de instalarse e todas as nenas da escola ven coa cabeza tapada con tea, tocando o corazón a man en honra aos mártires. “Estaba de acordo coa miña nai. Tamén eu quería pensar na vida. Pero non sempre era fácil: na escola, aliñábannos en dúas para chorar a perda das vítimas da guerra”, explica o narrador.

No momento das graves preocupacións polo cambio climático, as enfermidades e a socioeconomía da crise, as sociedades dos países ricos sacrificamos a alegría de vida e a inocencia dos nosos fillos, a educación dos nosos mozos, sen salvar a saúde física e moral dos seres humanos, e asumindo uns recortes de liberdades sorprendentes. Até cando?