Chamáronlle “o xacemento dos traballadores dos ferrocarrís”, porque era o oficio dos mortos. E non foi casualidade, porque os traballadores do ferrocarril foron os que máis sufriron as represalias franquistas. Adoitaban participar nas loitas obreiras, eran resistentes e obstinados e os franquistas tiñan que limpar o sector.
Segundo o historiador Francisco Polo, foron despedidos 83.000 traballadores, o 88% do total dos que se dedicaban ao sector. 6.800 foron encarcerados, preto de 100 foron condenados á morte e non sabemos cantos foron asasinados sen ningún xuízo. Recentemente, na estación madrileña de Atocha colocouse unha escultura na súa honra.
Segundo Hernandez preso anarkistaren senide Lander Garciak hunkituta hitz egin du, Ezkabatik ihes egindako gasteiztarraren gorpuzkinak jasotzerako orduan. Nafarroako Gobernuak egindako urratsa eskertuta, hamarkada luzetan pairatutako isiltasuna salatu du ekitaldian.
Francoren heriotzaren ondoren, 1936ko fusilatuen senideak haien gorpuak berreskuratzen hasi ziren Nafarroan. Hasierako desobiratze haiek ezkutuan egin ziren, erakundeen laguntzarik gabe; hainbat herritar eta apaiz konprometituren ekimena izan zen, Ollakarizketako hobian 1979an... [+]