O argumento foi construído polo xuíz Garzón, que estableceu que o diario Gara era o “seguimento ideolóxico” de Egin. Utilízanse varios criterios para decidir si hai “continuidade empresarial”, pero tres son os principais: ter o mesmo capital e ter os mesmos traballadores e bens. No caso de Gara non había nada diso: era outra empresa, outro capital, outros bens –os de Egin dependían dos tribunais–, uns traballadores eran iguais e outros non… Pero igual, era suficiente con dedicalos a un espazo de lectura igualitario.

Gara pagaba 4,7 millóns de euros. Ao non poder facer fronte ao pago, Baigorri S.A. quedou en quebra e ordenóuselle “suspensión de pagos”. A partir de aí, todas as contas da empresa deberán ser custodiadas polos inspectores que o xuíz determine. Aínda se atopa nesta situación, polo que para realizar o menor gasto deberán facelo co consentimento do Interventor.
Gara infrinxiu todas as vías xurídicas para demostrar que non cometeu ningún delito de “seguimento empresarial”, pero todo foi en balde. En 2003, Baigorri, S.A. interpuxo un recurso ante o Xulgado Central do Contencioso da Audiencia Nacional, solicitando a suspensión do procedemento administrativo de seguimento empresarial. En novembro de 2005 a Audiencia Nacional deu a razón a Baigorri, S.A., pero a Seguridade Social interpuxo un novo recurso e en outubro de 2006 a Sala do Contencioso da Audiencia Nacional deu a razón á institución española. Baigorri, S.A., realizou o último esforzo acudindo ao Tribunal Constitucional, que en 2008 tampouco aceptou o recurso.

15 de xullo de 1998
Ese día, cando este xornalista chegou á oficina de Argia de Lasarte-Oria fai 21 anos, a radio confirmoulle a noticia: Á cabeza de Baltasar Garzón, centos de policías rexistraban a sede de Egin en Hernani. A operación Persiana estaba en marcha. O peor confirmouse enseguida: o xuíz ordenou o "peche indefinido" de Egin e Egin Irratia ao considerar que se trataba dunha parte das estruturas de ETA. Era o primeiro xornal que, por razóns políticas ou ideolóxicas, pechaba a “nova democracia” española, cunha total conculcación do dereito á información.

Achegábase a Hernani e o panorama era duro, os traballadores de egin e moitos cidadáns ante a barreira policial, sen poder crer no pesadelo. Tamén foron detidos once directivos do diario, acusados de "integración en organización terrorista", que foron detidos en Madrid. Posteriormente foron procesados no coñecido macrocaso 18/98, con duras penas de cárcere. Ao día seguinte os traballadores de Egin publicaron o xornal Euskadi Información, que se prolongou até a creación de Gara. E, entre outras cousas, unha gran manifestación en Donostia-San Sebastián condenou o peche da capital guipuscoana.

Non era crible, pero estaba a pasar, un pequeno indicador diso era esta frase da reportaxe que escribín en xullo de 1998 con motivo do peche: “A pregunta vén de seu: e despois que? Ilegalizar a HB, por exemplo? Inimaxinable, pero quen podía imaxinar que o Enfermo de Pamplona ía pechar unhas horas máis aló de min?”. Non se trataba dun feiticeiro, non podiamos adiviñar o porvir, pero había algunhas sospeitas.

A persecución fora un golpe
mortal contra Egin desde facía tempo, pero antes o xornal fora obxecto de múltiples atentados estatais: En 1979, a entón directora de ETA, Mirentxu Purroy, foi detida por publicar un comunicado de ETA. Entre 1982 e 1992, o director José Felix Azurmendi pasou catorce veces a disposición xudicial por varios artigos publicados no xornal, e entre 1980 e 1982 as autoridades secuestraron varios números.

Con todo, un dos anos máis duros foron os seus últimos bospases e esta vez os ataques viñan de máis cerca. En decembro de 1993, a Ertzaintza rexistrou a sede de Egin por impulso do conselleiro de Interior do Goberno Vasco, Juan Mari Atutxa, e en agosto de 1994 detivo a Pepe Rei, xefe do departamento de investigación. O lehendakari do Goberno Vasco, José Antonio Ardanza, tamén se mostrou partidario de pechar o xornal, alegando que facelo sería “unha hixiene democrática”. En 1996, o propio Atutxa dedicoulle a seguinte flor á xornalista: “Cada mañá, unha pequena bomba de amosal duns 50 gramos estala”. Xanela de
Lizarra-Garazi

Nesa primeira década dos 90 coñecéronse momentos moi duros na sociedade vasca, nun contexto de confrontación entre os impulsores do Pacto de Ajuria Enea e os sectores sociais da esquerda abertzale, entre eles a cinta azul que saíu para rexeitar os secuestros de ETA. Así mesmo, ETA fixo pública naquela época a coñecida política de “difusión do sufrimento”. O conflito vasco estaba a lume vivo. A persecución do Estado facíase cada vez máis estreita e, sen formulala así, xa eran os inicios da concepción de “todo é ETA”. O primeiro gran aviso foi en 1997, cando encarceraron á dirección de HB por utilizar un comunicado de ETA durante a campaña electoral.

En 1998 produciuse o segundo gran golpe, o peche de egin. O presidente do Goberno español, José María Aznar, o 23 de xullo desde Turquía aclarou de inmediato de onde viña o impulso político: “Alguén pensaba que non nos atreveriamos?”. Un ano despois, poucos días despois de que ETA declarase o cesamento do fogo, Moncloa anunciou nun comunicado que "abriu contactos con ENAM".O
peche de Egin xa tiña todos estes preliminares, pero ao mesmo tempo estaba a piques de abrir unha gran xanela de esperanza: En setembro de 1998, numerosas forzas políticas, sindicais e sociais vascas asinaron o Pacto de Lizarra-Garazi. A base eran HB e PNV, pero, salvo as forzas do PSE e o pp, case todos os demais asinaron o acordo. Como é sabido, este camiño de paz fracasou e o conflito volveu xurdir con forza. Foi unha época dura, confusa e chea de esperanzas. O catedrático da UPV/EHU Iñaki Lasagabaster afirmou nunha entrevista na publicación As Claves da Actualidade que ARGIA publicará a finais de xullo, que o Estado comezou a deseñar as tendencias autoritarias actuais e que sitúa ao líder do pp no centro dese deseño.

Once directivos de egin foron condenados a duras penas de cárcere: por exemplo, o director Javier Salutregi, de 12 anos, e a subdirectora Teresa Toda, de 10 anos. En 2009, o Tribunal Supremo de España declarou que o peche de egin non foi equitativo e reduciu á metade as penas de cárcere. A decisión do Supremo, con todo, non afectou á débeda de Gara. Durante todos estes anos, o seu eco “…que non nos atreveriamos a atrevernos?” entrou até o último tribunal.

Tres millóns de euros a prazos en
2008 o Tribunal Constitucional non aceptou o recurso de Gara e a Seguridade Social española deu continuidade á vía de cancelación da débeda, pero a liquidación non se materializou até 2017. O xuíz dixo entón: “Ou pagar ou pechar”. Gara recorreu a sentenza, pero non prosperou e a orde executouse no outono de 2018. Case 200 postos de traballo atopábanse en risco, segundo as mesmas fontes. Finalmente, chegouse a un acordo coa Seguridade Social e haberá que pagar a prazos a débeda de tres millóns de euros: a primeira liquidación fíxose co acordo, a finais de xullo pagarase a segunda, a terceira en outubro e o tres restantes nos seis meses seguintes.

De onde sacalo? Do mesmo xeito que na súa creación conseguiron facer accionistas a 10.000 persoas de Gara, agora o xornal está a impulsar unha campaña para facer subscricións a 10.000 persoas e xa se anunciou que conseguiron 7.000 subscricións. “O obxectivo é que, polo menos en dous anos e medio, estes subscritores paguen 12,5 euros ao mes”, cóntanos Asier Iñigo, responsable de comunicación e mercadotecnia de Gara, engadindo que “non só queremos diñeiro, senón que queremos conectar co proxecto, fortalecer a comunidade”. Ademais dun pequeno exército individual, en toda Euskal Herria contan con 180 equipos que logran subscricións.

Ademais, numerosos artistas de Euskal Herria ofreceron as súas creacións para apoiar a campaña e o 9 de xuño celebrouse un gran concerto na praza Illunbe de Donostia, con máis de 30 grupos e miles de espectadores en once horas. Entre outras iniciativas, máis de 800 xornalistas asinaron un manifesto en contra deste espolio que está a sufrir Gara, e tamén o teñen claro: “Egin foi ilegalizado en 1998, tal e como recoñeceu posteriormente o Tribunal Supremo. Consideramos que é un disparate atribuír a Gara a débeda que agora tiña coa Seguridade Social e castigar inxustamente a este medio de comunicación e aos seus traballadores”. Pechárono, ETA desapareceu, pero a sombra de “ETA é todo” segue viva.