Os membros de Pelax entraron con forza no primeiro día de estudo da carreira. Iñigo Irazoki é o técnico do estudo, e nesta ocasión tamén gravarán en analóxico. Irazoki indícalle o computador: “Iso é o único que hai que ver que vai ben. A gravación non pasa por aí”. Gravarano en directo na cinta, “como antes”. Si un do catro músicos cometese algún erro, habería que repetir a canción enteira.

E por que quererán facelo desta maneira, tendo en conta as facilidades que ofrece actualmente a gravación dixital? Pelayo ten a resposta clara: “O rock hai que gravalo así, xuntos. Si non, non ten sentido [gardou un silencio]. Rock e calquera cousa, a verdade”.

A concentración e o ambiente no grupo son magníficos. Os días anteriores han estado no estudo tomando sons. Iker Vázquez probou as catro baterías instaladas en diferentes puntos da sala, e finalmente decantouse pola que menos esperaban. O mesmo fixeron co resto de instrumentos e amplificadores.

O grupo gravou a súa primeira canción a véspera de San Fermín e todos escoitaron a canción xuntos. "Está ben!", gritaron todos... “pero podemos mellorala!”. Rin coma se fose un reto. Teñen interiorizado que non é para tanto tocar, escoitar, escoitar, rirse dos erros. “Gravado desta maneira non conseguimos a perfección, pero si rexistrar sentimentos que non se poden conseguir doutra maneira”.

Dúas cancións de 20 minutos

A idea do disco dobre, ao final, foi plasmada doutra maneira. Lanzáronse ao rock progresivo, creando un disco de case 40 minutos de duración, con dúas tracks que apenas se viron interrompidos entre si. Non é habitual que na música de Pelax cométanse cancións tan longas como esta. Pero isto non é unha ruptura co que se fixo até agora: aínda que as formas cambiaron, a esencia segue sendo a mesma.

“O cambio real foi coller un local xuntos”, recoñeceu Pelayo. “Metemos horas para que nos resultase rendible. Iso é o que fixo nacer unha nova confianza entre nós: os demais seguimos a pedrada de un”.

No local realizáronse longas sesións de improvisación e desenvolvéronse novas ideas. “Puxémonos a escoitar a música xuntos”, recoñeceu Pelayo, e “iso tamén foi decisivo. Puxémonos na mesma dirección musical”. “Sobre todo con King Gizzard and the Lizard Wizzard!”, cortou Iñigo Ozaeta. O grupo australiano ha publicado nun ano cinco discos (longo!). Despediunos, “iso demostrounos que podiamos facer calquera cousa”. E expuxérono como reto: “Somos capaces de compor unha canción de 20 minutos que nos gusta?”

Ozaeta tamén ve a diferenza: “Antes de empezar a compor desde un riff, acordamos o que buscamos. Subimos intensidade, baixamos... e traballamos cun gráfico a través do cal fomos creando melodías”. Vázquez engade reflexión: “Iso levounos a ter unha mellor comunicación entre nós, porque entendernos e saber comunicar sensacións non é tan fácil”.

No disco Didaktika fai choques que afirmaron que “se converteron nun grupo” e desde entón nótaselles que deron un gran salto até hoxe en día. Todos falan dos demais con admiración e confianza. É fermoso ver iso, sentir que se van a seguir si móvese a canción dun lugar a outro.

En canto ao disco, din que a primeira parte da cara A é “bastante canción”. Pero as caras A2 e B formáronse sobre dous riffs. Para Vázquez, “o comezo do vinilo empeza co que era Pelax e a medida que avanza vaise afastando do que era. E iso si, buscámolo para que se puidese ver a evolución no disco”.

Con todo, veno como un proxecto de 2019. “Non foi unha decisión, non dixemos ‘faremos rock progresivo’; agora queremos facer isto e xa está”. O segundo disco verá a luz antes de que acabe o ano, e espérase que sexa “pero máis tolo”.

Tempo para escoitar música

Sobre estas sesións de improvisación no local existía un concepto máis central: “Hoxe en día amólannos os costumes da xente para consumir música. Xa non se escoitan os discos completos, baixou a paixón por descubrir cousas novas”.

Segundo Pelayo “a inmediatez imponse hoxe”. “Consómese moito acompañado dunha imaxe e iso é o que inflúe a música nos consumidores. Ao final afanse a consumir cunha imaxe. Non estamos afeitos movernos no cerebro para entender unha canción, comprometéndonos co grupo e coas súas propostas. Por tanto, detrás da elaboración deste disco hai unha intención, un concepto básico e é que estamos a perder sensibilidade artística”. Andoni Olaetxea redondeou esta idea: “Cremos que hai que facer un esforzo coa arte”.

“Queremos que a xente escoite este disco como o escoitamos nós”, continuou Pelayo. “É dicir, si queres escoitar o disco, terás que coller 40 minutos e estar aí de principio a fin. Non é moito pedir? Na nosa longa semana, 40 minutos de atención... ademais, é terapéutica!”.

Dispositivo non dispoñible

Barrio Egia de San Sebastián T.A.Ou. Hai poucos meses enchéronlle de máquinas. Un día escribiu nun ticket, para evitar a multa, que “o dispositivo non está dispoñible”, xa que a máquina non lle collía diñeiro. Pensou: “Que pasaría si, por exemplo, estragásense todos os dispositivos un día?”

Ultimamente é habitual escoitar aos músicos –e ao resto de artistas, normalmente con menos voz– queixarse de que os organizadores só programan grupos rendibles. Dado que a rendibilidade a proporcionan os afeccionados –o número de afeccionados e a súa capacidade de compra–, as queixas van rápido cara a eles: que a xente é costumista, que devora o que lle dan sen espírito crítico... Con todo, a partir da proposta que fixeron os Pelax, pódese expor outra reflexión. Non estiveron facendo o que a maioría dos músicos critican precisamente? Todos os grupos –a maioría– en busca do Single “que á xente vaille a gustar”, un espectacular videoclip, un coidado labor de “promo”, “contidos de calidade” nas redes sociais… Non foron os músicos os que tiraron a pedra ao seu teito, niso “a xente quere o que lle dan e dámoslle o que quere”, alimentando a tola roda?

Un disco dobre, sen nome, nun formato que é imprescindible escoitar integramente para escoitar cancións. Quizá non o pinten nas radios. E poida que non o coloquen nas listas de Spotify nin nas salas de festa. Pero con este novo traballo, creado sen unha soa concesión, seguirán espertando as emocións e facendo crer que as cousas poden cambiar a través da música. Polo menos no oínte disposto a iso. Quizá aínda haxa esperanzas.