“Barkos obrigará a todos os nenos e nenas de 0 a 6 anos a utilizar xoguetes
eróticos”. Empezamos forte. Creo, ou quero pensar, que o que apareceu na prensa foi unha interpretación equivocada. Skolae fala dos xogos que se fan para coñecer o noso corpo en idades temperás –a partir de 3-4 anos–, que tradicionalmente se chamaron xogos sexuais (ou eróticos) para nenos e nenas. Trátase de aproveitar e despenalizar eses xogos para aprender a pór nome ás cousas, a aprender que os nosos órganos sexuais teñen nome e a falar con claridade do que se pode tocar e do que non se pode tocar no público, para que cada un saiba que algo que non quere funciona mal e teno que dicir. Diso estamos a falar. Non levaremos á escola nada que teña que ver co que é un xogo erótico para os adultos. Por iso, insisto, quero pensar que foi unha lectura equivocada, pero quen a fixo debería saber que se sentiron insultados moitos educadores que están a tentar facer unha educación sexual de calidade.

Lectura incorrecta ou malintencionada?
Non sei cal é a intención das persoas que fixeron esa interpretación, e é porque realmente me gustaría que se tratase dun erro. Non sei máis, e non me corresponde a min facer lecturas políticas.

Tamén lles acusaron de impor a “ideoloxía de xénero”.Estamos a falar de políticas de
igualdade e a igualdade é un dereito fundamental. Os dereitos básicos non son a ideoloxía, senón algo que ten toda a sociedade. Todos os nenos e nenas teñen dereito a unha educación para a igualdade. A comunidade educativa, neste caso, está a pór os medios para iso. A palabra ideoloxía sobra cando falamos de educación igualitaria, pero falar de ideoloxía de xénero, talvez, demostra que existe unha ideoloxía que está en contra de que se aprenda a igualdade. Neste caso si que falariamos de ideoloxía e de cousas graves.

Tamén dixeron que son temas que hai que ensinar nas familias.
Ninguén rouba a educación que debe dar a familia, iso é un espazo libre. Iso si, a lei obriga á comunidade educativa e ao departamento a cumprir unha serie de requisitos e contidos. A educación para a igualdade non invade o espazo das familias, garante que todos os alumnos e alumnas reciban estes contidos, xa que é o seu dereito. Despois, cada familia determinará os seus límites.

No camiño cara á igualdade, que é a escola?
É, xunto coa escola, a familia e os medios de comunicación, un espazo de socialización que ten unha enorme responsabilidade na transmisión de modelos igualitarios.

Pero tamén é un campo para reproducir desigualdades.
Por suposto. Si estamos a intervir con skolae, é porque a escola mixta non trouxo solución, porque reproduciu o modelo masculino. A escola mixta ha mantido a desigualdade. Si, ninguén educa intencionadamente na desigualdade, pero os resultados están aí, a violencia está aí, as achegas das mulleres non son recoñecidas. Skolae non só propón un cambio na forma de traballar cos alumnos, senón tamén cos profesores: como se dirixen aos nenos e nenas? Como se mantén o modelo vixente? Como se reproducen os estereotipos de xénero na escola? O que expomos é unha revisión do profesorado como axente activo para a educación.

Máis aló dunha lectura “errónea”, que é Skolae?
Skolae non é un programa de educación sexual. Trátase dun programa amplo, ben valorado, que axudará ao alumnado a través de todo o sistema educativo para que se forme en igualdade. Ten catro eixos: conciencia ante a desigualdade, autonomía persoal, empoderamiento e educación sexual e bos tratos. O programa non provocará nada que non se imparta en por si en clase, e ese é precisamente un dos seus aspectos máis interesantes: realizarano os profesores da escola, os titores, os que coñecen ao alumnado e saben até onde poden chegar. O obxectivo é que os alumnos constrúan as súas relacións amorosas, a súa forza persoal, as súas decisións, sen desigualdades de xénero. É fundamental que nenas e nenos afronten a violencia e eviten os abusos e que vivan a súa sexualidade con naturalidade, pracer, felicidade, responsabilidade e protección.

En que consiste o innovador?
É innovador porque traballa os contidos de forma progresiva e adaptada a cada idade. Tamén é innovador porque é obrigatorio, polo que todos os alumnos terán que traballar. Non vai depender da militancia do profesorado, e non vai caer neste ano, digamos, porque o centro decidiu traballar a solidariedade ou a reciclaxe en lugar da igualdade.

Axudou a polémica a pór en valor o programa?
Agora coñécese en moitos campos que non se coñecerían por si mesmos, pero as críticas nunca son boas para pór en valor un programa educativo. A crítica sobra, porque desenfoca a mirada. Eu, si puidese decidirme, decidiría non pasar todo isto.