Como é tomar conciencia do cambio climático en Senegal?
Sabemos que o mar avanza, que hai problemas medioambientais, pero a noción de “cambio climático” non se utiliza necesariamente, sobre todo no mundo rural. Os que non foron á escola non utilizan este termo de forma incondicional, pero son conscientes de que hai un problema, porque a natureza se vai deteriorando. Esta inquietude é unha cuestión institucional, tamén nas Organizacións Non Gobernamentais. No últimos catro ou cinco anos tamén se está desenvolvendo unha dinámica cidadá. Estou contento porque tiñamos como obxectivo socializar o tema creando Alternatiba.

Hai cinco anos, desde Baiona, chamaron a multiplicar os grupos Alternatiba.
En todas as alternativas sementa, moi ben. Nos últimos cinco anos creáronse 175 grupos repartidos por todo o mundo. Ademais, dámosnos/dámonos conta de que ten un gran eco, vendo cantos cidadáns reuníronse en Baiona, cantos relatores, cantos medios de comunicación.

Non é bastante desgraciado.
O noso reto é superar esta mordida para chegar moito máis lonxe. Entre outras cousas, temos que desenvolver dinámicas a nivel mundial, traballando as relacións entre o Norte e o Sur, para ser máis eficaces, para construír unha relación de forza. É imprescindible. O problema non se limita á ecoloxía ou ao medio ambiente, o sistema é malo. Problemas de democracia, modelos de desenvolvemento económico... todo está relacionado. Creo que o tema do cambio climático é un interesante camiño para interrogar ao sistema no seu globalidad. Temos a oportunidade de cambiar o sistema e de esperar un mundo máis sostible no camiño da xustiza climática.

Como conseguir unha relación Norte-Sur xusta e respectuosa?
Temos que coordinarnos, avanzar xuntos. Non serve de nada defender o clima en Francia se no outro extremo do mundo deixamos que as empresas francesas leven a cabo proxectos climáticos. Á hora de falar do cambio climático, o tema da relación Norte-Sur é inevitable.

Lida a ti: “Non debemos esquecer a responsabilidade histórica e a débeda ecolóxica de Occidente”. Os
pobos do sur están a sufrir as consecuencias do cambio climático que non provocaron. A responsabilidade de Occidente non só é histórica, senón que tamén a ten na actualidade: África Subsahariana emitía o 3,8% dos gases de efecto invernadoiro en 2015, América do Norte o 19% e Europa o 10%. Por tanto, necesitamos xustiza climática, os pobos do Norte necesitan compensar os danos que ocasionan noutras ocasións. A pesar de ser imprescindible, esta é unha petición moi pouco tratada.

Que consecuencias tedes?
Ademais do aumento da temperatura, como se dixo, o avance do mar provoca enormes inclinacións. En Senegal son pobos enteiros os que ven obrigados a desprazarse, perdendo todo: casa, traballo, vínculo coa cultura local, antepasados enterrados nesas terras... O problema ten múltiples dimensións: xeográfica, económica, humana, cultural, etc. Algúns toman a piragua e arríscanse á inmigración clandestina, outros quedan no Sur, nas cidades, en duras condicións. Os que vivían da agricultura xa non poden máis porque as terras son demasiado salgadas polo avance do mar. Os pescadores xa non teñen suficientes reservas no mar. Por tanto, non podemos vivir tranquilamente o día a día. Temos o reto da seguridade alimentaria: poderemos comer correctamente?

Pero, como influír nas decisións políticas?A
solución non está aínda, hai que traballala, hai que conseguila representala. É urxente. Sempre abandonei a política, non me gusta, paréceme sucia. Pero, hoxe en día, tamén eu estou a falar de que somos un pouco culpables como cidadáns, porque á marxe do sistema político deixámolo a outros. Implicarse na política pode ser unha vía para facer pasar as leis que están a favor do noso obxectivo... Hai que superar a ecoloxía e pasar á ecoloxía política, hai que situar a ecoloxía no centro da política, aí está a política productivista capitalista, porque as medidas de protección medioambiental non van ter resultados. A protección do medio ambiente supón un cambio no sistema económico, nas formas de produción e consumo.

E despois?
Temos que conseguir unha verdadeira relación de forzas, porque as alternativas non son suficientes. Temos que presionar a nivel local, nacional e internacional. Os pequenos pasos non son suficientes, necesitamos cambios concretos antes de que sexa demasiado tarde. Temos moito traballo, temos que construír esta relación de forza e para iso temos que debuxar as estratexias con detalle.