Ou polo menos así nolo contaron os xornais e as televisións: “O absentismo laboral ha aumentado no Estado e proclamouse campión de Euskadi e Navarra”.

Primeiro de nada, hai que dicir que o informe que deu paso á noticia elaborouno Adecco. Unha das empresas máis importantes de ETT (Empresas de Traballo Temporal). Teñamos claro o marco conceptual.

Vénsenos á cabeza o “absentismo” e se nos “escaquea” ou, polo menos, téntase dar esa imaxe. Pola contra, a noticia sería moi diferente e poría o foco nos graos de enfermidade dos traballadores. Porque detrás da palabra absentismo só hai baixas por enfermidade. Baixas por enfermidade, licenzas de maternidade e problemas de conciliación, segundo a medición de Adecco. Os casos inxustificados, como eles mesmos din, “non teñen ningunha incidencia”. É dicir, para a patronal é un problema cando os traballadores nos enfermamos, traemos aos nenos ou temos que coidar a algún familiar, porque lles “perdemos” o diñeiro. Esquecen dicir que non só as empresas para esas “perdas”, senón tamén os traballadores cotizamos cada mes.

Este informe preséntase no contexto dunha campaña completa: sacar a saúde laboral do sistema público e pola en mans de empresas privadas, é dicir, mutuas, mesmo cando teñamos que coller a baixa por continxencias comúns. O obxectivo das mutuas non é coidar a saúde, como é Osakidetza ou Osasunbidea, senón garantir os beneficios das empresas. E para iso mándannos ao traballo de calquera xeito, mesmo coa cabeza debaixo do brazo. Desconfíe de bátalas brancas de todos eles, máis que a conduta hipócrita da maioría, que é pura hipocrisía.

Así mesmo, podería ser unha noticia que na CAV e Navarra os traballadores temos menos medo a que se dean de baixa ou licenzas. E isto non se entende sen ter en conta o mapa sindical de Euskal Herria e a conciencia da loita dos traballadores. Por iso, o dato é máis alto nas grandes empresas e nas sindicalizadas. Isto tamén vén no informe (aínda que non se mencione a variable sindical). O absentismo non aumentou, recuperou o nivel anterior á crise, é dicir, reduciuse o medo a perder emprego. Velaquí outro posible titular.

As empresas deben ser rendibles. Pola contra, cáennos ademais o sete infestas do testamento, como debería suceder co incremento do salario mínimo interprofesional. Pero, como se mide a rendibilidade? Segundo os beneficios das empresas. Nada máis. É dicir, en función dos soldos que os patróns, consellos de administración e accionistas obteñan a final de ano. Aínda que estes beneficios apenas moven a economía real. A economía real –o modelo capitalista consumista- móvese en gran medida polo consumo da cidadanía. Con todo, no concepto de rendibilidade económica nunca se inclúe o salario dos cidadáns. E si iso non se ten en conta, moito menos rendibilidade social, porque non parece rendible que o traballo se enferme e morra ou que, estando enfermo, vexámonos obrigados a ir traballar.

Un último apuntamento: parécenos que somos preguizosos, pero o nivel de produtividade de Hego Euskal Herria, baseado en datos de Eurostat, é un dos máis altos de Europa, por encima do de España, Francia ou Alemaña. No conxunto do País Vasco, os datos de Gaindegia tamén nos sitúan moi por encima da media europea. Pero disto Adecco non vai facer ningún informe nin a patronal vai dar ningunha noticia.