A Asociación Bidarrain Gaztaina, creada en novembro, celebrou a súa primeira asemblea xeral a finais deste mes de xaneiro. Luhuso, Makea, Lekorne, Heleta e Bidarrai son algúns dos baserritarras e veciños que tomaron parte na iniciativa, preocupados polo futuro da castaña e co obxectivo de promocionala. “Estamos a pensar que produción pódese introducir nestas montañas e aí hai unha oportunidade para ver en que están as castañas que xa existen, limpar os terreos e dar á xente a oportunidade de aproveitalos”, explicou o alcalde de Bidarrai, Jean Michel Anchordoquy, en Euskal Irratia.
A castaña ten unha curiosa historia entre nós: aínda que os castiñeiros eran habituais na zona, a maioría deles perdéronse pola enfermidade ao redor de 1870. No ano 1909 chegou de lonxe a variedade de castañas que actualmente se atopa estendida: Dous misioneiros vascos emigrados a Xapón trouxeron o castiñeiro xaponés a Euskal Herria. A castaña recentemente chegada comezou a súa andaina por Ipar Euskal Herria, a través das grandes plantacións de Sara e Zuraide. Posteriormente foise estendendo aos bosques de toda a nosa xeografía.
Beñat Itoiz, un dos principais impulsores da Asociación Gaztaina, estivo experimentando coa castaña nos últimos anos, e cre que se pode recuperar a importancia e a economía que tivo no noso tempo: “En 1958 había numerosos mercados semanais de castañas en Bearno e Iparralde. É evidente que os cambios na vida e na economía trouxeron consigo o abandono e o esquecemento da castaña, pero na mente da xente sempre se mantivo a conexión co castiñeiro“.
No taller que ten Bidarrai, Itoiz elabora diferentes produtos coa castaña: pan, fariña, crema, e mesmo cervexa. Sendo un alimento san e moi ligado aos nosos montes, un dos obxectivos da asociación é dar importancia á castaña. Sen esquecer que a produción da castaña tamén pode dar lugar a novas oportunidades económicas: “Pode ser interesante para algúns mozos pór en marcha proxectos relacionados coa castaña”, comenta Filipe Etxepare, alcalde de Heleta.