Antonio García Fernández foi o precursor da modernización das relacións laborais. En 1957 fundou en Madrid a empresa construtora Jotsa. Con todo o apoio do franquismo, construíu moitos barrios para os traballadores, aproveitando o mal urbanismo e as malas condicións. Pero Antonio era amable e próximo aos empregados: “Nunca despedín a ninguén e ninguén foi da miña empresa a outra, buscando unha oferta mellor”, subliñaba cada vez que tiña ocasión. “Somos unha empresa familiar, unha familia de 1.000 compañeiros; a nosa vai máis aló da vinculación de sangue; unimos capital e traballo ao servizo de España”.

Organizaba festas para os seus empregados e inventou a lema “Todos somos empresas”. Como supernumerario do Opus Dei, puña en práctica as bases desta institución, dando ao franquismo unha capa sinxela e amable. Non é de estrañar, por tanto, que a Medalla de Ouro ao Mérito Profesional recibiuna de mans de Franco. Quizais non teña moita importancia, pero Antonio García creou Jotsa grazas ao seu sogro Juan Obregón Toledo. Era o seu socio capitalista e, de paso, co paso dos anos converteríase tamén no avó da famosa Ana Obregón.

Como vimos, o novo concepto de empresa que vende hoxe Adegi (“un proxecto compartido”), o Opus Dei dos anos 60 chamábao “un grupo de homes por causas comúns unidas por un vínculo orgánico”. Os empresarios herdeiros da Medalla de Ouro outorgada por Franco en 1967 están moi preto de nós. Quérennos vender a mesma fórmula, cos power points actuais, gráficos en cor e elegantes informes, en lugar do NON-DO en branco e negro do franquismo.

As patronais vascas tamén a chaman “terceira vía”: non hai patróns nin traballadores. Non, por tanto, intereses distintos. Todos remando na mesma barca, todos na mesma dirección. “A relación entre a empresa e os traballadores debe ser correcta”, e o obxectivo duns poucos (aumentar os beneficios) debe ser o de todos, “nun proxecto compartido, superando o bloqueo das relacións laborais”.

De feito, entre outros exemplos, atópase o sucedido na empresa Sidenor (Azpeitia): cos despedimentos e os expedientes de regulación, os propietarios puxeron en marcha unha “nova cultura” para evitar a representación dos traballadores. A patronal Adegi outorgou a Sidenor o Premio Nova Cultura de Empresa, do mesmo xeito que fixo Franco en 1967. Pero esta forma de vida é moi antiga. Maior que o avó de Ana Obregón. Agora chaman colaboración á explotación. De cor, iso si.