O mundo está en crise. Refírome ao mundo nos países desenvolvidos do Noroeste. Hoxe en día, con todo, o noso mundo domina a todo o mundo. Cando eu nacín, o noso mundo tamén estaba en crise. Eran dous mundos: o comunista e o capitalista. Máis tarde aprendemos que había outros dous mundos: o norte rico e o sur pobre.

De feito, cando nacín eu tamén estabamos en crise, eramos pobres, pero na escola, para os chineses que nos pedían unha peseta. A hucha dicía: Unha peseta para os chinitos.

Hoxe en día, no fondo, só hai un mundo, xa que vivimos nun mundo globalizado. E como cando nacín, hoxe tamén todo o mundo está en crise.

O que escribín até agora paréceme un conto chinés: conto chinés.

En calquera caso, o mundo segue en crise. Esgotouse o modelo de esquerdas, anticolonialista e revolucionario. O da dereita, socialdemócrata e reformista, está bloqueado. Isto deunos lugar a novas formas de facer política á cidadanía. No discurso dos expertos, estamos na época dunha novo paradigma político. Os movementos alternativos son os novos modelos de incidencia social.

O mundo é grande, así que volvemos ao País Vasco. En palabras de Txomin Poveda, militante e pensador do movemento alternativo “non basta con ser gañador nas institucións para poder levar adiante a túa loita”. De acordo. Con todo, nesta época das novos paradigmas políticos hai dous indicadores que se me fan paradoxais:

– Cando eu nacín, Karl Marx era o ideólogo do pensamento dos partidos que loitaban contra o mundo capitalista opresor. Hoxe loitamos contra o capitalismo neoliberal. O sistema de entón e o actual son similares, pero nós explotámonos a nós mesmos.

– No País Vasco, o PNV imponse nas institucións dunha ou outra maneira. Sen dúbida na CAV. En Navarra non, pero no fondo, aínda que sexa unha minoría entre os abertzales, é ela a que obtén, directa ou indirectamente, o maior rendemento á política da principal institución navarra. En Ipar Euskal Herria, no nacionalismo, o PNV é a minoría. Acaba de nacer o Colexio Vasco, e paréceme que é o que no futuro vai sacar o maior rendemento deste espazo de poder. O PNV é na actualidade o máis fiel seguidor de Marx. Non me refiro a Karl, evidentemente, senón a Grouco. Marx dicía: “Estes son os meus principios. Si non gústanche, teño outros”.