As denuncias de abusos sexuais a menores por parte de eclesiásticos e sacerdotes en varias partes do mundo tamén se multiplican en Euskal Herria. Algunhas destas denuncias víronse tamén acompañadas de bispos e cardeais, entre outros cargos. Ao mesmo tempo, estamos a ver como o Vaticano ocultou e amparado estes altos cargos da Igrexa ante a súa actuación. Nas últimas semanas as denuncias centráronse en Cataluña, onde a abadía de Montserrat tivo o seu epicentro. En Euskal Herria, en cambio, todas as miradas están agora na Escola dos Salesianos de Deusto e na diocese de Gipuzkoa.

A finais de febreiro xa se recibiron unha trintena de denuncias en Salesianos Deusto e polo menos tres sacerdotes están implicados: José Miguel San Martín, coñecido como Don Txemi, Luís Rojo, ex director do centro xa falecido, e un terceiro que non deu a coñecer o seu nome. Con todo, as oito primeiras denuncias foron arquivadas por un Xulgado de Instrución de Bilbao, que prescribiu os abusos ocorridos na década dos 80. As vítimas lembraron que a prescrición non significa que os agresores sexan inocentes e pediron á Igrexa "máis firmeza, máis transparencia e máis humildade".

Co que estamos a ver, podemos ver que todo isto non é máis que unha pequena parte dun terrible iceberg. Este Izeberg vai aflorando aos poucos grazas á denuncia destas vítimas de abusos sexuais. Estes abusos ocorreron hai décadas. Os sacerdotes ou clérigos foron os agresores, aproveitando o seu poder; e os nenos novos foron vítimas, derrotados por esa relación de poder. As autoridades eclesiásticas, presididas polo Vaticano, ocultárono.

Esta situación xeral de abusos sexuais no seo da Igrexa e as súas institucións relixiosas ha xerado unha gran reacción entre a cidadanía, e entre outras cousas, o propio Goberno de España pediu á xerarquía da Igrexa que lle informe de todas as investigacións que realizou sobre a pederastia, cun obxectivo concreto: “É inaceptable que aínda esteamos a ocultar este tipo de feitos, hai que darlles máis luz”.

Neste contexto, informaremos de máis abusos sexuais nas seguintes páxinas: Entre 1954 e 1960 foron realizadas a menores no seminario de diocese de Derio. Os abusos producíronse por parte dos encargados da formación dos seminaristas aos adolescentes de 12 e 15 anos. Ademais do testemuño persoal de quen asinan estas liñas, tamén nos trae información colectiva a través dunha enquisa oficial que recolle os abusos dun “director espiritual” de Derio. Outro responsable do mesmo seminario tamén ten outras sospeitas similares.

O Papa, contra o celibato arbitrario

Este escándalo no interior da igrexa é vergoñoso, pero non parece que no futuro váiase a atopar unha solución eficaz. A Igrexa limitouse a expresar o seu pesar por estes feitos, pediu perdón nalgúns casos, e case sempre tivo a intención de encubrir os abusos para que non se ensucien “casos illados”.

No cume da pederastia que o Papa Francisco celebrou en Roma con 190 representantes da Igrexa católica, dos abusos e da moral sexual en xeral dedúcese que non vai realizar cambios substanciais e estruturais para que estas situacións dolorosas e sanguentas non se repitan. O Vaticano propuxo "puntos de reflexión", pero sen adoptar medidas nin decisións concretas, o que causou "decepción" nas vítimas que esperaban os resultados deste cume. Miguel Hurtado, que sufriu abusos sexuais na abadía de Montserrat, considera que Francisco non tivo en conta as súas propostas: “Pór aos responsables en mans da xustiza, entregar os documentos aos xuíces –e non destruílos como dixo un bispo–, perder o emprego aos abusos sexuais, indemnizar economicamente ás vítimas…”.

Outra das propostas dos expertos que coñecen de cerca os abusos sexuais foi o celibato opcional –os membros das ordes relixiosas teñen que vivir obrigatoriamente–. Pero o Papa xa dixo que vai loitar por ese camiño. Francisco sabe e é consciente de que os bispos non saben que facer: “O fundamental é que se necesitan programas xerais, protocolos claros que cheguen a todas as conferencias dos bispos”, afirman.

Pero parece que é o Papa o que non sabe que facer ante esta mancha. A quen propoñen que unha das solucións podería ser o celibato de elección, o arxentino contestou: “Vénme á cabeza unha frase de San Pablo VI.aren, ‘prefiro morrer antes que cambiar a lei do celibato’. É unha frase valente, máis aínda nun momento tan delicado. Creo que o celibato é un don da Igrexa. Ademais, eu non estou de acordo co celibato arbitrario, non. É algo persoal, non o vou a facer. Non sinto capaz de porme ante Deus con tal decisión”.