Na Llanada Alavesa, o Euskaraldia desenvolverase entre o 21 e o 27 de outubro, durante sete días. Eles chamáronlle un simulacro para o ano 2020. Serán belarriprest e ahobizi e porán a chapa como o ano pasado. A innovación son áreas temáticas (ver cadro). Desde xuño están a realizarse visitas a colectivos, establecementos, talleres e entidades públicas. Na llanada identificáronse 660 persoas, entre elas 636. Coñecendo o coñecemento de eúscaro das persoas destas entidades, calcularon que poden preparar un total de 221 arigunes para practicar eúscaro. Deles 86 pódense crear mirando cara a dentro; por exemplo, un taller pode formar un grupo para realizar reunións entre os traballadores en eúscaro. Outros 135 serían espazos exteriores, por exemplo, un gran comercio pode preparar un grupo de vendedores para atender aos clientes en eúscaro. Os membros da comisión de Euskaraldia calcularon as proporcións hai tempo: Desas 660 entidades, o 25% poderá participar como arigune, o resto non poderá formar grupo, xa que non todos os participantes saben eúscaro e a comprensión é condición indispensable para que o grupo funcione en eúscaro. Outra cifra: Nos 86 arigunes interiores hai 520 habitantes da Llanada. Os membros da comisión de Euskaraldia son da comarca, e como coñecen á xente, son capaces de dicir con exactitude o número de persoas que son capaces de entender eúscaro nos grupos que detectaron. Na Llanada viven máis de 13.000 persoas.

Por tanto, de face ao simulacro de outubro tocarán 221 portas e proporanlles converterse en arigune. A continuación, os posibles espazos terán que decidir dentro de casa si van participar no Euskaraldia ou non, e en caso afirmativo, terán que organizalo dentro da casa. É a súa responsabilidade formar orellas e bostezos no grupo e facer exercicio en grupo en outubro.

Asier Lafuente é o coordinador de Euskaraldia na Llanada e sabe que empezaron polo máis fácil, é dicir, detectaron grupos capaces de entender euskera e foron convidados a participar en Euskaraldia. O 75% das entidades da comarca non participará e esa porcentaxe é o que preocupa a Lafuente: “Así é a nosa situación sociolingüística. Parécenos pouco que participe o 25% das entidades, e con todo sabemos que si todas elas fixéseno sería moi bonito. Con todo, nós prevemos dificultades dentro de dúas, catro ou seis anos. Agora o exercicio fainos moita ilusión, pero de face ao futuro temos moito risco de que se repitan as cifras. Si a comprensión universal do eúscaro non sobe, é unha cuestión de probabilidade: si hai grupos que non saben eúscaro, non se poden crear arigunes. Si non se aumenta a comprensión universal, quedaremos bloqueados e sentimos que iso pode provocar desmotivación. É dicir, ademais do Euskaraldia hai que haber algo máis e temos que interpelar ás institucións públicas. Para acelerar a velocidade da comprensión universal hai que tomar medidas macros e non deixalas á velocidade actual, é dicir, en mans do sistema educativo”.

Estarán atentos a ver cantos dos 221 posibles focos créanse e a experiencia que teñen. O reto para os próximos anos, como di Lafuente, será achegar ao eúscaro ao 75% das entidades que o desexen.

Tamén no barrio de Intxaurrondo de San Sebastián

A asociación Bagera de Donostia-San Sebastián é unha das persoas que recibiu a proposta dos organizadores. Ofrecéuselles unha proba piloto para pór en marcha os arigunes, e a asociación decidiu que a proba se realice na súa totalidade. No barrio de Intxaurrondo desenvolverase entre o 22 de novembro e o 3 de decembro, durante once días. A organización correrá a cargo dun técnico da asociación Bagera e será a comisión de eúscaro Plazara Goaz, que traballa para fomentar o uso do eúscaro no barrio. A lema da iniciativa é 'Baietz nitik haratago' en once municipios de Intxaurrondo. Propúxose a varias asociacións e establecementos do barrio ser arigune e recibíronse algunhas respostas afirmativas. Segundo os organizadores, no evento participan unha sociedade gastronómica, unha carnicería, un club deportivo e centros escolares da comarca de Pamplona. Algúns crearán arigunes interiores, outros exteriores, e tamén hai outros que actuarán no exterior. Até agora tiveron unha boa acollida. Os veciños, pola súa banda, terán o reto do ano pasado, terán que elixir entre ahobizi e belarriprest e tratarán de dar paso ao eúscaro. A organización fará un chamamento á cidadanía para que se exprese en eúscaro nos espazos identificados e acompañe á cidadanía no seu reto. Non terán que inscribirse como o ano pasado, e a chapa vestiraa quen queira. O exercicio non é novo para eles; en 2017 participaron 600 persoas no reto de falar en eúscaro e en 2018, no Euskaraldia, participaron 1.300 persoas. A asociación Bagera colaborará co Concello de Donostia-San Sebastián. O Concello converterá a través de dous técnicos a zona de servizos sociais, dúas casas de cultura e dous polideportivos en arigune.

Que son os arigunes?

As áreas de actuación son a innovación do Euskaraldia de 2020. Arigunea é un espazo colectivo no que os que entenden eúscaro e os que saben eúscaro xúntanse para falar en eúscaro. As entidades, é dicir, calquera tipo de ente público, empresa, comercio ou asociación pública, facilitarán a creación deste tipo de espazos, e as persoas de devanditos espazos deberán manifestar a súa vontade de participar no exercicio. Os organizadores de Euskaraldia traballarán na creación e identificación de arigunes. Os arigunes pódense crear mirando cara a dentro ou cara a fóra. Por exemplo, de face ao interior, as reunións dunha empresa pódense facer en euskera porque os participantes teñen a capacidade de entender o eúscaro e porque na empresa decidiron converter esas reunións nun espazo común entre a dirección e os traballadores. De face ao exterior, un gran comercio pode crear un arigune con vendedores para atender aos compradores en eúscaro.