Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

“Gure hizkuntzaren barruko hizkuntza berritu behar dugu etengabe”

  • Beren kaioletatik ihesiz, kaiola berriak doaz eraikitzen, berriz suntsitzeko. Kaiolatze horretan dihardute Joxean Rivasek eta Mikel Vegak 2012az geroztik. Killerkume sortu zuten orduan, Mirage, Loan edo Hauts taldeak behin betiko itxita, baina bereziki, hamaika solasaldi eginda. Elkarrizketa egitean ez zekiten 2018ko Bilbo Hiria Musika Lehiaketako lau sari lortuko zituztela. Ez da hau, beraz, sarien aitzakian egindako topaketa.

Argazkia: Asier Garcia Azkue.
Argazkia: Asier Garcia Azkue.

Taldea osatzea erabaki zuten bakoitzari arrotz zitzaion tresna bana hartuta: Joxeanek, perkusioa –gitarraren ordez–; Mikelek, gitarra –baxuaren ordez–. Erosotasun-guneetatik ihes egiteko abiapuntu bortitza jarri zioten beren buruari. “Autodidakta naizenez, automatismo gutxi daukat perkusioarekin, nire erosotasun-guneak sortzen ditudan arren, nahitaez. Banekien erraztasuna izango nuela erritmoetarako. Baina aldi berean zerotik abiatu nahi nuen”, dio Joxeanek. “Nire burua erosotasunetik atera nahi nuen, nire burua izorratu. Reset egin. Eta saiatzen naiz filosofia horri eusten. Hasiberri kontzeptuaren oso aldekoa naiz, freskotasunarena. Estimatzen dut hori, batez ere besteengan. Horixe ari naiz ikusten orain Mikelengan, eremu berri bat ari delako deskubritzen, elektronikarena, eta oso modu pertsonalean”. Joxean bateriaren atzean zuzenean ikusi duenak ere erraz atzemango dio darion berotasuna, eztandarako grina.

Mikel elektronikaren bidez ari da, beraz, kaiola berria eraikitzen: “Ni oso astiro jotzetik nentorren, musika pisutsua eta riffez josia. Kontundentzia bilatzen genuen, ez ñabardura. Hauts-en Earth maite genuen, drone metala, geldotasuna. Baina noise-rocka betidanik izan dut maite (Amphetamine Reptile, Lighting Bolt…). Banuen buruan halako talde bat egitea, oldarkorra, zaratatsua, makarra. Progresiboa izan da gure eboluzioa. Inprobisazioa ere horregatik iritsi zen. Eta orain sinteak, sekuentziadoreak. Bateria eta gitarraren tinbreetatik atera nahi genuen. Frekuentzia grabeagoak edo bestelakoak sartu nahi genituen. Jakin-minagatik ere bai: elektronika eta jazz asko entzuten dugu, rocketik gatozen arren”.

Etiketa ugaritan hatz bat sar zezaketen arren, Killerkumeren koordenadetan jazza sartzeak aldrebestu zuen taldearen iparra. Joxeanek dioenez “jazza bera oso estilo itxia da. Niri ez zait bereziki interesatzen. Free-jazza bai, ordea, eboluzionatu baita arau guztiei iskin eginez eta estilo guztiekin nahasiz”. Mikelentzat zabalagoa da: “Inprobisazioa edo eredu itxietatik ihes egitea. Tinbre eta dinamika ezberdinak, kontrasteak sortzeko gaitasunak liluratzen nau jazzetik. Abentura bat da. Arreta handiagoa eskatzen du”.

Eta nola heltzen da talde bat erabaki hori hartzera? Eztabaida filosofikoen ondorio? Ez.  Leherketa bat gertatu zen Valentzian. Kontzertu baten erdian Joxeanek barrenak askatu zituen, eta Mikel egoera deserosoan jarri zuen. Hau haserretu egin zen. “Lokalean inprobisatu ohi genuen, baina ez genuen zuzenekoan egin inoiz”. Transgresioa, hortaz, talde barruan gertatu zen, publikoa deseroso sentiarazteko grinatik honatago. “Jakina. Gaur egun ere kontzertu bakoitza modu ezberdin batez hasten saiatzen naiz, Mikelek espero ez duen modu batean, bere erreakzioa probokatzeko. Hizkuntza, kodea, maneiatzen dugu, baina bilaketa horri ekin behar diot beti. Testuingurua freskatzeko. Hizkuntzaren barruko hizkuntza berritzeko”.

Leherketaren albo-kalteak lehenengo diskoko (Trautzer Blaster, 2014) kantek pagatu zituzten. Bertan hil ziren. Ordudanik, kantak hezurdura hutsa dira –eta ez edonolakoa–, baina mamia gainontzekoan dago. Kantetan inprobisazioa txertatzeak bizitasun berria eman die, bizi luzea.

Oharkabean, hiru bira egin dituzte Europan, ia errepertorio bera ardatz hartuta. Ohiko ingurunetik ateratzeak baino, biran egoteak jartzen du talde bat sasoiko, eguneroko zuzeneko dinamikak. Eta hala, 8.000 kilometro baino gehiagoko bira baten erdian goiz bat libre zutela baliatuta, Winterswijk-eko (Herbehereak) White Noise estudiora azaldu ziren, zuzeneko saio bat grabatzera, Don Vito, Staer, Dead Neanderthals miretsiek egina zuten bezala. Gerora, taldearen hirugarren lan luzea bihurtuko zen (White Noise Sessions, Repentino / Gaffer, 2018). Trasteak jaso eta Alemaniako Monchengladbachera abiatu ziren gauean jende aurrean berriz jartzera.

Zer aurkitzen du taldeak Euskal Herritik kanpo? “Frantziako edozein tabernazulotara joan eta nabaritzen da ez dutela jasan 40 urteko atzerapen kulturalik. Areto gehiago dago, autogestionatuak. Oso programazio potentea dutenak. Iberiar penintsulan oso zirkuitu interesgarria ari da ehuntzen, tantaka: Porton, Lisboan, Galizian, Don Beniton (Extremadura), Benicarlon (Herrialde Katalanak), Bartzelonan, Madrilgo La Faena II… Elkarte bidez funtzionatzen dute eta hainbat lagun biltzen zaie emanaldiro. Babesa dute”. Gurean batzuetan aurkitzen ez duten arreta eta errespetua aurkitzen dituzte. “Badakizu kontzertu batean molestatzen baduzu, norbait etorriko zaizula isiltzeko eskatzera (horrek dakartzan kontraesan etiko guztiekin)”.

Argi dute urtetako inurri lanean dagoela gakoa: “Benicarlon lortu dute 100 lagun egotea noise kontzertuak ikusten. Liluragarria da. Heziketa dago, zuzeneko musikak zer esanahi duen transmititu diote elkarri, ez dira kulturetak, ez musikologoak. Esperientziak duen balioa zaintzen dute, konturatzen dira talde bat datorkiela herrira, beste herri batetik datorrena eta beste batera doana; interes handiz entzuten dute, errespetuz, eta ondo tratatzen dute. Giza faktore handia dago tartean”.

Euskal Herriko gune autogestionatuen zirkuituari indartsua deritzote. Laudioko Orbeko Etxea, Azkoitiko Mataderoa edota Bilboko Le Larraskito Kluba nabarmendu dituzte. “Bitxia da ikustea belaunaldika berritzen dela halako gune asko. Batzuek aurrekoari eusten diote, beste batzuek ez. Orain beste estetika batzuk daude, beste erretorika bat, indartsuagoak rocka guretzat zena baino. Oso ondo dakite maneiatzen internetek ematen dien informazioa. Performatiboki, pisu gutxiago du tresna organikoak jotzeak”.


Interésache pola canle: Musika
Arabako musika kolektiboak
Guk geuk, geure erara

Kolektiboki antolatzeko grina aspalditxotik gorpuztu da, besteak beste, kulturaren esparruan. Jendea batzeko abaguneak dira kontzertuak, eta horregatik, musika kolektiboei egingo diegu txokoa erreportaje honetan. Gaia hain zabalean hartu ordez, Araban ipiniko dugu fokua,... [+]


Julen Goldarazena, 'Flako Fonki'. Xakea eta jotak
“Ez dakit euskara hobetu dudan edo lotsa galdu, baina horrek oso pozik jartzen nau”

Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]


Wagner eterno

Ópera 'Tristan und Isolde'

Orquestra Sinfónica de Bilbao. Dirección: Erik Nielsen.
Coro de Ópera de Bilbao. Dirección: Boris Dujin.
Dirección de escena: Allex Aguilera.
Solistas: Deus meu! Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mímica, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J. Cabrero... [+]



2025-01-30 | Iker Barandiaran
Gure iragan eta oinarria testuinguruan

Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025

------------------------------------------------

Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]


2025-01-30 | Gorka Intxausti
Cantos son 30 anos?

Todo
CANDO: 18 de xaneiro.
ONDE: Na sala Jimmy Jazz de Vitoria-Gasteiz.

----------------------------------------------

A última vez que penso nunha pregunta é: canto cambian as cousas en 30 anos? Si, lector, adiviñaches: acabo de cumprir tres décadas. A crise do intruso... [+]



2025-01-30 | Gedar
O grupo O Canastea Raimundo será xulgado o 12 de febreiro
A canción Beef D'Alda, creada para denunciar a actitude autoritaria do Concello de Estella, foi procesada neste sentido. Ademais de reivindicar a liberdade de expresión, a banda anunciou que está a preparar un programa para o próximo 8 de febreiro.

'Itoiz, udako sesioak' filma
“Itoizek eragindako emozioen bideari eutsi diogu, Juan Carlosek egin duen benetako prozesua jaso dugu”

Itoiz, udako sesioak filma estreinatu dute zinema aretoetan. Juan Carlos Perez taldekidearen hitz eta doinuak biltzen ditu Larraitz Zuazo, Zuri Goikoetxea eta Ainhoa Andrakaren filmak. Haiekin mintzatu gara Metropoli Foralean.

 


2025-01-24 | Xalba Ramirez
Olaia Inziarte, edo esateko asko duenak asko esaten du (eta eskerrak)

Zerrautsa
Olaia Inziarte
Panda, 2024

-------------------------------------------

Depresio garaian idatzitako hamalau kanta. Halaxe aurkeztu zuen Olaia Inziartek orain aipatu ezin den euskarazko lehenengo late night-ean. Diskoa irekitzen du Zerrautsa pieza bru-ta-lak... [+]


2025-01-22 | Inma Errea Cleix
Non somos aire

Un amigo que vira a Mitoedad na Navarra Area cualificou de “telúrico” o que sentira. A min tamén me pareceu o que vira de casa pola televisión.

Pode pensarse que a paixón e a adhesión espertadas por Mitoaroa baséanse na visibilidade do proxecto, e así será, pero... [+]


Benito, gure emozioen alkimista hori

Oholtzak betiko utziko dituela jakinarazi zigun Benito Lertxundik badira jada hainbat aste, eta geroztik asko gara maila batean ala bestean umezurtz sentitzen garenak, halako galera edo abandonu sentsazioarekin, triste. Iruindarroi, behintzat, bere zuzenekoen zirrara azken aldi... [+]


Estrelas do futuro

Euskal Herriko Gazte Orkestra. Encontro de Inverno
Director: Iker Sánchez.
Narrador: Kepa Errasti.
Programa: Obras de Britt e Beethoven.
Lugar: Teatro Vitoria Eugenia de Donostia.
Día: 2 de xaneiro.

-----------------------------------------------

Tras 27 anos de... [+]






O orgullo é noso, foder!

Chulería, foder!
CANDO: 5 de xaneiro.
ONDE: No Kafe Antzokia de Bilbao.

----------------------------------------------------

 

Mentres enchía a sala, mirando cara abaixo tras a varanda de arriba do teatro, estiven xogando a ver si atopo a alguén máis novo que eu antes do... [+]



Mañá de ano novo

A mañá de ano novo é o título dunha redondez creada por Joxe Ansorena, irmán do noso avó Isidro, para que os txistularis tocasen polas rúas durante a mañá do ano novo. No aire desa melodía, iamos recollendo os restos da noite, como os camións do lixo. Unha vez, un... [+]


Eguneraketa berriak daude