Medio século
As ikastolas de Ipar Euskal Herria creáronse hai medio século, grazas á valentía dun pequeno grupo de pais e nais. Cinco décadas máis tarde, ao redor de 4.000 alumnos reúnense en 36 ikastolas. Nos últimos anos, as ikastolas atópanse nunha fase de desenvolvemento: En 2010, o 5% dos alumnos estaban escolarizados en ikastolas, en 2018 supoñen o 10% e en 2030 serán o 20%.
A sociología dos pais da ikastola cambiou moito. Incluso a sociedade, no fondo, cambiou moito desde 1969. Como moita xente deste territorio, a ikastola sempre estivo presente na miña vida: como alumna até os 18 anos, como profesora e agora como nai. Moitos dos meus coñecidos son profesores de ikastolas, traballadores, pais… Nas conversacións entre amigos, cando a gin-tonica quenta o interior e libera a lingua, o tema que mencionamos é a “ikastola”. En Euskal Herria, todos temos unha opinión sobre proxectos colectivos como as ikastolas.
A miúdo razoamos coma se fose posible unha ikastola illada dos malos tratos da sociedade. E creo que non idealizamos unha ikastola que nunca existiu. Esta postura é cómoda nas noites en que as trompetas chegan unha tras outra, pero cando chegou a hora da acción témome que ese tronco oco oculte a selva.
Sen negar os retos aos que se enfrontan as ikastolas de hoxe, gustaríame utilizar as seguintes liñas para subliñar dúas achegas principais desta ferramenta creada para o pobo e o pobo. Non é máis que mirar á mocidade actual: Si trátase da asemblea xeral de EHZ ou das reunións entre os gaztetxe de Ipar Euskal Herria, os mozos falan en eúscaro con naturalidade. As xeracións de mozas que pasaron polas ikastolas Kabalkada, Libertiment e Tobera crean en eúscaro e eúscaro. Nos nosos días non era así; era francés, a norma. As xeracións que no futuro influirán no territorio serán cada vez máis vascas e vascas. E non é pouco.
Doutra banda, as ikastolas deron ás novas xeracións de pais e nais no camiño do auzolan. En 1978 había preto de 200 familias, na actualidade 2. 000! Podemos lamentar que os pais se impliquen menos, pero son máis en número a favor do ensino en eúscaro para queimar talos, realizar labores de chinchado ou asegurar quendas de limpeza. Temos que inventar novos camiños para fomentar o emprendizaje e o euskaltzalismo. E correspóndenos a nós e nós inventar novos modelos de inclusión con todos os novos pais e nais. Porque nos será imposible gañar a batalla da recuperación do eúscaro se non superamos a batalla da militancia.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]
O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]
Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!
As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]
A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]
Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]
Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]
Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.
Confesareivos que me... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]