Que che levou a escribir sobre a conexión entre a Revolución Rusa e a expansión do fútbol?En
2017 impartimos un curso sobre o centenario da Revolución Rusa na universidade e pedíronme que falase sobre a influencia do deporte na Revolución. Comecei a investigar e a buscar información e vin que había un material moi pouco coñecido. O editor de Tigre propúxome escribir un libro coa información que recollín entón.

O libro realiza un percorrido histórico, organizado en tres fases.
Si, o fútbol foi a escusa para explicar o salto da Rusia imperial á Unión Soviética (URSS) e ver as consecuencias sociais que tiveron a Revolución Rusa (1917), as guerras civís (1917-1923) e a Guerra Mundial. É un libro de historia e explico a través do fútbol o contexto socio-político que rodea a actividade deportiva.

Nunha pasaxe dise que “o fútbol é a única opción para unir bandeiras, ideoloxías e sentimentos”. Como funciona o fútbol como ferramenta para xerar identidade nacional hexemónica?
O fútbol, como feito social, é política, pero ten dúas caras. O poder pode utilizalo para cohesionar un país, unha sociedade ou unha comunidade, pero tamén pode ser un espazo de disidencia e protesta. No fútbol atopámonos con esa dualidade constante, que pode ser utilizada por ditadores e gobernos, pero tamén polos grupos da oposición e os movementos de liberación nacional.No
caso da URSS, as autoridades utilizaron a selección para integrar a cidadáns de etnia e relixión múltiple e promover a cohesión nacional, xa que a selección era un dos poucos elementos que identificaba a todas as persoas coa Unión Soviética, xunto coa bandeira e o himno.

Non é un problema excluír á metade da poboación, é dicir, ás mulleres, nese potencial do fútbol como aglutinante nacional?
O fútbol pode ser a vangarda ou pode estar socialmente atrasado, e neste caso é o segundo. Con todo, o fútbol feminino non é algo que se creou nos últimos tempos. I. Iniciouse na Guerra Mundial cando os homes ingleses trasladáronse á fronte e as mulleres comezaron a traballar na industria bélica. Cada fábrica tiña a súa liga e como non había homes a xente ía ver o fútbol feminino. Até 50.000 persoas reuníanse para ver a estas mulleres que xogaban no club de fútbol de Kerr Ladies, Dick.Ao
finalizar a guerra, os homes volveron e renovaron a liga, pero a xente non ía tanto como antes da guerra, e a federación decidiu prohibir o fútbol feminino até a década de 1970.

Os estadios adoitan ser templos da masculinidad hexemónica.O
fútbol é unha metáfora social e non se pode esperar que nunha sociedade patriarcal moi masculinizada o fútbol sexa diferente. O fútbol non é máis que un reflexo da sociedade: ás veces vai por diante e outras por detrás.

No libro Unha historia da ciutat a través do Barça (Unha historia da cidade a cargo do Barça), analizas a pegada que o grupo tivo na cidade. Como se converteu en “o equipo deportivo máis querido de Barcelona, o máis arraigado de Catalunya e o club máis importante do
mundo”? Dependendo do momento, dunha forma ou outra. En 1918, por exemplo, a dirección do Barça decidiu sumarse á campaña polo Estatuto de Autonomía; no franquismo houbo un marco de resistencia: un lugar para falar en catalán, podíanse levar
senyeras… As cousas foron cambiando co tempo. Díxose que o Barça é máis que un club e que é unha marca global para a actual dirección. A personalidade dos equipos vaise desenvolvendo e veremos que pasa co Barça. A situación sociopolítica fai que esteamos nun impasse, e na masa social non prevaleceu unha ou outra tendencia. Non podemos esperar que o Barça recoñézase republicano e independentista se a sociedade non o fai.

Que che pareceu xogar o partido o 1 de outubro de 2017?
Mal. Un dos erros da actual dirección é que se comporta con moderación. Con todo o que sucedeu aquela mañá do 1 de outubro non se debía xogar o partido. Haberá que ver quen tomou a decisión, si os xogadores ou a dirección, presionados polos xogadores que tiñan medo a perder puntos.

Que opina vostede?
Non o sei, pero se os xogadores decidiron que a competencia non era deles, porque á fin e ao cabo son asalariados da dirección e do club.

Por que cre vostede que o Barça é máis que un club?Para
moita xente, gústelle ou non o fútbol, o Barça representa unha idea de Cataluña que fixo fronte ao franquismo e á ditadura de Primo de Rivera. Por tanto, non é só un equipo de fútbol. Ao contrario que o Athletic, ou como non o son o Celtic de Glasgow ou o Livorno de Osasuna. Algúns grupos teñen unha personalidade moi marcada que se estende máis aló do ámbito deportivo, ao ámbito social e político.

Tolerància cero. A violència a l’esport (Tolerancia cero. Violencia no deporte). Cal é a función do movemento na hooliga?
Que é o fenómeno na hooliga, a violencia organizada previamente para azoutar aos opositores? Son moi poucos e é moi importante non criminalizar aos afeccionados ao fútbol, porque así se cohesiona á xente violenta e dáselles visibilidade, e iso é o que queren. Queren saír nos medios de comunicación e cando transformas un feito puntual en noticia da primeira páxina, estas actitudes están a fortalecerse. A min paréceme que hai que promover a actitude pacífica e alegre da maioría dos seguidores e que as federacións, as institucións e os medios de comunicación están a actuar equivocadamente neste tema.

Como explicas a interrupción do xuízo crítico que moita xente fai ante os futbolistas? Con Messi, por exemplo, a pesar de non pagar un imposto de millóns de euros, moitos da esquerda considérano un ídolo. Para
moitas persoas, Messi é un deus na Terra, porque a través do seu virtudes dálles moita alegría na vida. Para moitos a vida é moi dura e agárrase a iso, a pesar de estar castigados por non pagar impostos. O fútbol é unha forma de evasión para moita xente e si a iso engádeslle preocupacións políticas, mestúrase coas contradicións e o pensamento crítico, convértese nunha carga cando o que se busca no fútbol é pasar un intre tranquilo coa xente que lle rodea.

Escribiu o prólogo do libro Unha història popular do fútbol (Unha historia popular do fútbol) de Mickäel Correia. Por que a necesidade de reivindicar esta parte popular do fútbol?
Porque nos é descoñecida e a miúdo menosprezámola, e si asumimos que o fútbol ten un aspecto popular, político e social, rompe o tópico que entende o fútbol como un opio do pobo. Eu son moi crítico coa esquerda, porque a miúdo deixou o fútbol en mans da extrema dereita dicindo que é un alienante da conciencia, e é importante recoñecer que tamén foi un campo de protesta, disidencia, antifascismo e loita pola liberación, desde o momento en que se estendeu como fenómeno de masas.

Que ten o fútbol do popular e da ferramenta das elites?
Nun principio, o fútbol era o deporte das elites, xa que cando se fundou, no século XIX, as únicas persoas que tiñan tempo de lecer eran as que tiñan unha vida encamiñada. Estamos na Revolución Industrial, cando se creou a clase obreira, e os traballadores realizan quendas de doce a catorce ou dezaoito horas o seis días da semana.A
finais do século XIX e principios do XX, as cousas cambiaron e o fútbol converteuse nun fenómeno de masas, coa incorporación das clases obreiras no seu imaxinario. A redución de xornada xa se conseguiu grazas á folga de 1919 na fábrica dA Canadenca de Barcelona, e cando a clase baixa fíxose co fútbol, as elites apartáronse delas e priorizaron outros deportes como a hípica e o esquí.Até a
década de 1990 o fútbol foi un deporte da clase obreira, pero na Eurocopa de 1996, que se disputou en Inglaterra, algúns sectores viron que se podía sacar beneficio económico e comezou a mercantilización do fútbol que perdurou até hoxe. É o comezo do fútbol moderno, do fútbol de negocios. Este tipo de fútbol supuxo o encarecemento dos abonos. Moita xente quedouse fóra dos estadios, obrigada a ver o fútbol na televisión.

O Sankt Pauli de Hamburgo é un modelo moi popular de fútbol popular, e escribiches un libro sobre el xunto a Natxo Parra. Como ten vinte millóns de seguidores e seiscentas penas en todo o mundo? Coa
chegada do fútbol de negocios, moitas persoas sentiron o seu club habitual como un club alleo e lanzáronse a buscar un fútbol máis orixinal, ligado á comunidade e ao barrio. E iso é Sankt Pauli: un espello no que a moita xente gustaríalle que fose o seu club. Sen esquecer que é un equipo profesional e que ten as súas contradicións. Sankt Pauli nunca gañou ningún título, pero ten millóns de seguidores en Europa e en todo o mundo, porque ten unha traxectoria social, con campañas a favor dos refuxiados, a favor do colectivo LGTBI, en contra do G20… Por esa implicación que moitos queren para o seu equipo, moitos teñen tantos seguidores.

E de onde lle vén o compromiso co antifascismo?É o único club do mundo que se define nos
seus estatutos como antifascista e contrario a calquera tipo de discriminación, unha actitude que vén da década de 1980. Cando se constituíu como club, era o equipo do porto de Hamburgo, que atraía a máis de dous mil persoas, a maioría vellas. Pero entón a xente do movemento autónomo, os punkis, os do movemento antinuclear, os seguidores da esquerda extraparlamentaria, comezou a ir ao estadio e en Alemaña a extrema dereita íase subindo cos faschistas que puñan o contrapunto a Sankt Pauli gegen rechts [Sankt Pauli contra a dereita] e kein fußball dean faschist [fútbol para o non fascistas].