Acaba de publicar a novela Izadia. De que trata?
A natureza é o nome dunha cidade na que hai moita dureza, opresión e sexismo. Para facer fronte a todo iso, varios individuos reuniranse no Teatro Principal de Vitoria-Gasteiz, e entre eles estableceranse conexións especiais.
O traballo forma parte dunha triloxía.
Si, en cada libro fixeime nunha cousa. Quizá a primeira é a máis estimulante, porque presenta violencia. Si na segunda o lector xa coñece esta violencia, centrarase noutro tema e na terceira, no mesmo. A pesar de tocar os bordos dos mesmos temas, á fin e ao cabo, no tres libros.
Quen é o protagonista?
Hai moitos protagonistas, e os capítulos levan os seus nomes. Por capítulos, explícase a realidade de cada personaxe desde o seu punto de vista. Hai unha especie de líder, pero como son necesarios para levar a cabo as súas accións, o protagonismo está máis repartido. Con todo, Katixa sería o personaxe principal.
Sei que de pequeno botabas de menos ás mulleres referentes nos libros.
Como me gustaba ler, buscaba referentes na lectura, así como información sobre como actuar ante os meus problemas. Pero como os personaxes que atopaba eran homes, non atopei o que necesitaba. Nese sentido hai moitas mulleres no meu traballo. Tiven a intención de visibilizar a persoas con identidades diversas.
A ciencia ficción é unha terra fértil con ese obxectivo.
Si, para iso é un xénero perfecto. Moi tranquila tamén. Porque empezo a investir todo o que se me ocorre no papel, e por exemplo, podo inventar un dispositivo, o que fai non se que, e o que só sei é que. Non sei como explicarcho.
Es afeccionado á ciencia ficción desde pequeno?
Lía a fantasía máis que a ciencia ficción. O primeiro libro que lin foi A bruxa, a miña tía regaloumo. Até entón lera cómics. Con iso estreeime na fantasía e foi un gran descubrimento atoparme cunha muller protagonista, xa que nos cómics os homes eran os protagonistas. Ao penetrarme no mundo da fantasía vin que non había moitas outras protagonistas. Durante moito tempo sentín a necesidade dese referente.
Como lembra esa sensación de falta de referentes?
De tristeza. Recordo que na adolescencia, cando estás máis triste que de costume, sentiches un baleiro. Gustábame ler, pero vía que había un salto entre a miña realidade e a do libro. Eu non estaba na literatura, entón quen era eu? Este baleiro me entristeció.
Conduces os grupos literarios de Santurtzi e Erandio e o taller de creación da biblioteca Louise Michel de Bilbao.
Encántanme os talleres e o proceso de preparación dos mesmos. Na recollida de información apréndese moito, aínda que a miúdo tamén é un traballo moi triste. Porque ves o difícil que é atopar algo escrito polas mulleres, sen necesidade de retroceder demasiado no tempo. E nos escritos que recibiches ves cales eran as situacións que vivían: moitos se suicidaron, sufriron moitas violencias, foron vidas cheas de brutalidade… Con todo, gústame moito explicar as súas vidas en clase, gozo dos talleres. Ademais, sempre hai alguén que sabe e engade algo, e aí xorde unha especie de comunidade.
Tamén impartes talleres en casas de mulleres. Tamén enfocaches a túa actividade cara ao empoderamiento.
Nalgunhas das obras literarias que les, tamén atopas as vividas por ti. Si estás con outras mulleres e as vivencias de cada unha cóntanse en voz alta, o sentimento, a fraternidad, que non estás só emerxe. É fermoso!
Os escritos das mulleres teñen un peso importante na túa vida.
Vin que a maioría dos libros que lera eran de homes, e empecei a ler só obras escritas por mulleres. Así levo uns anos e paréceme que me faltan outros para equilibrar a balanza.
En literatura, non é o mesmo ser escritor que home ou muller.
O tema da falta de visibilidade xera frustración, tal e como apuntan varias escritoras. Nin que dicir ten que estorbaría o oficio de escribir. Tal e como reivindicou Virginia Woolf, o beneficio e o espazo son imprescindibles. Pero sobre todo a falta de presenza xera unha especie de frustración que non ten nada que ver con ser famoso.
Cunha mínima declaración?
Si. Eu busco os traballos das mulleres en pequenas editoriais. E que difícil é! Atopar traballos de escritoras require traballo, e iso xera frustración. A profesión de escritor ten cousas tristes, pero, como ben merece a pena, sigo escribindo.
Joan Tartas (Sohüta, 1610 - data de morte descoñecida) non é un dos escritores máis famosos da historia das nosas letras e, con todo, descubrimos cousas boas nesta “peza mendre” cuxo título, admitámoslo desde o principio, non é probablemente o máis comercial dos... [+]
Coidado con esa mirada do Sur. En primeiro lugar desmitificar a cega admiración da terra verde, das casas brancas e de tézalas vermellas, o amor incondicional, o fetichismo asociado á fala e ao suposto estilo de vida. Deixa, como escoitou con frecuencia Ruper Ordorika, unha... [+]