A figura da famosa actriz Erika Roiboos será a encargada de encher o escenario desta noite. Luces e sombras, literais e metafóricas. Non é en balde que o protagonista teña o mesmo nome que o creador, xa que afirmou que é unha obra persoal e íntima. Erika, protagonista e artista, vaise a espir. É unha obra de teatro sincera, o resultado dun material que foi sacado nun proceso de creación libre.

O pasado 31 de outubro estreou Panpina na súa casa, dentro dos Encontros de Teatro de Azpeitia. A familia e os seus amigos, tanto actores como profesionais se lle achegaron e conta que tivo unha boa acollida: “O público sempre é importante, pero neste caso ten unha gran presenza. O formato é moi próximo, a relación é moi directa e puntual”. A súa estrea tivo lugar no Teatro Soreasu e expuxo a presenza do público no escenario “co nerviosismo e a calor que xera”. Este traballo ofrece un espazo para a improvisación, porque recibe moito do público.

Olaizola está só no escenario, pero non se sentiu así. Todo o proceso creativo realizouno xunto á ilustradora e ilustradora Leire Areas e o escritor e dramaturgo Oier Guillan: “É demasiado asumir todo isto. A partir dun momento, é necesario repartir responsabilidades, mirar por separado, crear un ambiente de grupo e non só algo tan concentrado dentro. En todo momento debatemos, reflexionamos. Recibino así, vivino así. Iso enriquece moito”.

Un proceso creativo enriquecedor

“Que me suxire este boneco? Que di de min ese universo? Que hai detrás do boneco? Cando sentes ou somos un boneco?”. Estas preguntas foron o punto de partida da creación. Crearon un espazo de xogo polas mesmas normas, sen ánimo de ser xulgados: “Esa liberdade deume a oportunidade de dar forma ao que estaba dentro”. En todo o proceso detectouse algo que se repetía: que o boneco perde o seu carácter sen a mirada dos demais. E por iso tamén buscaron a proximidade co público.

Tres creadores fixeron un bo equipo, xa que traballaron as bases do teatro desde as súas propias forzas: a palabra, a imaxe e o corpo. “Leire Areas é unha azpeitiarra que estudou Belas Artes. Seguín o seu traballo e foi unha intuición traballar con el neste proceso. Sabía que quería estar no proceso creativo, e estaba convencido de que quería que fixese o cartel el mesmo, pero non só iso. Trátase da primeira vez que actúa no ámbito do teatro, xa que nunca falou este idioma. Foi unha figura moi importante”. A pesar de que ambos son creativos, as diferentes formas de traballo sorprendéronlles: “Deixou pampo a rapidez e a forma de traballar na toma de decisións. A min, con todo, fascinoume a atención nas texturas ou as cores que logo reflicte no cartel, por exemplo”. En Guilla, Olaizola xa a coñecía e coñecía a súa forma de traballar: “Oier manexa a palabra e iso afina moito os bordos. Dedicouse a recoller e reformular o material recibido das improvisacións. Puxo esa mirada ao exterior”.

Na última fase, tamén contaron coa axuda de Jabi Barandiaran e Idoia Beratarbide, que lles ofreceron traballos de técnica de luces e consellos estéticos: “Entón redondeámolo todo”.

Debaixo da muller

Os temas, os desexos e as intuicións están entre todos, pero o espectador vaise a levar a esencia de Olaizola, que é precisamente Olaizola. Sinala que se atopa nese momento da mocidade á madurez, o que, sen querer, conduce ao submundo da feminidade: “Non quixemos crear a obra para isto ou para aquilo, non quixen coller ningunha bandeira en ningún momento con esta obra, nin moito menos. Pero cando me dou a liberdade de crear, para expresar as miñas inquietudes, iso salgue. Son muller e falo de aí, paréceme natural”.

En canto ás opinións do público, especialmente as mulleres agradecéronlle a posta en escena e a desvergoña dalgunhas cuestións. Cóntanos que algúns se sentiron identificados: “É verdade que non estamos moi afeitos, porque non se dá así, a ver a unha muller ocupando o seu espazo, en público, en público, e a falar de cousas tan naturais”.

Creadores kamikazes

Este traballo foi realizado por Erika Olaizola, pero foi presentado dentro do colectivo Kamikaz, que foi presentado recentemente. É membro da asociación xunto a Olaizola, Miren Gaztañaga e Amancay Gaztañaga. Presentáronse como colectivo en 2014, representando a obra de teatro do mesmo nome inspirada no libro Euli Xiro escrito por Uxue Alberdi. Aínda que o espectáculo non se estendeu moito, serviulles para reunirse e coñecelos, para iniciar unha viaxe. Posteriormente crearon as obras Käffka e Agur e Dolore, e a curtametraxe Zulo. Panpina é o último traballo até o momento.

Este colectivo non ten necesidade de dedicarse á produción continua. De feito, non todas as obras son froito do traballo de tres: “É certo que non temos constancia de que se publiquen os traballos. Respectamos o espazo que nos rodea e cada un segue o seu camiño. Respiramos moito. A casa está sempre aí. Agora, por exemplo, tiña ganas de ocupar o meu espazo e atopar o que eu quería contar, sen depender de ninguén, e para iso deime permiso”. Así mesmo, Olaizola dá sentido a que se sitúe dentro do colectivo Kamikaz, que é beneficioso para os dous.

O día 8 de decembro poderase ver o boneco en Lesaka. Esta é a última data acordada no momento de escribir estas liñas. A partir de aí, espera que busque os intereses e curiosidades que xera a boca a boca.