O ano pasado vin un tuit do viceconsejero de política lingüística da CAV anunciando que en 2020 vaise a levar a cabo a iniciativa Euskaraldia para impulsar o cambio de hábitos lingüísticos nas entidades. Nesta circunstancia na que o Viceconsejero estaba a pór a disposición dos demais os traballos para o fogar, producíronse unha serie de acontecementos que pon de manifesto os obstáculos para o uso e desenvolvemento do eúscaro, nun territorio no que o eúscaro é unha lingua oficial e conta con normas e plans plurianuais para favorecer a súa normalización.

Como lembraredes, a donostiarra Eneka Álvarez foi multada por falar en eúscaro coa ertzaina, á que tivo que responder. Un cidadán tamén explicou que o pediatra monolingüe de Astigarraga dixéralle: “Pois si a túa filla non me entende un problema”. Na mesma liña, unha nova enfermeira contou que o supervisor de enfermaría que traballa en Osakidetza desde fai 35 anos dixéralle: “Si dinme o meu nome en euskeriko, nin o entendo”. Incluso eses días, no Parlamento Vasco, non permitiron ao grupo EH Bildu tramitar unha proposición de lei por estar redactada en eúscaro. En conxunto, o Departamento de Ordenación do Territorio do Goberno Vasco rexeitou estudar o impacto lingüístico de plans e proxectos que, a pesar da promulgación da Lei Municipal aprobada hai apenas dous anos, poidan incidir na situación lingüística dos municipios. Bo, eu podería continuar, pero quen queira analizalo máis a fondo pode ler o artigo que acabo de publicar no número 109 da revista sociolingüística BAT:Un balance do sistema de euskaldunización da Administración de CÁEA.

Alguén dirá que eses son erros; eu creo que son unha mostra dunha política. Podería utilizar o recurso cortés “Política de desexo e impotencia” para explicar esa política, pero A diglòssia és morta, de Daniel Escribano. Visca a diglòssis? O artigo sobre a ideoloxía lingüística do nacionalisme basc conservador (2017) deume outro enfoque máis rigoroso. Neste sentido, as institucións da CAV (dependentes do PNV) decidiron que o fenómeno da diglosia, en lugar de ser considerado un mal fenómeno, sexa asumido como útil para o eúscaro. Nega rotundamente que isto poida ser así, e aclara que o PNV utiliza esa diglosia positiva como recurso discursivo e pseudo-científico, que se negou a presentar como lexítima ou a facer a política que realmente sería necesaria para a recuperación do eúscaro. Merece a pena lelo, recoméndoo especialmente ao viceconsejero de política lingüística da CAV.