Cunha pancarta coas “condicións laborais dignas para todos os traballadores de Tabakalera”, o pasado mércores concentráronse varios traballadores do centro internacional de cultura contemporánea de Donostia/San Sebastián. Pasaron dous meses desde que os mediadores da biblioteca de creación Ubik comezaron a folga, denunciando entre outros problemas a existencia de baixos salarios e horarios que non permiten conciliar.

Non parece que a solución estea cerca e mentres tanto, un dos servizos estrela de Tabakalera está pecho, xa que a empresa adxudicataria, Sedena, puxo de momento na mesa de negociación unhas formulacións “insultantes”, segundo os folguistas, que lles pediu que non se mobilizasen no próximos catro anos a cambio dunha subida salarial. Este conflito laboral está a pór de manifesto un problema que vai máis aló de Ubik, xa que outros servizos do mesmo centro funcionan tamén por subcontratación. Fóra da biblioteca tamén hai precariedade.

A historia será coñecida por outros traballadores culturais que deron moito que falar nas últimas semanas: os actores que realizan dobraxes de películas en eúscaro anunciaron a finais de xaneiro que non dobrarán máis películas dentro do programa ZINEMA Euskaraz. O pasado mes de setembro a empresa Mixer gañou o concurso público de dobraxe de ETB, “ofrecendo o prezo máis barato”, segundo explicou a Asociación de Dobladores Vascos Bieuse. Logo rebaixou o soldo aos duplicados, que en cinco anos reduciulles un 35%. E a maioría dos profesionais, rexeitando a rebaixa, emprendeu o paro.

Non se trata dunha cuestión nova, senón dunha repetición do que sucedeu en moitos sectores: as institucións pon a disposición das empresas privadas os servizos públicos, as empresas codían para obter a adxudicación, botan os prezos polo solo, as persoas pagan primeiro baixando as súas condicións e logo a cidadanía baixa a calidade dos servizos que pagaron cos impostos ou se interrompen polos conflitos laborais que se xeran.

Con todo, até hai pouco, houbo unha diferenza entre os traballadores doutros ámbitos e os que se dedicaban aos sectores culturais: que a precariedade destes estivo a medio ocultar, que non se manifestaba publicamente, quizá porque a súa profesión non coincide co que normalmente consideramos como clase traballadora. As reivindicacións dos profesionais de Ubik e Dobraxe confirman que se está desprazando este límite. E tendo en conta as loitas das e os traballadores destes servizos que se están multiplicando nos últimos anos –folgas das Musas do Guggenheim e das Belas Artes de Bilbao, do Azkuna Zentroa, do Euskalduna, melloras conseguidas polas e os traballadores do centro cultural CBA de Irun…–, poden xurdir outro si non se modifica o modelo vixente.