Que é a asociación Pare?

Na actualidade desenvolvemos proxectos que teñen en conta ás persoas que se atopan no seo da sociedade e na periferia. Poden ser mulleres, nenos e nenas, persoas maiores ou mulleres inmigrantes, polas condicións que sofren por vivir nesta periferia –xa sexa precariedade, exclusión, opresión…–. Militei no movemento feminista durante moitos anos, e en Pare é un proxecto creado con outros compañeiros. Levamos anos e anos sen NIF, pero démonos conta de que necesitabamos financiamento para levar a cabo algúns dos proxectos que queriamos desenvolver. Decidimos entón estruturarnos formalmente.

Militou durante moitos anos en diferentes movementos populares, sen NIF nin nada semellante. Houbo un gran cambio?

No meu traballo profesional tamén me tocou mergullarme e dedicarme a este mundo burocrático, así que non me pareceu tan estraño. A creación e estructuración da asociación foron dúas etapas. A estructuración formal levounos a traballar con novos moldes, o que nos fixo volver crear en parte. Estamos a nos adaptar e temos unha bonita marcha. Hai tres anos creamos a asociación para desenvolver proxectos concretos, e hoxe en día démonos conta de que temos oportunidades para que algún compañeiro ou compañeira poida desenvolver a súa carreira profesional desde alí; traballar e ser oficio cando gústeche, iso é moi bonito. O ano 2019 supuxo un salto cualitativo para nós.

A cidade de Irun ten varios temas a tratar: Alarde, rede de acollida de Irun, mugalaris…

Si, queda moito por facer. E no noso caso, tamén para aprender. Co obxectivo de traballar a igualdade simbólica, publicamos en 2018 o documental Emakumeak plazara, no que a desigualdade é moi evidente na nosa cidade, máis aló do conflito do Alarde. Foi un traballo moi produtivo. Antes de comezar co documental, fixemos unha análise do rueiro de Irun, e só catro tiñan nome de muller! Traballamos o arquivo e nel, e na maioría dos proxectos, acompañounos Mertxe Tranxe Iparragirre, historiadora feminista de Irun. Dese traballo escollemos sete historias e con elas conformamos o documental. Son sete mulleres que falan en nome propio ou en nome dun colectivo. Quixemos sacar á praza, ao espazo público, á luz aos que sempre estiveron ás agachadas.

Os paseos son a segunda parte deste proxecto. Estas sete historias gravámolas para que todo o que queira poida escoitalas a través do móbil mentres se dá unha volta por Irun. É un proxecto moi bonito e produtivo.

Agora tedes entre mans o proxecto “Entre mulleres migrantes”.

Neste último proxecto quixemos recoller as vivencias de dúas xeracións que chegaron a Irun. Por unha banda, a da xeración de mulleres inmigrantes que chegaron entre os anos 60 e 70, e por outro a da chegada entre os anos 2000 e 2010. Irun é unha cidade con moito fluxo migratorio, moita ida e volta hai aquí, pero hai quen viñeron e os que veñen para quedar. Aquela primeira xeración veu do Estado español e a segunda xeración de Sudamérica ou África. Aínda hai moito racismo cara a estes últimos. Óuvense rumores: que veñen quitar o traballo, que viven das prestacións… Moitos esqueceron que viñeron nas mesmas condicións e compórtanse de forma racial. “Por que uns integráronse tan rapidamente e outro non?” ou “Por que xulgamos a uns tan facilmente e a outro non?”, preguntámonos con frecuencia. Por suposto, o coñecemento do castelán e o feito de estar máis preto culturalmente inflúe niso, pero tendo en conta a realidade actual de Irun, deberiamos ter un pensamento moito máis amplo en xeral.

Como desenvolvestes o proxecto?

Falamos con mulleres das dúas xeracións mencionadas, recibimos vivencias da súa boca. Sentámonos fronte a fronte con eles. Comparamos as súas realidades e comprobamos que as historias son iguais. Os medos e ilusións duns e outros son os mesmos.

Ademais das entrevistas, tamén sacamos fotos para realizar un traballo de sensibilización a través dunha exposición fotográfica. O proxecto desenvolveuse precisamente co obxectivo de atopar a resposta a estas e outras preguntas que xa mencionamos anteriormente, e xerar debate.

E agora que?

Agora imos iniciar o traballo de desenvolvemento para comezar coa sensibilización. Na realización das fotografías participou o fotógrafo Gari Garaialde do grupo Bostok Photo, e varios membros da escola de bertsos Irunabar da comarca compuxeron unha serie de bertsos por cada muller protagonista. Unha vez finalizado todo o traballo de fondo, publicaremos unha revista, e ademais na segunda quincena de xaneiro exporanse as fotos e os bertsos no centro cívico de Irun. Máis adiante, pretendemos achegarnos ás residencias de maiores e asociacións de mulleres inmigrantes para continuar co labor de sensibilización e seguir sensibilizándonos co relato de historias parecidas.