Segundo as listas publicadas polo historiador Enrique Zafra, entre os nenos refuxiados que saíron do País Vasco o 13 de xuño de 1937 atopábanse os irmáns Oribe Abad de Bilbao. Carmen, Diego e Francisco, como outros miles, foron enviados lonxe do seo dos seus pais para afastarse do escuro futuro que lles levaría á derrota da República. O seu pai era republicano morto na fronte e a súa nai, unha coñecida militante comunista, pasaría tempo no cárcere. A maioría dos nenos desembarcaron en Leningrado despois da escala de Pauillac (Occitania) e desde alí repartíronse en varias cidades. As irmás Oribe Abad foron a Moscova.

Dez anos despois, Carmen Oribe, coñecida como Begoñita, era unha moza traballadora da Unión Soviética que acudía todos os domingos á sala de festas coas súas compañeiras da compañía aérea Aeroflot. Alí coñeceu a Boris Kharlamov, mecánico da fábrica de Kommunar, que estaba casado antes do que pensaba e que estaba embarazada de Begoña. O 14 de xaneiro de 1948, no medio dunha terrible nevada, o neno naceu no mesmo vehículo, sen que o taxi se puidese desprazar.

Cando a nai e o bebé atopábanse no hospital, Boris, que ía á súa casa a pé, foi detido como ladrón. Na comisaría, iluminada a situación, aquel home, bebendo e fumando cos policías, decidiu o nome do neno: Valeri sería a homenaxe a Valeri, o famoso piloto soviético Valeri Chkalov.

Despois da Segunda Guerra Mundial, o estalinismo no momento álxido foi duro. Begoña, Boris e Valeri vivían no cuarto dunha habitación dividida por paredes de panel. Valeri era un neno débil e enfermizo. Os alimentos que se repartían por racionamento eran pobres e o frío non axudaba a mellorar o estado de saúde. Pronto chegou a súa irmá, Tatiana.

Regreso a Bilbao do franquismo

A morte de Stalin acougou a Guerra Fría e os “nenos da guerra” tiveron a oportunidade de atravesar a Barreira de Hierro. En 1956 regresaron a Bilbao e incorporáronse á escola franquista Valeri. Os seus compañeiros chamábanlle Rusito, representante do comunismo, tan terrible, e ademais, tiña problemas co idioma. Nas conversacións posteriores, con todo, Valeri afirmaba que o que máis marcara era a necesidade de rezar. Para os recentemente chegados da Unión Soviética, o ambiente franquista non era cómodo e, pasados oito meses, decidiron volver a Moscova definitivamente. Begoña abandonou por segunda vez a súa terra natal.

Entón púxose os patíns de hockey de Val, primeiro os do pai por encima dos zapatos, e logo os seus. Cando circulaba nas categorías inferiores, con 13 anos, os médicos diagnosticáronlle unha doenza cardíaca e ordenáronlle que abandonase o deporte. Con todo, o pai continuou levándolle aos adestramentos, ás agachadas, sen que Begoña soubéseo. Esta discrepancia entre os membros da parella non era o único problema: Os biógrafos de Valeri falan en máis dunha ocasión do alcoholismo do seu pai. A nai vasca estaba orgullosa do que conseguira o seu fillo, pero non da conduta do seu marido.

Comezando na etapa xuvenil, Kharlamov debutou en outubro de 1967 co CSKA de Moscova, o equipo do Exército Vermello. Creron que era demasiado novo e foise cedido ao Zvezda, ao Uraleta. Alí demostrou ser un gran xogador e volveu converterse no equipo de toda a vida da próxima tempada. Pronto foi seleccionado para a selección da Unión Soviética e a partir de aí a historia do hockey é é moi intensa, xa que con 17 dorsais foron moitas as proezas conseguidas.

Dúas medallas de ouro nos Xogos Olímpicos de Inverno (Sapporo’72 e Innsbruck’76) e unha de prata (Lake Placid’80). Nos campionatos do mundo, oito de ouro, dous de prata e un de bronce. Once veces campión da liga Soviética e vencedor da Challenge Cup de 1979. Foi o primeiro, sen xogar na liga NHL estadounidense, en entrar no Museo de xogadores famosos “Hall of Fame” e lesionarse intencionadamente no partido contra profesionais canadenses para poder gañar. Os estadounidenses ofrecéronlle 1.200.000 dólares, pero na época da Guerra Fría era impensable que pasase á beira do inimigo.

En 1975 recibiu unha chamada de Valeri na súa casa, Irina era do seu vello amigo. Díxolle que tivera un fillo e que era o seu pai. Aceptaron a paternidade do recentemente nado Alexander e decidiron casar. Pronto tiveron á súa filla, Begoña, como a súa avoa. En 1976 sufriu un grave accidente de tráfico, pero volveu ao hockey para os Xogos Olímpicos de Inverno de 1980. Alí, só conseguiron a prata e como había que buscar aos culpables, o Kharlamov foi sinalado, xa que non volveron ser elixidos para a selección.

A lenda que naceu e morreu no coche

O Mundial de 1981 íase a disputar en Canadá e Kharlamov non estaba convocado. Cando volvía de vacacións coa súa parella a Moscova en coche, sufriron un accidente e ambos faleceron. O xogador, nacido nun coche, converteuse nunha lenda perdida de vida no coche.

As homenaxes posteriores á morte foron terribles. O CSKA e a selección soviética retiraron o dorsal 17, o premio que cada ano se outorga ao mellor xogador ruso da NHL é Kharlamov Trophy e o campionato de Rusia xuvenil tamén leva o seu nome. En 2014 realizouse unha película sobre a vida de Valeri, unha lenda número 17. Recentemente presentouse un monumento ao seu favor no estadio olímpico de Moscova, e o máis importante quedouse na memoria de millóns de afeccionados rusos.

A morte do seu fillo foi un duro golpe para Begoña. Tentou facerse cargo da custodia dos netos, pero estes foron enviados coa avoa paterna. A situación deprimiulle e nuns meses faleceu a nai bilbaína do campión. Neto de Begoña, Alexander foi xogador de hockey de nivel medio. O seu fillo chámase Valeri, como o seu avó. A Val, o novo Kharlamov non lle gusta o hockey, pero prefire o fútbol.